Bài soạn văn lớp 9 trước đó, học sinh đã hệ thống kiến thức về văn bản từ chương trình Ngữ văn THCS. Đến phần soạn bài Tổng kết phần văn học (phần mới) trang 186 SGK Ngữ văn 9 tập 2 ngày hôm nay, chúng tôi sẽ hướng dẫn các em tiếp tục tổng kết và củng cố nội dung về văn bản văn học. Các em hãy theo dõi bài soạn chi tiết dưới đây để bổ sung vào bài viết của mình, làm cho nó đầy đủ và hoàn chỉnh hơn.
=> Đọc thêm các bài soạn văn lớp 9 tại đây: Soạn văn lớp 9
Soạn bài Tổng kết phần văn học, ngắn 1
I. Tổng quan về văn hóa văn nghệ Việt Nam
Câu hỏi 1:
a. Phần văn hóa chữ Hán: Ý nghĩa của con hổ, Tâm huyết của những nghệ sĩ, Miền Nam với sông núi, Đầu óc tài năng của bác sĩ, Côn Sơn ca, Hành trình rời thành phố, Vẻ đẹp của nước Đại Việt, ……
b. Phần văn hóa chữ Nôm: Sau những phút giây chia ly, Bánh trôi trong nước, Vượt qua đèo Ngang, Truyện Kiều, Tiếng vang của đá ở Côn Lôn, ….
Câu 2:
- Văn hóa dân gian: Do cộng đồng nhân dân sáng tác, không xác định rõ thời gian và năm thành lập; truyền bá qua lịch sử miệng nên xuất hiện nhiều biến thể; đặc trưng bởi các thể loại như truyền thuyết, thần thoại, …..
- Văn hóa viết: Có tác giả thực hiện, dễ nhận diện thời kỳ thông qua tác giả; truyền bá thông qua văn bản viết; là tác phẩm duy nhất, bao gồm nhiều thể loại như thơ, truyện, tùy bút, …..
Câu 3:
- Ảnh hưởng của văn hóa dân gian đến văn hóa viết như trong trường hợp bài thơ Con cò (Chế Lan Viên); Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương); …….
Câu 4:
- Tinh thần yêu nước thể hiện qua lịch sử sáng tác văn hóa:
+ Trong thời kỳ Trung đại có: Sông núi nước Nam, Hịch tướng sỹ, Thuật hoài, …..
+ Trong thời kỳ hiện đại có: Bài thơ về đội xe không kính nhỏ, Đất nước, Những ngôi sao xa xôi, …..
Câu 5:
- Truyện Kiều là tiếng nói về nhân quyền của những Thi hào dân tộc
+ Sự đồng cảm, lòng thương xót với số phận của người con gái trong xã hội phong kiến.
+ Tôn vinh vẻ đẹp toàn diện của người con gái.
+ Phê phán sự bất công của xã hội phong kiến đối với phụ nữ.
II. Tổng quan về một số thể loại văn học
Câu 1 :
SttThể loại Định nghĩa
1 Truyền thuyết Mô tả về các nhân vật và sự kiện liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường kết hợp yếu tố tưởng tượng, kì ảo.
2Cổ tích Kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc như: nhân vật bát hạnh; nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kỳ lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch; nhân vật là động vật.
Truyện cổ tích thường chứa đựng yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của lòng nhân ái, lẽ phải, và sự công bằng đối với lòng tham, bất công của điều Thiện đối với điều Ác.
3Ngụ ngôn Thể loại truyện kể, sử dụng văn xuôi hay văn vần, kể về loài vật, đồ vật hoặc con người để truyền đạt bài học, giáo huấn một cách hình tượng, tế nhị, nhằm truyền đạt bài học cuộc sống.
4Truyện cười Thể loại truyện kể về những tình huống hài hước trong cuộc sống, nhằm mang lại tiếng cười và đồng thời phê phán những thói quen xấu, tật xấu trong xã hội.
Câu 2:
- Nhân vật Thạch Sanh (người dũng sỹ)
- Nhân vật Mã Lương (có tài năng)
- Nhân vật Sọ Dừa (ngoại hình xấu, đặc biệt)
- Nhân vật chàng Ngốc (vô lý và ngốc nghếch)
Câu 3:
Bước chân qua đèo ngang, bóng xế tà
Trường Trung, Bảo Bảo, Bảo Bảo, Trường Trung, Trung Bảo Bảo
Cỏ cây xen lẫn đá, lá phơi sáng trong bông hoa
Trường Trung, Bảo Bảo, Bảo Bảo, Trường Trung, Trường Trung Bảo Bảo
Lom khom dạo dưới chân núi, vài chú
Bảo Bảo, Bảo Bảo, Trường Trung, Trường Trung, Bảo Bảo, Trường Trung
Lác đác ven sông chợ, mấy nhà nhỏ
Trường Trung, Bảo Bảo, Trường Trung, Bảo Bảo, Trường Trung, Trường Trung, Bảo Bảo
Câu 4:
Em đã xem truyện thơ Nôm Truyện Kiều.
Nội dung kể về quãng thời gian 15 năm lưu lạc của Thuý Kiều. Hai lần thanh lâu, hai lần thanh y. Kiều bán mình để chuộc cha, để em gái thay thế chịu tình với Kim Trọng. Sau nhiều biến cố, Kiều quay về và tái hợp với Kim Trọng.
Tương tự như Lục Vân Tiên, truyện được chia thành 3 phần: Gặp gỡ, Đính ước, và Đoàn tụ.
Câu 5:
Ví dụ:
Ngày trước lầu Ngưng Bích, xuân đóng cửa lại.
Vẻ đẹp non xa, tấm trăng gần chung nhà.
Câu 6:
- Điểm chung là cả hai là truyện hiện đại, mang đến sự đổi mới về nghệ thuật xây dựng nhân vật và cách trình bày đa điểm nhìn.
- Nhân vật được miêu tả trực tiếp về tâm trạng nội tâm, không thông qua hành động, đặc điểm khác biệt so với truyện trung đại. Truyện hiện đại thường tập trung vào ngoại hình, hành động, và lời thoại linh hoạt.
Soạn bài Tổng kết phần văn học, ngắn 2
Sau phần bài này, mời các em tiếp tục khám phá gợi ý soạn bài Thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi để có những trải nghiệm mới.
Trong khuôn khổ chương trình Ngữ Văn 9, Soạn bài Luyện tập viết đoạn văn tự sự với yếu tố nghị luận là một phần quan trọng cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
Khám phá chi tiết phần Soạn bài Tổng kết từ vựng để học tốt môn Ngữ Văn 9.