Buzz
Bài đọc
TRANH LÀNG HỒ
Từ những ngày còn ít tuổi, tôi đã thích những tranh lợn, gà, chuột, ếch, tranh cây dừa, tranh tố nữ của làng Hồ. Mỗi lẫn Tết đến, đứng trước những cái chiếu bày tranh làng Hồ giải trên các lề phố Hà Nội, lòng tôi thấm thía một nỗi biết ơn đối với những người nghệ sĩ tạo hình của nhân dân. Họ đã đem vào cuộc sống một cách nhìn thuần phác, càng ngắm càng thấy đậm đà, lành mạnh, hóm hỉnh và tươi vui. Phải yêu mến cuộc đời trồng trọt, chăn nuôi lắm mới khắc được những tranh lợn ráy có những khoáy âm dương rất có duyên, mới vẽ được những đàn gà con tưng bừng như ca múa bên gà mái mẹ. Kĩ thuật tranh làng Hồ đã đạt đến sự trang trí tinh tế: những bộ tranh tố nữ áo màu, quần hoa chanh nền đen lĩnh của một thứ màu đen rất Việt Nam. Màu đen không pha bằng thuốc mà luyện bằng bột than của những chất liệu gợi nhắc thiết tha đến đồng quê đất nước: chất rơm bếp, than của cói chiếu và than của lá tre mùa thu rụng lá. Cái màu trắng điệp cũng là một sự sáng tạo góp phần vào kho tàng màu sắc của dân tộc trong hội họa. Màu trắng ấy càng ngắm càng ưa nhìn; những hạt cát của điệp trắng nhấp nhánh muôn ngàn hạt phấn làm tăng thêm vẻ thâm thúy cho khuôn mặt, tăng thêm sống động cho dáng người trong tranh.
Theo Nguyễn Tuân
Chú thích
- Làng Hồ: Làng Đông Hồ ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, nổi tiếng với nghề làm tranh từ lâu. Tranh in trên giấy dó từ làng Hồ được yêu thích.
- Tranh tố nữ: Tranh vẽ người con gái đẹp.
- Nghệ sĩ tạo hình: Người chuyên vẽ tranh, tạc tượng, v.v.
- Thuần phác: Mộc mạc, chất phác.
- Tranh lợn ráy: Tranh vẽ con lợn đứng cạnh bụi ráy (loại cây trồng ở đất ẩm, tương tự như khoai sọ, dùng làm thức ăn cho lợn).
- Khoáy âm dương: Hình vẽ trên mình con lợn trong tranh, có hình tròn với nét cong như chữ S chia thành hai phần – một phần sáng (dương) và một phần tối (âm).
- Lĩnh: Loại lụa đen bóng.
- Màu trắng điệp: Màu trắng từ bột vỏ sò, vỏ điệp trộn với hồ loãng nấu từ bột gạo nếp.
a, Bố cục
Bài đọc có thể chia thành 3 đoạn:
- Đoạn 1: Từ đầu đến “hóm hỉnh và tươi vui”.
- Đoạn 2: Từ “Phải yêu mến” đến “gà mái mẹ”.
- Đoạn 3: Phần còn lại.
b, Nội dung bài đọc Tranh làng Hồ: Bài đọc mô tả vẻ đẹp của tranh làng Hồ và tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho các tác phẩm này. Tranh làng Hồ mang vẻ đẹp dân dã, giữ gìn truyền thống văn hóa và có sự tinh xảo nhất định. Tác giả bày tỏ lòng yêu mến và trân trọng đối với các nghệ nhân làm tranh làng Hồ.
c, Ý nghĩa bài đọc: Qua bài đọc Tranh làng Hồ, tác giả bày tỏ sự yêu quý và tôn trọng đối với các nghệ nhân và tác phẩm tranh dân gian. Đồng thời, bài đọc còn thể hiện lòng trân trọng và yêu thích đối với nghệ thuật truyền thống, cùng với mong muốn gửi gắm tình yêu và khát vọng bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc.
Mẫu soạn bài 'Tranh làng Hồ'
Câu 1 trang 89 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 2: Hãy liệt kê một số bức tranh làng Hồ có chủ đề về cuộc sống hàng ngày ở làng quê Việt Nam.
Trả lời:
Các bức tranh làng Hồ thường lấy đề tài cuộc sống hàng ngày ở làng quê Việt Nam như: Tranh vẽ lợn, gà, chuột, ếch, cây dừa, và tranh tố nữ.
Câu 2 trang 89 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 2: Kỹ thuật tạo màu của tranh làng Hồ có điểm gì đặc biệt?
Trả lời:
Kỹ thuật tạo màu của tranh làng Hồ rất đặc sắc. Màu đen được chế tạo từ bột than của rơm bếp, cói chiếu, và lá tre mùa thu, không pha thêm thuốc. Màu trắng điệp được làm từ vỏ sò trộn với hồ nếp, tạo nên màu trắng lấp lánh như hàng ngàn hạt phấn.
Câu 3 trang 89 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 2: Tìm các từ ngữ trong hai đoạn cuối thể hiện sự đánh giá của tác giả về tranh làng Hồ.
Trả lời:
Các từ ngữ trong hai đoạn cuối thể hiện sự đánh giá của tác giả đối với tranh làng Hồ bao gồm: (tranh lợn với khoáy âm dương) rất có duyên, (tranh đàn gà con) vui tươi như một buổi ca múa bên gà mái mẹ, (kỹ thuật vẽ tranh) đạt đến mức trang trí tinh tế, và (màu trắng điệp) là một sự sáng tạo làm phong phú thêm kho tàng màu sắc của hội họa dân tộc.
Câu 4 trang 89 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 2: Tại sao tác giả lại biết ơn các nghệ sĩ dân gian làng Hồ?
Trả lời:
Tác giả biết ơn các nghệ sĩ dân gian làng Hồ vì chính họ đã phát triển kỹ thuật vẽ tranh và pha màu một cách tinh tế và đặc sắc.
Đọc hiểu tác phẩm Tranh Làng Hồ
Câu 1. Trong bài viết, tác giả đề cập đến mức độ nào của kỹ thuật tranh làng Hồ?
A. Kỹ xảo
B. Điêu luyện
C. Tinh luyện
D. Tinh tế
Câu 2. Trong kỹ thuật vẽ tranh của làng Hồ, màu đen được tạo ra từ chất liệu nào?
A. Pha bằng màu nước
B. Pha bằng chất liệu than tre
C. Pha bằng thuốc
D. Luyện bằng bột than từ các chất liệu gợi nhớ đến đồng quê như rơm bếp, than từ cói chiếu và lá tre mùa thu rụng
Câu 3. Màu trắng điệp được chế tạo từ chất liệu nào?
A. Những hạt cát
B. Bột màu
C. Phấn trắng
D. Bột hồ
Câu 4. Màu đen trong tranh thường được tạo ra từ chất liệu gì?
A. Chất rơm bếp
B. Than từ cói chiếu
C. Màu nước mua từ Tây phương, pha với nhọ nồi và bùn đen quê nhà.
D. Than từ lá tre khi mùa thu rụng
Câu 5. Liệt kê một số bức tranh làng Hồ phản ánh cuộc sống hàng ngày ở làng quê Việt Nam.
A. Tranh vẽ lợn và gà
B. Tranh vẽ chuột và ếch
C. Tranh cây dừa và tranh tố nữ
D. Cả A, B và C đều đúng
Câu 6. Tất cả các màu sắc trong tranh làng Hồ đều được chế tạo từ các nguyên liệu thiên nhiên gắn bó với cuộc sống làng quê Việt Nam như vỏ sò điệp, chất rơm bếp, than từ cói chiếu, hay lá tre mùa thu rụng. Những chất liệu này đã tạo nên hồn Việt trong từng bức tranh dân gian Đông Hồ, làm cho chúng đậm đà bản sắc văn hóa và phản ánh rõ nét cuộc sống của người dân Việt Nam.
A. Đúng
B. Sai
Câu 7. Tại sao tác giả lại biết ơn các nghệ sĩ dân gian làng Hồ?
A. Vì họ làm phong phú thêm cuộc sống của người dân làng Hồ
B. Vì họ biết khai thác các chất liệu từ cuộc sống hàng ngày
C. Vì họ đã tạo ra những bức tranh gần gũi với đời sống con người, với kỹ thuật vẽ tranh đạt đến độ tinh tế và sâu sắc
D. Tất cả các lý do trên
Câu 8. Tác giả đánh giá như thế nào về cách thể hiện cuộc sống trong tranh Đông Hồ?
A. Vui tươi và sinh động
B. Tươi mới và tinh xảo
C. Thuần túy, càng nhìn càng thấy đậm đà, lành mạnh, hài hước và vui vẻ
D. Đầy màu sắc tươi vui
Câu 9. Ý nghĩa của bài văn Tranh làng Hồ là gì?
A. Khám phá một phần cuộc sống và bức tranh làng quê đậm đà bản sắc Việt Nam tại làng Hồ.
B. Giúp người đọc hiểu thêm về giấy dó và trân trọng những sáng tạo của các nghệ nhân dân gian.
C. Tôn vinh các nghệ sĩ dân gian đã tạo ra những sản phẩm văn hóa truyền thống quý giá và nhắc nhở mọi người gìn giữ và quý trọng di sản văn hóa dân tộc.
D. Tôn trọng sự sáng tạo và công lao của các nghệ nhân dân gian trong việc làm ra giấy dó, một phát minh vĩ đại cần được gìn giữ và truyền lại cho các thế hệ sau.
Đáp án tham khảo
| Câu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| Đáp án | D | D | C | A, B, D | D | A | D | C | C |
Khám Phá Bài Tranh Làng Hồ Nổi Bật
Làng Hồ, thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, nổi tiếng với tranh dân gian in từ ván gỗ lên giấy dó có lớp điệp lấp lánh. Những bức tranh Đông Hồ thường được trưng bày trong dịp Tết, đặc biệt được yêu thích bởi trẻ em. Các tác phẩm như Tố nữ, Thầy đồ cóc, Đám cưới chuột, Hứng dừa, Đánh đu... mang đến vẻ ngộ nghĩnh và hấp dẫn. Bài viết “Tranh làng Hồ” của nhà văn Nguyễn Tuân thể hiện sự tinh tế trong việc mô tả tranh. Nguyễn Tuân chia sẻ rằng ông đã yêu thích những tranh như lợn, gà, chuột, ếch, cây dừa và tố nữ từ khi còn nhỏ. Khi nhìn những bức tranh này bày bán ở Hà Nội dịp Tết, ông cảm thấy biết ơn các nghệ nhân dân gian. Ông nhận xét rằng tranh làng Hồ mang đến cảm giác đậm đà, lành mạnh, hóm hỉnh và vui vẻ. Những khoáy âm dương trên tranh lợn và cảnh đàn gà con vui tươi là điểm nhấn. Nguyễn Tuân, với sự am hiểu sâu sắc về nghệ thuật, đã đưa ra những nhận xét thú vị về màu sắc và trang trí trong tranh Đông Hồ. Màu đen, được tạo từ bột than của rơm, cói chiếu và lá tre mùa thu, được ông đánh giá là rất đặc trưng Việt Nam. Màu trắng điệp, với hạt phấn lấp lánh, làm tăng sự thâm thúy và sinh động cho các bức tranh. Ông khen ngợi tranh tố nữ với “áo màu, quần hoa chanh, nền đen lĩnh” rất tinh tế. Tổng thể, sự đánh giá của Nguyễn Tuân rất chính xác và tinh tế, giúp ta thêm yêu và trân trọng tranh làng Hồ, một phần quan trọng của di sản hội họa dân tộc.
