Soạn bài Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu từ SGK Ngữ văn 11 tập 1 Kết nối tri thức - chi tiết

Đề bài

Trình bày báo cáo nghiên cứu về kinh thành Thăng Long.

Xin chào quý thầy cô và các bạn,

Như mọi người đã biết, kiến trúc của kinh thành, cố đô ở Việt Nam luôn mang điều gì đó rất đặc biệt và phản ánh nền văn hóa kiến trúc của chúng ta, có những nét đẹp truyền thống, văn hóa lịch sử sâu sắc của người Việt. Bên cạnh các công trình kiến trúc ở Cố đô Huế từ lâu, chúng ta cũng tự hào với kiến trúc của Thăng Long - kinh đô đã trải qua bao nhiêu biến cố trong lịch sử.

Như chúng ta đã biết, kinh thành Thăng Long được biết đến với sự kiện lịch sử nổi tiếng là vào năm 1010, vua Lý Thái Tổ đã chuyển đô từ Hoa Lư đến Đại La và xây dựng kinh thành Thăng Long. Cùng với đó là việc xây dựng hàng loạt cung điện, lăng tẩm, trong đó có công trình Điện Kính Thiên cao 2 tầng và rộng hơn 2300 mét vuông. Trong thời kỳ Hậu Lê, Thăng Long vẫn là kinh đô, trung tâm chính trị và kinh tế của đất nước.

Về vị trí, kinh thành Thăng Long nằm ở phía Bắc Việt Nam và dần dần thu hẹp diện tích qua các triều đại. Trong thời kỳ Hậu Lê, không có nhiều công trình mới được xây dựng mà chủ yếu là sửa chữa. Thay vào đó, nhiều phủ đệ mới của quý tộc và quan lại trung ương được xây dựng, tạo nên hình ảnh của một Thăng Long uy nghi, trang trọng.

Về mặt kiến trúc, qua thời gian và biến cố lịch sử, Thành Thăng Long đã trải qua nhiều biến đổi, nhưng vẫn giữ được những di tích trên mặt đất và dưới lòng đất, bao gồm các di tích lịch sử cách mạng, di tích khảo cổ, di tích kiến trúc nghệ thuật... Tạo thành hệ thống các di tích được đánh giá cao nhất trong hệ thống di tích đô thị cổ, trung, cận, hiện đại của nước ta. Hiện nay, trong khu vực trung tâm Thành cổ Thăng Long - Hà Nội vẫn còn 5 điểm di tích nổi tiếng trên mặt đất phân bố theo trục Bắc - Nam, hay còn gọi là “Trục chính tâm”, “Trục ngự đạo”, bao gồm: Kỳ Đài, Đoan Môn, nền điện Kính Thiên, Hậu Lâu, Bắc Môn, tường bao và kiến trúc cổng hành cung thời Nguyễn, di tích nhà và hầm D67, các công trình kiến trúc Pháp...

Thành Thăng Long từ thời Lý được xây dựng theo cấu trúc ba vòng thành, gọi là “tam trùng thành quách”: vòng thành ngoài là La thành hay Đại La thành, vòng thành giữa là Hoàng thành (thời Lý - Trần - Lê gọi là Thăng Long thành, thời Lê còn gọi là Hoàng thành) và vòng thành trong cùng gọi là Cấm thành (hay Cung thành). Cấm thành từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 18 hầu như không thay đổi và vẫn bảo tồn cho đến nay hai di tích rất quan trọng: Thứ nhất là nền điện Kính Thiên được xây dựng thời Lê sơ (1428) trên nền điện Càn Nguyên (sau đổi tên là điện Thiên An) thời Lý, Trần. Đó là vị trí của núi Nùng (Long Đỗ - Rốn Rồng), được coi là trung tâm của Cấm thành và Hoàng thành, nơi mang ý nghĩa thiêng liêng của non sông đất nước theo quan niệm phong thủy cổ truyền, với di tích hiện nay là nền điện với bậc thềm và lan can đá chạm rồng thế kỷ 15. Thứ hai là cửa Đoan Môn, cửa Nam của Cấm thành thời Lý - Trần - Lê. Hiện nay vẫn còn di tích cửa Đoan Môn thời Lê.

Phương Đình Nguyễn Văn Siêu (1799-1872), trong sách Đại Việt địa dư chí toàn biên có mô tả khá chi tiết về Hoàng thành Thăng Long thời Lê: “Ở giữa là Cung thành, trong cửa Cung thành là Đoan Môn. Trong Đoan Môn là điện Thị Triều, trong điện Thị Triều là điện Kính Thiên. Bên hữu Kính Thiên là điện Chí Kính, bên tả là điện Vạn Thọ. Bên hữu Đoan Môn là Tây Trường An, bên tả là Đông Trường An, ở giữa có Ngọc Giản. Trong Hoàng thành và ngoài Cung thành ở phía Đông là Thái Miếu, sau là Đông Cung”.

Để giúp thế hệ sau và bạn bè quốc tế hiểu thêm về lịch sử Việt Nam và Hoàng thành Thăng Long, chương trình tour “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” đã được tổ chức thành công. Đây không chỉ là một sự kiện quảng bá văn hóa, du lịch mà còn là cách để thế hệ sau tự hào, tôn vinh lịch sử, văn hóa của dân tộc.

Trải qua những biến động của lịch sử, chiến tranh, thuộc địa... Thành Thăng Long vẫn tồn tại như một minh chứng về sự kiên cường của lịch sử, về một thời kỳ huy hoàng đã qua của dân tộc. Chúng ta - thế hệ trẻ cần bảo tồn, gìn giữ và phát huy vẻ đẹp của Hoàng thành để truyền lại cho thế hệ tương lai và bạn bè quốc tế.

Dưới đây là một số nguồn tham khảo để bạn có thể hoàn thiện bản báo cáo của mình:

1. TTXVN (2010), Thăng Long trong thời kỳ Lê, Mạc-Lê, Trung Hưng (1428-1788), Ban Tuyên giáo Trung ương.

2. Sở Du lịch Hà Nội (2020), Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, Cổng thông tin điện tử Quận Ba Đình – Thành phố Hà Nội.

3. Quang Dương (2018), Hoàng thành Thăng Long – Dấu ấn văn hóa, kiến trúc độc đáo, Báo Xây dựng.

Trên đây là phần trình bày báo cáo của bạn, cảm ơn mọi người đã chú ý lắng nghe.