Phần I
SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ
Tóm tắt tác phẩm tự sự là thao tác cần thiết để giúp người đọc và người nghe nắm được nội dung chính của một câu chuyện.
Phần II
THỰC HÀNH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN TỰ SỰ
Câu 1
Câu 1 (trang 58, 59 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
a. Các sự việc chính đã được nêu đầy đủ chưa? Có thiếu sự việc nào quan trọng không? Nếu có thì đó là sự việc gì? Tại sao sự việc đó lại là sự việc quan trọng cần phải nêu?
b. Các sự việc nêu trên đã hợp lí chưa? Có gì cần thay đổi không?
Lời giải chi tiết:
- Các sự việc chính chưa đầy đủ
- Sự việc còn thiếu: bé Đản trỏ cái bóng của mình mà bảo đó là cha Đản lại đến, Trương Sinh hiểu ra vợ bị oan
- Vì: đây là chi tiết cởi nút câu chuyện
Tóm tắt câu 2
Câu 2 (trang 59 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Dựa trên sự kiện đã được bổ sung đầy đủ và sắp xếp hợp lý, viết tóm tắt Chuyện người con gái Nam Xương trong khoảng 20 dòng.
Lời giải chi tiết:
Xưa có chàng Trương Sinh, mới cưới vợ đã phải đi lính. Khi quân giặc tan, Trương Sinh trở về nhà và phát hiện vợ mình bị oan tự sát. Chỉ khi ngồi bên đèn cùng con trai, chàng mới hiểu ra sự thật và đau lòng. Phan Lang, một người từng cứu mạng vợ vua Nam Hải, gặp lại Vũ Nương và giúp chàng giải oan. Sau cùng, Vũ Nương biến mất, để lại lời nhắn cảm ơn và chứng minh sự trong sạch của mình.
Tóm tắt câu 3
Câu 3 (trang 59 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Nếu phải tóm tắt vắn tắt hơn, tôi sẽ viết thế nào để với số dòng ít nhất mà vẫn truyền đạt được nội dung chính của văn bản?
Lời giải chi tiết:
Xưa có chàng Trương Sinh, vừa cưới vợ đã phải đi lính. Khi quân giặc tan, Trương Sinh trở về, nghe lời con trai, nghi là vợ mình không chung thủy. Vũ Nương bị oan, bèn tự tử. Trương Sinh và Phan Lang cùng giải oan, khiến cho sự thật được sáng tỏ và công bằng được thi hành. Vũ Nương biến mất, để lại lời nhắn và sự công minh trong lòng Trương Sinh.
Bài tập 1
Câu 1 (trang 59 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Viết tóm tắt văn bản tự sự đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 8 (Lão Hạc, Tức nước vỡ bờ…) và một văn bản sẽ học ở bài 5 Ngữ văn 9 (chuyện cũ ở phủ chúa Trịnh, Hoàng Lê nhất thống chí).
Lời giải chi tiết:
* Tóm tắt truyện Lão Hạc:
Lão Hạc là ông lão nông dân hiền lành, chất phác. Khi con trai rời nhà, lão bán chó Cậu Vàng để có tiền lo ma chay cho bản thân. Không nhận sự giúp đỡ của người khác, lão chọn cách chết một cách dứt khoát bằng cách tự tử.
* Tóm tắt Hoàng Lê nhất thống chí:
Nguyễn Huệ lên ngôi vua, lấy hiệu là Quang Trung và dẫn đầu quân đánh giặc Thanh. Chiến thắng lớn của đạo quân Tây Sơn đã đánh bại giặc Thanh, làm cho vua Lê Chiêu Thống và bọn quan lại phải bỏ chạy.
Bài tập 2
Câu 2 (trang 59 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1)
Kể tóm tắt một câu chuyện trong cuộc sống mà em đã nghe hoặc trải qua trước lớp.
Lời giải chi tiết:
Một hôm, tôi đi dạo ở công viên và gặp một em bé đang khóc. Tôi tìm ra mẹ của em và giúp đỡ em trở lại với gia đình. Việc này khiến tôi cảm thấy hạnh phúc và có ý nghĩa.