Văn bản Trao duyên (trích Truyện Kiều) được học trong môn Ngữ văn lớp 11.
Hôm nay, Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 11: Trao duyên. Mời các bạn học sinh tham khảo.
Soạn bài Trao duyên
1. Chuẩn bị
- Một số lưu ý:
- Đoạn trích từ câu 723 đến câu 756 trong Truyện Kiều thuộc phần Gia biến và Lưu lạc.
- Đây là lời của Thúy Kiều nói với Thúy Vân khi muốn nhờ Vân trả nghĩa cho Kim Trọng còn nàng thì bán mình để chuộc cha.
- Nội dung: Qua đoạn trích “Trao duyên”, tác giả Nguyễn Du đã miêu tả được bi kịch của tình yêu, cũng như số phận không may mắn và phẩm chất cao đẹp của Thúy Kiều; Nghệ thuật: miêu tả sâu sắc tâm trạng của nhân vật, sử dụng hình ảnh ẩn dụ, phép so sánh, và thơ ca dân gian thành công…
2. Đọc hiểu
Câu 1. Thúy Kiều để lại những đồ vật gì trong tình yêu?
Chiếc vành, tờ mây, cây đàn, hương
Câu 2. Thúy Kiều nói chuyện với ai? Về điều gì? Tâm trạng của Kiều như thế nào?
- Thúy Kiều nói chuyện với Kim Trọng
- Tâm trạng: đau đớn, xót xa
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Đoạn trích Trao duyên có thể phân thành bao nhiêu phần? Nêu tóm tắt nội dung chính của mỗi phần.
- Đoạn trích có thể chia thành 3 phần.
- Nội dung chính của từng phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”. Kiều thuyết phục và trao duyên cho Thúy Vân.
- Phần 2: Tiếp theo đến “Rảy xin chén nước cho người thác oan”. Kiều trao tín vật đính ước cho em cùng với lời dặn dò.
- Phần 3. Còn lại. Nỗi đau đớn, dằn vặt của Thúy Kiều.
Câu 2. Thuý Kiều đã sử dụng những lời nói, hành động và lý lẽ nào để thuyết phục Thuý Vân đồng ý thay mình trả nghĩa, kết duyên với Kim Trọng?
- Lời nói:
- từ “cậy”: vừa nhờ vả nhưng cũng vừa băn khoăn,
- “chịu”: đẩy Thúy Vân vào tình thế mặc nhiên phải chấp nhận dẫu chưa biết đó là chuyện gì.
- Hành động: “Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”: Tư thế của người chịu ơn với ân nhân của cuộc đời mình.
=> Kiều đã hạ mình, cầu khẩn em một cách xót xa, ở đó có tư thế của một người chị cùng với tư thế của người cầu xin.
- Kiều sử dụng lý lẽ để thuyết phục Thúy Vân:
- Câu chuyện kể về tình yêu đầu tiên trong sáng của chàng Kim, với sự đau đớn khi phải chấm dứt tình yêu đầu đời dang dở.
- Tinh thần hiếu nghĩa và lòng từ bi của con người thể hiện đầy đủ, với trái tim giàu lòng thông cảm, suy nghĩ vì lợi ích của người khác hơn là của bản thân.
- Quyết định giao phó duyên số cho em, vì em còn trẻ, còn một tương lai sáng lạn phía trước.
Câu 3. Tại sao bi kịch của Thuý Kiều lại tăng thêm sau khi nhờ Thuý Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng?
Thuý Kiều không thể kết hôn với Kim Trọng - người mà nàng yêu, và tương lai trước mắt không rõ ràng.
Câu 4. Ý nghĩa của việc Thuý Kiều để lại những đồ vật kỉ niệm trong tình yêu là gì?
Hành động để lại những đồ vật kỉ niệm trong tình yêu cho thấy Thuý Kiều đánh giá cao mối quan hệ với Kim Trọng, nàng trải qua đau khổ và khó khăn, đành giao phó duyên số cho Thuý Vân.
Câu 5. Trao duyên là lời của Thuý Kiều dành cho ai? Phân tích sự biến đổi tâm trạng của Thuý Kiều qua các lời thoại.
- Thuý Kiều nói với Thúy Vân, Kim Trọng và tự trò chuyện với bản thân.
- Biến đổi tâm trạng của Thuý Kiều qua các lời thoại:
- Với Thúy Vân: Kiều cảm kích sâu sắc và cảm thấy bình an, hài lòng vì mâu thuẫn tạm thời được giải quyết.
- Với bản thân: tâm trạng đầy mâu thuẫn và đau khổ cực độ.
- Với Kim Trọng: mong muốn tình yêu mãnh liệt chống lại hiện thực khắc nghiệt, tự trách bản thân và đau khổ vì đã làm tổn thương tấm lòng của chàng Kim
Câu 6. Phân tích các biện pháp nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật trong đoạn Trao duyên (ẩn dụ, thành ngữ, độc thoại nội tâm...).
- Sử dụng tu từ ẩn dụ: 'đứt gánh tương tư', 'mối tơ thừa' để diễn đạt về sự tan vỡ của tình yêu; kết hợp với ẩn dụ: 'Phận như phận vôi/ Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng' để thể hiện số phận đau khổ của Kiều.
- Độc thoại nội tâm: lộ tâm trạng xót xa, lời than thở và tự trách của Thúy Kiều.
Câu 7. Viết một đoạn văn (khoảng 10 - 12 dòng) thể hiện cảm nghĩ của tôi về nhân vật Thuý Kiều qua đoạn trích Trao duyên.
Gợi ý:
Dưới bàn tay của Nguyễn Du, đoạn trích Trao duyên đã tạo nên bức tranh bi kịch của tình yêu và nhân cách cao quý của Thúy Kiều. Bị bọn sai nha vu oan đối xử tàn nhẫn với gia đình, Kiều buộc phải hy sinh tình yêu với Kim Trọng, bán thân để đổi lấy tiền chuộc cho cha và em khỏi bị tra khảo. Sau khi đã bán mình, Kiều ngồi suy tư về mối tình dang dở suốt đêm, và nhờ em gái Thúy Vân kết duyên với Kim Trọng thay mình. Hành động này của Kiều thể hiện sự hy sinh và tình cảm sâu sắc với Kim Trọng, trong khi nội tâm nàng đầy đau khổ và tự trách bản thân đã làm tổn thương tình cảm của Kim Trọng.