Buzz
Soạn bài Tóm tắt về Quá trình văn học và phong cách văn học ngắn nhất năm 2021
A. Tóm tắt Quá trình văn học và phong cách văn học (ngắn nhất)
Câu 1 (trang 183 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Quá trình văn học là quá trình tiến triển, phát triển, và thay đổi của văn học qua các giai đoạn lịch sử.
- Quá trình văn học luôn tuân theo những quy luật chung.
+ Thứ nhất: văn học phản ánh đời sống, văn hóa của thời đại đó, những biến cố lịch sử xã hội thường ảnh hưởng đến sự phát triển của văn học.
+ Thứ hai: văn học phát triển bằng cách kế thừa và đổi mới: văn học dân gian là nguồn gốc của văn học viết, người sau kế thừa những giá trị văn học của người tiền bối và tạo ra những giá trị mới.
+ Thứ ba: văn học một dân tộc tồn tại trong sự lưu truyền và biến đổi, là một dòng chảy của văn học thế giới.
Câu 2 (trang 183 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Câu 3 (trang 183 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
- Phong cách văn học là biểu hiện đặc trưng, riêng biệt của các tác giả trong tác phẩm của họ.
- Phong cách văn học phát sinh từ nhu cầu, đòi hỏi của sự sáng tạo văn học và xu hướng tiên tiến.
- Quá trình văn học được đánh dấu bởi sự xuất hiện của những nhà văn nổi bật với phong cách riêng của họ.
- Phong cách văn học thường phản ánh bản sắc dân tộc và thời đại.
- Các biểu hiện của phong cách văn học :
+ Có giọng điệu đặc trưng, cách nhìn, cách cảm nhận mang tính khám phá.
+ Sự sáng tạo các yếu tố nội dung trong tác phẩm.
+ Sử dụng hệ thống phương thức biểu hiện, các kỹ thuật đặc biệt.
+ Thống nhất từ cốt truyện, nhưng có sự đa dạng trong triển khai và đổi mới.
+ Có phẩm chất thẩm mỹ cao, giàu nghệ thuật.
Luyện tập
1. Nhận xét
- Tính chất văn học lãng mạn qua tác phẩm 'Chữ người tử tù' của Nguyễn Tuân :
+ Tình tiết gặp gỡ giữa người tử tù Huấn Cao và viên quản ngục đầy gian nan, bất ngờ.
+ Nguyễn Tuân vẽ nên hình ảnh của Huấn Cao với lý tưởng cao cả, nâng cao phẩm giá con người.
- Đặc điểm văn học hiện thực phê phán trong tác phẩm 'Hạnh phúc của một tang gia' (trích từ 'Số đỏ' của Vũ Trọng Phụng):
+ Lột tả sâu vào bản chất hư cấu, bất công, không đạo đức của xã hội thời đại.
+ Sự mâu thuẫn, châm biếm hiện diện ngay từ tiêu đề, thể hiện sự châm biếm, mỉa mai và đau thương.
2. Tính chất cơ bản về phong cách nghệ thuật của
- Tố Hữu
+ Thường viết về cách mạng nên có tính chất trữ tình, chính trị nổi bật.
+ Phản ánh rõ nét bản sắc dân tộc, đậm chất quê hương.
- Nguyễn Tuân
+ Tự khẳng định bản thân độc đáo, không giống ai.
+ Tiếp cận thế giới từ góc độ văn hóa, thẩm mỹ, và con người từ góc độ tài năng nghệ sĩ.
+ Sử dụng ngôn từ một cách điêu luyện, thành công trong thể loại tùy bút và biểu hiện nghệ thuật ngôn từ.
B. Kiến thức cơ bản
1. Quá trình văn học và các quy luật chung của quá trình văn học.
– Quá trình văn học là sự tồn tại, vận động và tiến hoá của văn học, phụ thuộc vào lịch sử xã hội và tuân theo những quy luật riêng.
Thứ nhất, quá trình văn học phản ánh sự vận động của văn học trong thời gian và không gian. Nói về thời gian, văn học đã phát triển qua nhiều thời kỳ như cổ đại, trung đại, cận đại, hiện đại và đương đại ; mỗi thời kỳ lại có các giai đoạn riêng, phân chia tùy theo nền văn học. Nói về không gian, văn học phát triển không đồng đều ở các vùng, quốc gia, dân tộc.
Thứ hai, khái niệm quá trình văn học chỉ ra cấu trúc phức tạp của văn học, bao gồm tất cả các tác phẩm, hình thức lưu giữ và truyền bá văn học, mọi yếu tố của đời sống văn học, cũng như mối quan hệ giữa các bộ phận và với các loại nghệ thuật khác. Sự thay đổi trong ý thức văn học, hình thức và tiếp nhận văn học là phần không thể thiếu của quá trình văn học.
– Các quy luật cơ bản của quá trình văn học :
+ Quy luật tiếp nhận tác động của đời sống xã hội : Quá trình văn học luôn phản ánh sự chi phối của đời sống xã hội và lịch sử xã hội.
+ Quy luật kế thừa và cách tân : Văn học không ngừng sáng tạo, kế thừa và cách tân là hai khía cạnh không thể thiếu trong quá trình này.
+ Quy luật giao lưu : Sự giao lưu văn học với các dân tộc khác là điều không thể tránh khỏi, đồng thời cũng là điều kiện để văn học phát triển.
2. Phong cách văn học là khái niệm dùng để chỉ sự độc đáo và thẩm mĩ của một hiện tượng văn học. Khái niệm này có thể áp dụng cho nền văn học của một dân tộc, một thời kỳ, một trường phái hoặc một tác phẩm cụ thể. Đôi khi chúng ta còn nói về phong cách nghệ thuật của một nhà văn hoặc của một tác phẩm văn học riêng lẻ.
