
Soạn bài Trình bày về một hiện tượng cuộc sống
Phần I
Câu 1 (trang 67 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Khám phá đề và tạo dàn ý.
a. Khám phá đề
- Đề bài yêu cầu thảo luận về hành động của anh Nguyễn Hữu Ân, người dành toàn bộ thời gian của mình cho những người bệnh ung thư giai đoạn cuối.
- Trong bài viết, cần có các ý chính sau:
+ Thảo luận về hành động của Nguyễn Hữu Ân: một hành động cao quý, giàu lòng hiếu thảo, tình cảm nhân ái, là tấm gương sáng của xã hội.
+ Giải thích, tôn trọng ý nghĩa của thời gian, có ích trong cuộc sống và lối sống cao quý.
+ Phê phán những thanh niên sống phóng túng, vô tâm, đua đòi, lãng phí thời gian không ý nghĩa.
+ Rút ra bài học hiểu biết và hành động để có cuộc sống ý nghĩa, cao quý.
- Chọn ví dụ rõ ràng, thuyết phục và phong phú trong thực tế.
- Cần áp dụng các phương pháp lập luận: phân tích, chứng minh, bác bỏ, bình luận.
b. Xây dựng kế hoạch
- Giới thiệu: Trình bày về Nguyễn Hữu Ân và vấn đề về việc sử dụng thời gian.
- Phần chính:
+ Tóm tắt và nhận xét về những hành động cao quý của Nguyễn Hữu Ân.
+ Phân tích, tôn vinh những phẩm chất cao quý, lòng nhân ái, lòng hi sinh của thanh niên hiện nay. Cung cấp các ví dụ điển hình về lối sống này trong thanh niên.
+ Phê phán cách sống tự kỷ, không ý nghĩa, lãng phí thời gian của một phần thanh niên.
+ Rút ra bài học về hiểu biết và hành động.
- Tổng kết: Phát biểu ý kiến cá nhân.
Câu 2 (trang 67 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Đề bài: Sau cuộc thảo luận, anh (chị) đã hiểu được những gì về cách viết bài nghị luận về một hiện tượng đời sống.
Giải thích chi tiết:
Cách thực hiện bài luận về một hiện tượng cuộc sống:
- Bài luận về một hiện tượng cuộc sống thường bao gồm các phần: mô tả rõ ràng về hiện tượng, phân tích các khía cạnh đúng – sai, lợi – hại, chỉ ra nguyên nhân và thể hiện quan điểm, ý kiến của người viết về vấn đề xã hội đó.
- Diễn đạt cần chính xác, có thể sử dụng một số từ ngữ tinh tế và yếu tố biểu cảm, đặc biệt là trong phần thể hiện quan điểm cá nhân.
Huấn luyện
Đề 1 (trang 67 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
a. Trong văn bản đó, Nguyễn Ái Quốc thảo luận về hiện tượng gì trong cuộc sống? Hiện tượng đó xảy ra vào thời gian nào?
b. Tác giả đã áp dụng những phương pháp lập luận nào để thảo luận về hiện tượng đã được đề cập?
c. Cách sử dụng ngôn từ, cấu trúc câu, và biểu đạt riêng biệt trong văn bản thể hiện tính thuyết phục cao ở những điểm nào?
Giải thích chi tiết:
a. Chủ đề:
Nguyễn Ái Quốc đề cập đến vấn đề: sự lãng phí thời gian của thanh niên Việt Nam: sống mà không có ước mơ, mục tiêu, thiếu ý chí, không có tinh thần tiến bộ, chỉ biết tận hưởng, thỏa mãn bản thân mà không biết rèn luyện bản thân, phục vụ quê hương, dân tộc. Hiện tượng này đã xuất hiện từ những năm đầu của thế kỷ XX với tình hình xã hội hiện nay của đất nước, và vẫn tồn tại đến ngày nay.
b. Các phương pháp lập luận: phân tích, so sánh, nhận xét.
- Phân tích: Thanh niên đi du học thường chỉ biết vui chơi, không có mục tiêu, họ sống rất lơ đẹp, không có tổ chức, đây là một mối nguy hại lớn cho tương lai của đất nước.
- So sánh: so sánh với thanh niên Trung Quốc, họ làm việc chăm chỉ, học tập nghiêm túc.
c. Phong cách viết của Nguyễn Ái Quốc rõ ràng, minh bạch, lập luận logic, đầy tinh thần, thuyết phục.
Câu 2 (trang 68 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Đề bài: Bàn về hiện tượng “nghiện' karaoke và internet trong số nhiều bạn trẻ ngày nay.
Giải thích chi tiết:
Xây dựng kế hoạch
a. Khởi đầu:
Karaoke và internet là hai hình thức giải trí đặc biệt được nhiều bạn trẻ yêu thích hiện nay; thậm chí, có thể gọi là 'nghiện'.
b. Nội dung chính:
- Giải thích:
+ Karaoke không chỉ là hình thức giải trí mà còn mang tính văn hóa, giúp giảm căng thẳng sau những giờ học và làm việc vất vả. Nó cũng là cách tạo sự gắn kết giữa bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
+ Internet không chỉ giúp giải trí mà còn cung cấp kiến thức phong phú, giúp tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng và thuận tiện. Đây cũng là cách mở rộng kiến thức và tiếp cận công nghệ trong thời đại hiện đại.
- Thảo luận vấn đề:
+ Mặt tích cực và tiêu cực.
+ Tình hình thực tế của vấn đề này trong thanh niên hiện nay.
+ Nguyên nhân của tình trạng “nghiện' karaoke và internet.
+ Các hậu quả của tình trạng này.
+ Thái độ phản ứng phù hợp mà thanh niên cần có trước vấn đề này là gì.
- Mở rộng vấn đề và áp dụng vào cuộc sống cá nhân.
c. Kết luận
Chia sẻ quan điểm cá nhân và khuyến khích mọi người (đặc biệt là học sinh) tự quản lý trước những cám dỗ từ các trò chơi, giải trí trên mạng.