Với việc soạn bài Tổng hợp về từ vựng (Phần 2) trang 124, 125, 126 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 sẽ giúp học sinh dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn 9.
Soạn bài Tổng hợp về từ vựng (Phần 2)
IV. Từ có nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ
Câu 1 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ có nhiều nghĩa là một từ có một hoặc nhiều ý nghĩa, tạo ra những từ đa nghĩa
- Từ có nhiều nghĩa bao gồm:
+ Nghĩa nguyên thủy là nghĩa ban đầu, tạo nền tảng cho việc hình thành các nghĩa khác
+ Nghĩa chuyển đổi là nghĩa được phát triển từ các nghĩa khác
+ Nghĩa chuyển dịch là nghĩa được tạo ra dựa trên nghĩa gốc
- Thông thường, trong một câu, một từ chỉ mang một nghĩa cụ thể. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, từ có thể đồng thời mang cả nghĩa nguyên thủy và nghĩa chuyển đổi
Câu 2 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ “hoa” trong “lệ hoa” được sử dụng theo nghĩa chuyển đổi, chỉ nước mắt của cô gái xinh đẹp như Thúy Kiều
V. Từ đồng âm
Câu 1 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ đồng âm là những từ có cùng âm nhưng có nghĩa hoàn toàn khác nhau, không có liên quan gì đến nhau
Câu 2 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
a, Có hiện tượng từ có nhiều nghĩa, vì nghĩa của từ “lá” trong “lá phổi” là nghĩa chuyển dịch của từ “lá” trong đoạn thơ.
b, Có hiện tượng từ đồng âm. Hai từ “đường” chỉ hai khái niệm khác nhau, nghĩa của chúng không có mối liên hệ với nhau.
VI. Từ đồng nghĩa
Câu 1 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ đồng nghĩa là những từ có ý nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau (trong một số trường hợp có thể thay thế cho nhau).
Câu 2 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Chọn phương án (d ). Từ đồng nghĩa chỉ có thể thay thế cho nhau trong một số trường hợp
- Không thể thay thế hoàn toàn vì đa số các trường hợp từ đồng nghĩa không hoàn toàn.
Câu 3 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ “xuân” có thể thay thế từ “tuổi” bởi vì phương pháp chuyển nghĩa hoán dụ (một thời điểm trong năm đại diện cho năm, lấy một phần thay cho toàn bộ)
Việc thay từ “xuân” bằng từ “tuổi” thể hiện tinh thần lạc quan của tác giả, vì mùa xuân là biểu tượng của sự trẻ trung và sức sống mạnh mẽ
VII. Từ đối nghịch
Câu 1 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ đối nghịch là những từ có ý nghĩa hoàn toàn đối lập nhau
Câu 2 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Các cặp từ đối nghịch: xấu – đẹp, xa - gần, rộng - hẹp
Câu 3 (trang 121 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
- Các cặp từ đối nghịch kèm theo nhóm sống - chết: chiến tranh- hòa bình, đực - cái. Các cặp từ đối nghịch thể hiện hai khái niệm tương phản nhau.
- Các từ đối lập cùng nhóm với già - trẻ: yêu - ghét, cao - thấp, nông - sâu, giàu – nghèo
- Các cặp từ đối lập tương ứng với mức độ, thể hiện ý nghĩa có mức độ (sự khác biệt), không phủ định một cái để khẳng định cái kia
VIII. Cấp độ tổng quát hóa ý nghĩa của từ
Câu 1 (trang 126 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Cấp độ tổng quát hóa ý nghĩa của từ
Một từ có ý nghĩa rộng khi nghĩa của nó bao gồm nghĩa của từ khác. Ý nghĩa hẹp của từ là khi nó được bao gồm trong ý nghĩa của từ khác
Câu 2 (trang 126 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
IX. Từ vựng trong lĩnh vực
Câu 1 (trang 126 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Từ vựng trong lĩnh vực là tập hợp các từ có ít nhất một điểm chung về ý nghĩa
Câu 2 (trang 126 sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 1)
Các từ có cùng lĩnh vực ý nghĩa: bể, tắm
Nêu lên sự tàn ác, dã man của thực dân Pháp trong việc đàn áp các cuộc khởi nghĩa của chúng ta.