Soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du ngắn nhất
A. Soạn bài Truyện Kiều của Nguyễn Du (ngắn nhất)
Câu 1 (trang 80 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):
Những nét chính về thời đại, gia đình, cuộc đời Nguyễn Du có ảnh hưởng đến việc sáng tác Truyện Kiều:
a.Thời đại:
Sống vào cuối thế kỉ XVIII, thời kỳ lịch sử đầy biến động, xã hội phong kiến Việt Nam đối mặt với khủng hoảng sâu sắc, phong trào nông dân khởi nghĩa nổ ra liên tục, với điểm cao là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.
b.Gia đình:
Sinh ra trong gia đình quý tộc, nhiều thế hệ làm quan và có truyền thống văn học. Tuy nhiên, gia đình ông cũng trải qua những khó khăn. Ông mồ côi cha từ khi 9 tuổi, mồ côi mẹ từ khi 12 tuổi.
c.Cuộc đời:
Với khiếu văn học bẩm sinh và đam mê học hỏi, ông trải qua nhiều trải nghiệm, đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người, tích luỹ vốn sống phong phú. Ông từng làm quan dưới thời triều Nguyễn và đi sứ Trung Quốc.
d.Con người:
Là người có trái tim giàu lòng yêu thương, cảm thông sâu sắc với những người nghèo khổ, chia sẻ đau khổ của nhân dân.
Đề bài 2 (trang 80 sách giáo khoa Ngữ văn 9 Tập 1):
a. Gặp nhau và thỏa thuận:
Vương Thúy Kiều là một cô gái xinh đẹp, thông minh, là con gái lớn trong một gia đình giàu có và hiền lành. Em gái của Kiều là Thúy Vân, còn em trai là Vương Quan. Trong dịp lễ Thanh minh, Kiều gặp gỡ Kim Trọng và họ đã cam kết với nhau.
b. Biến cố và lưu lạc:
Khi Kim Trọng trở về để tham dự tang lễ của cha mình, gia đình Kiều gặp phải tai họa do một người bán tơ gian ác. Kiều buộc phải bán mình để chuộc cha. Trước khi đi theo Mã Giám Sinh và Tú Bà, Kiều đã chuyển phận duyên cho em gái, Thúy Vân.
Khi phát hiện mình bị lừa và bị đưa vào nhà thổ, Kiều đã cố tự tử nhưng không thành. Tú Bà đã cứu Kiều và đưa cô ra khỏi nhà thổ. Tại đây, Kiều bị Sở Khanh lừa dối và buộc phải làm nô tại nhà thổ. Sau đó, Kiều được Thúc Sinh mua ra ngoại làm vợ lẻ nhưng bị vợ cả của Thúc Sinh, Hoạn Thư, ghen tuông và ngược đãi. Kiều đã trốn và tìm sự nương náu ở chùa Phật. Bị phát hiện bởi Bạc Hà và Bạc Hạnh, Kiều lại bị đưa về nhà thổ lần thứ hai. Từ đây, Kiều được Từ Hải chuộc ra và giúp cô trả thù và báo ân. Tuy nhiên, do bị lừa dối bởi Hồ Tôn Hiến, Từ Hải đã tử vong, và Thúy Kiều bị ép phải kết hôn với một người quan Thổ. Cuối cùng, Kiều đã tự tử ở sông Tiền Đường nhưng được sư Giác Duyên cứu sống.
c. Hội ngộ:
Sau khi trải qua nửa năm tham gia tang lễ cho cha mình, Kim Trọng quay trở lại để tìm Kiều. Tin tức về nạn đói của gia đình Kiều và việc Kiều phải bán mình để chuộc cha khiến Kim Trọng đau đớn không thể tả. Mặc dù đã kết duyên với Thúy Vân, nhưng Kim Trọng vẫn mãi nhớ về tình yêu đầu đời. Anh quyết định đi tìm Kiều. Nhờ sự giúp đỡ của sư Giác Duyên, Kim Trọng gặp được Kiều và gia đình họ được đoàn tụ. Sau 15 năm phải lưu lạc, Thúy Kiều và Kim Trọng đã biến tình yêu thành tình bạn.
B. Tác giả
- Tên
- Quê quán:
+ Quê cha: Tiên Điền, Hà Tĩnh ⇒ là vùng đất sinh ra nhiều anh hùng
+ Quê mẹ: Từ Sơn, Bắc Ninh ⇒ là nơi xuất thân của dòng nhạc dân gian Quan họ. Đây là hai vùng đất mang truyền thống văn hóa lâu đời.
⇒ Điều này đã giúp Nguyễn Du có cơ hội tiếp xúc với nhiều vùng văn hóa, mở rộng kiến thức lịch sử và hiểu biết sâu sắc về cuộc sống, văn hóa.
- Nguyễn Du sinh sống trong thời kỳ loạn lạc, khủng hoảng xã hội, khi đất nước bị chia cắt
- Trong thời điểm này, nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân đã xảy ra, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, khiến bức tranh chính trị thay đổi, nhà Nguyễn lấy lại quyền lực
⇒ Điều này đã ảnh hưởng đến tư tưởng và sáng tác của Nguyễn Du
- Do biến cố năm 1789 (Nguyễn Huệ tiêu diệt tập đoàn PK của vua Lê - chúa Trịnh), Nguyễn Du phải trải qua những thăng trầm trong cuộc đời (cố gắng chống lại Tây Sơn nhưng không thành công, sau đó lui về sống ẩn dật)
- Năm 1802, ông được nhà Nguyễn bổ nhiệm vào các vị trí quan trọng
- Nguyễn Du qua đời ốm đau tại Huế vào năm 1820
⇒ Cuộc sống đầy biến động và thăng trầm đã giúp Nguyễn Du có cái nhìn sâu sắc, hiểu biết văn hóa của miền đất này cũng như văn hóa của dân tộc và văn học Trung Quốc.
- Về sự nghiệp văn học: Nguyễn Du sáng tác các tác phẩm bằng cả chữ Hán và chữ Nôm.
C. Tác phẩm
- Nguồn gốc và bối cảnh sáng tác:
+ Truyện Kiều (Đoạn trường tân thanh) được Nguyễn Du viết vào đầu thế kỷ 19 (khoảng 1805-1809)
+ Truyện Kiều của Nguyễn Du dựa trên cốt truyện Kim Vân Kiều của Trung Quốc, nhưng phần sáng tạo của Nguyễn Du rất lớn, làm cho tác phẩm trở nên thành công và hấp dẫn
- Thể loại: Truyện thơ viết bằng chữ Nôm
- Phong cách biểu diễn: Biểu cảm
- Cấu trúc:
+ Phần 1: Gặp gỡ và cam kết
+ Phần 2: Biến cố và khó khăn
+ Phần 3: Hội ngộ
- Giá trị ý nghĩa:
Giá trị thực tế
+ Truyện Kiều phản ánh sự tàn bạo của tầng lớp thống trị và sức mạnh tối ác đàn áp con người
+ Truyện Kiều tiết lộ nỗi đau của những người bị áp bức, đặc biệt là phụ nữ
Giá trị nhân văn
+ Là lời ca ngợi những giá trị, phẩm chất cao quý của con người như vẻ đẹp, tài năng,..., khuyến khích sự đẹp đẽ, ước mơ và hoài bão chân chính của con người
+ Nguyễn Du thể hiện sự đau xót sâu sắc trước nỗi đau của con người, ông thương cảm cho Thúy Kiều, một người phụ nữ tài sắc phải chịu đựng sự đau khổ
+ Kết tội những thế lực tàn bạo đã áp bức lên quyền sống của những người tốt
- Giá trị nghệ thuật:
+ Về ngôn từ: ngôn từ tráng lệ và tinh tế, đạt đến đỉnh cao của văn chương
+ Nghệ thuật tự sự phát triển mạnh mẽ: Ngôn ngữ kể chuyện sử dụng ba hình thức chính là trực tiếp, gián tiếp và nửa trực tiếp, nhân vật được mô tả với cả hành động và tư duy
+ Nghệ thuật xây dựng nhân vật được phát triển mạnh mẽ, cách miêu tả nhân vật chủ yếu dựa vào lối ước lệ, tượng trưng; nhân vật phản diện thường được mô tả theo phong cách hiện thực
+ Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên phong phú, có những bức tranh thiên nhiên mô tả cảnh đẹp một cách tinh tế và sâu sắc