Với việc soạn bài Tổng kết phần văn học ở trang 181 và 182 của sách Ngữ văn lớp 9, học sinh có thể dễ dàng trả lời các câu hỏi và soạn văn.
Soạn bài Tổng kết phần văn học
Câu 1 (trang 180 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2)
a, Văn học dân gian:
- Các truyền thuyết như Con Rồng cháu Tiên, Bánh chưng bánh giày, Thánh Gióng, Sơn Tinh, Thủy Tinh; cũng như sự tích Hồ Gươm
- Những câu chuyện cổ tích như Sọ Dừa, Thạch Sanh, Em bé thông minh
- Các câu chuyện hài hước: Treo biển, Lợn cưới áo mới
- Những câu chuyện ngụ ngôn: Thầy bói xem voi, Đeo nhạc cho mèo; Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng; Ếch ngồi đáy giếng
- Ca dao và dân ca: Các câu hát về tình cảm gia đình; Các câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người; Các câu hát than thân, Các câu hát châm biếm
- Những tục ngữ: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất, Tục ngữ về con người và xã hội
- Các vở kịch sân khấu: Chèo- Quan Âm Thị Kính
b, Văn học thời Trung Đại
- Các câu chuyện, bài kí: Con hổ có nghĩa; thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng; Chuyện người con gái Nam Xương; Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh, Hoàng Lê nhất thống chí
- Những bài thơ cổ điển: Đại dương núi non, Hồi hương của người thương, Tiếng reo vang từ Thiên Trường, Ngân nga bài hát của Côn Sơn; Lúc chia tay, Trò chơi truyền thống bên sông; Đi qua con đèo Ngang, Bạn đến thăm nhà tôi
- Tác phẩm thơ truyện: Câu chuyện của Kiều, Cuộc đời Lục Vân Tiên
- Văn nghệ và phê bình: Quyết định về việc di dời kinh đô, Lời khuyên từ các nhà hiền triết, Quê hương Đại Việt của chúng ta (trích từ Bình Ngô đại cáo), Thảo luận về nghệ thuật học
- Văn học trong thời đại hiện đại
- Truyện văn và hồi kí:
+ Truyện: Hành trình phiêu lưu của Dế Mèn; Vùng đất rừng phương Nam; Quê hương; Bức tranh tôi vẽ; Cuộc sống và cái chết, Những câu chuyện hấp dẫn về Va-ren và Phan Bội Châu; Ký ức học đường, Trái tim mẹ, Lúc nước tràn bờ; Ông già Hạc, Ngôi làng, Kỳ nghỉ yên bình ở Sa Pa; Cái lược ngà, Dòng sông quê hương; Những vì sao xa xôi
+ Hồi ký: Đảo Cô Tô, Huyền thoại xao động
- Ghi chép cá nhân: Những cây tre ở Việt Nam, Món quà đặc biệt từ những đồng lúa non: Cốm, Sài Gòn trong lòng tôi, Mùa xuân của tôi
- Tuyển tập thơ: Nhặt, Đêm hôm mà Bác không thể ngủ, Cơn mưa, Cảnh đêm, Rằm tháng Giêng, Tiếng gà rộn rã buổi trưa, Cảm xúc khi viết tại nhà tù Quảng Đông, Đào đá ở Côn Lôn, Mong muốn trở thành Cuội, một góc nhìn về Pác Bó, Ngắm trăng, Trên con đường, Hồi tưởng về rừng, Người làm lễ cúng, Quê hương yêu dấu, Khi tôi còn là một đứa trẻ, Từ lúc ấy, Đồng chí thân mến, Bài thơ về đội xe không có kính, Đoàn thuyền ra khơi, Bếp lửa ấm áp, Hối hả, Khúc hát ru cho những đứa trẻ lớn trên lưng mẹ, Ánh trăng, Con cò trắng, Mùa xuân bé nhỏ, Viếng thăm lăng Bác, Buổi chiều thu, Lời nói với con...
- Kịch: Thương về dòng máu, Giọng nói của văn nghệ, Sẵn sàng bước vào thế kỷ mới
- Bài luận văn nghệ thuật, Hành trình đến Bắc Sơn, Tôi và chúng ta
- Kịch: Thương về dòng máu, Giọng nói của văn nghệ, Sẵn sàng bước vào thế kỷ mới
Câu 2 (trang 108 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 2)
- Kịch: Thương về dòng máu, Giọng nói của văn nghệ, Sẵn sàng bước vào thế kỷ mới
- Huyền thoại: những câu chuyện dân gian kể về nhân vật và sự kiện trong lịch sử xa xưa, thường mang tính chất mơ hồ, ảo diệu
+ Huyền thoại thường phản ánh quan điểm và đánh giá của nhân dân đối với những biến cố và nhân vật lịch sử
- Chuyện cổ tích: là thể loại truyện dân gian kể về cuộc sống của những nhân vật phổ biến: từ anh hùng bất khuất đến những nhân vật kỳ lạ có năng khiếu đặc biệt, từ người thông minh đến kẻ ngốc nghếch, cũng như những động vật
+ Thường mang yếu tố ma mị, kỳ bí, thể hiện lòng tin của người dân vào sức mạnh của cái thiện đối đầu với cái ác, cái tốt so với cái xấu, sự công bằng và bất công
- Truyện cười: loại truyện kể về những tình huống hài hước trong cuộc sống, nhằm mang lại tiếng cười hoặc chỉ trích những tật xấu, thói hư trong xã hội
- Chuyện dạy bảo: những câu chuyện được kể qua ngôn ngữ hình tượng, văn vẻ, thường sử dụng động vật hoặc con người để truyền đạt ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, để dạy bảo và răn dạy
- Ca dao, dân ca: các dòng nhạc và lời ca trữ tình dân gian, thể hiện những khía cạnh tinh thần sâu lắng của cuộc sống con người
- Danh ngôn: những câu thành ngữ ngắn gọn, sâu sắc, thể hiện sự hiểu biết của người dân về cuộc sống, thường được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày
- Chèo: một loại hình kịch dân gian, kết hợp hát, múa, kể chuyện, trình diễn trên sân khấu
Câu 3 (trang 182 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 2)
a,
- Truyện ngắn: Ý nghĩa của con hổ, bí quyết y học nằm ở tấm lòng
- Hồi kí: Chuyện về một cô gái ở Nam Xương (huyền thoại tình yêu)
- Tiểu thuyết theo chương: Cuộc đấu vương quốc của Hoàng Lê
- Ghi chép cá nhân: Ký ức về những sự kiện trong cung điện của nhà chúa Trịnh (tạp văn từ vị trí quan sát)
b, Thơ
- Bốn câu thơ tuyệt vời: Vẻ đẹp của non sông Việt Nam, Hồn quê vẹn tròn trong tâm hồn
- Năm câu thơ tuyệt hảo: Sự trở về của thương gia
- Bảy câu thơ tuyệt hay: Vượt qua con đèo Ngang, bạn đến thăm nhà, Cảm xúc khi viết tại nhà tù Quảng Đông, Đào đá ở Côn Lôn, Mong muốn trở thành Cuội
- Tám câu thơ lục bát: Tiếng khóc của Dương Khuê, Hồi tưởng về quê hương, Lúc chia tay
- Lục bát: Tác phẩm về Côn Sơn
- Thơ viết bằng chữ Nôm: Hình ảnh của bánh trôi nước
c, Tuyển tập truyện thơ: Truyện Kiều, Lục Vân Tiên
d, Bài văn nghị luận
- Lệnh: lệnh di dời đô thành Thăng Long
- Hịch: Nhận định của nhà quân sự
- Cáo trạng: Lời tuyên bố lớn từ Bình Ngô đại cáo
- Tình hình: bàn luận về phương pháp học
Câu 4 (trang 182 trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 9 tập 2)
Các thể loại văn học: Thơ Mới, truyện ngắn, truyện trung bình, kịch, văn xuôi…
Mỗi loại văn học đều có một phong cách chính riêng
+ Thơ tự do: Biểu cảm là phong cách chính, thường kết hợp với miêu tả
+ Văn xuôi: Tùy thuộc vào tác phẩm, nhưng thường là những câu chuyện cá nhân, biểu cảm, hoặc lời giải thích…