Buzz
1. Văn bản 'Nắng trưa bồi hồi'
NẮNG TRƯA BỒI HỒI
- Thuỷ ơi! Má đi nha!
Giá như mọi hôm, nghe má gọi thế, Thuỷ chỉ cần “dạ” rồi vẫn cắm cúi bên bàn học. Nhưng hôm nay thì không. Em vội vàng đứng lên. Ngoài kia trời nắng quá. Chiếc nón đã cũ chỉ che nổi một bên vai của má. Mấy cánh hoa đã nhạt trên nền vải áo - chiếc áo của chị Hạnh “cho” má - dấp mồ hôi như dán vào lưng má và thẫm hẳn lên.
- Má để con dắt xe ra...
Khoảng trời trước ngõ vút xanh thẳm. Nắng đổ chang chang. Con đường trải nhựa kẻ thẳng băng, sóng soài không bóng cây. Đã bao nhiêu năm tháng, mỗi ngày hai buổi má đạp xe đi về trên con đường ấy. Sao hôm nay em mới nhận ra?...
- Thôi để má. Con vào học đi, không có nắng.
Nói rồi, má lên xe. Nắng trưa đổ đầy lưng má. Má còn bảo em vào nhà đi kẻo nắng... Thuỷ thấy nghèn nghẹn ở cổ...
Thế mà chiều hôm qua em đã “tức” má, đã cho là má “ghét” em nên cứ hơi một tí là mắng em. Lúc thì tại đưa cái này cho má chậm; lúc thì tìm thứ kia không thấy, cứ như khách ở đâu đến chơi.
Chiều hôm qua, nhà có khách. Cô gì ấy, em không hỏi tên, nói là ở Hội Phụ nữ đến hỏi má. Cô ngồi chờ một lúc rồi về. Việc tưởng thế là xong. Em sẽ nói lại cho má biết. Không ngờ...
Vừa bước vào nhà, má đã hỏi ngay:
- Lúc cô Hoa đến, con làm gì?
Em ngạc nhiên:
- Cô Hoa nào ạ?
- Là cô ở Hội Phụ nữ đến hỏi má ấy!
- Má gặp cô rồi ạ?
- Phải. Cô ấy chê con đấy. Con đang làm gì?
- Con học bài.
- Chứ không tiếp khách?
- Dạ. Có. Con có mời cô uống nước.
- Xong rồi, con lại học tiếp?
- Vâng ạ.
- Con cũng không hỏi cô đến có việc gì, có nhắn lại gì không?
- Dạ không. Cô bảo cô đợi má.
- Con cứ để cô ngồi một mình?
- Dạ. Con học bài.
- Vậy là có con ở nhà cũng như không có ai. Bị chê là phải.
Thuỷ thấy má hôm nay “làm sao” ấy.
- Thế con phải làm gì ạ?
- Con có thể cùng ngồi tiếp chuyện, hỏi xem cô có việc gì nhắn hoặc là trả lời những câu cô hỏi. Ai lại khách đến nhà mà để khách ngồi trơ ra như thế bao giờ.
Thuỷ tấm tức, chảy nước mắt:
- Nhưng mà... có phải là khách của con đâu mà con biết nói chuyện ạ! Má cứ la con...
- Lại còn cãi hả?
Má cũng bực và để mặc cho em ngồi khóc, ngồi “tức” má. May quá, tối hôm ấy, ba đi công tác về, má không nói gì em nữa và hình như ba, má có nhắc đến sau bữa cơm. Chắc là... chuyện ấy.
Đến tối, lúc chỉ có hai cha con, ba vui vẻ:
- Ba con mình nói chuyện một lúc nào!
Thuỷ hơi lạ. Ánh mắt của ba cười cười:
- Chuyện người lớn. Không phải chuyện trẻ con đâu, con gái của ba ạ.
Thuỷ dụi đầu vào vai ba:
- Ba!
Ba xoa tóc em:
- Con có biết, bây giờ con là gì của má con không? Tất nhiên không phải là con trai rồi!
- Con... thì con vẫn là con của má ai
Thuỷ ngỡ ba sắp chê việc tiếp khách mà má đã kể cho ba biết. Em cảm thấy tủi thân. Nhưng mà không, ba lại nói:
- Không chỉ là con. Mà còn hơn thế nữa kia.
Em chưa hiểu và ngước mắt nhìn ba. Ba âu yếm nhìn em:
- Bây giờ, nhất là những hôm ba đi vắng, con là chỗ dựa, là trợ lí cho má con rồi đó. Con đã là cô Thuỷ chứ không còn là cô bé Thuỷ, cái bé Thuỷ nữa đâu! Má con...
Ánh mắt ba vừa dịu vừa đằm thắm:
- Má con vất vả quá. Được hai chị em con, chị Hạnh đã về nhà chồng. Lại vẫn một tay má con chăm lo tất cả. Con đã lớn, má không dựa vào con, con không là chỗ dựa của má, thì còn ai vào đây nữa? Cả với ba nữa ấy. Khi vắng mẹ, con là chỗ dựa của ba đấy!
Thật lạ lùng. Em không nghĩ ba lại nói với em những điều như thế. Ba vẫn nhỏ nhẹ gần như thầm thì với riêng em:
- Đáng lẽ, ba phải cho con biết điều ấy sớm hơn để con không bị má mắng vì những chuyện lặt vặt. Mọi việc con làm đỡ má hôm nay, thực ra chỉ là sự chuẩn bị cho con mai đây mà thôi. Ở tuổi con như bây giờ, má con cũng bị ngoại con mắng như thế, và đó là việc ngoại dạy dỗ dần cho má con để má con là má của con hôm nay... Chẳng phải là ghét con mà má con mắng con đâu...
Ôi, ba! Thuỷ không ngờ. Ba thật là... tình cảm. Ba đã nói “hộ” cho má những điều mà má chưa nói với em...
Thì ra... Em không còn bé nữa. Đã có cô, bác là bạn của má nói vui là: “Trông hai má con cứ như hai chị em...”. Như thế là má chưa già. Như thế là em đã lớn.
Sáng hôm nay, em nhìn má tất tưởi lo việc nhà, lo cả bữa ăn sáng cho em ăn rồi đi học. Má hình như có gầy yếu, có già hơn dạo em còn bé. Sao điều ấy em không hiểu nhỉ?
Nắng trưa gay gắt.
Má đang đạp xe trên con đường không bóng cây. Thế mà sao má cứ lo con dắt xe ra cho má bị nắng. Có đứa con nào lại không hiểu được sự chịu đựng đến vô cùng của người mẹ như thế vì cuộc sống, vì gia đình và vì những đứa con?...
Thuỷ quay vào nhà. Em định chạy sang nhà Vi chơi một lúc. Em chợt nhìn và thấy vô khối công việc mà má chưa kịp làm...
Thuỷ không đi nữa.
Nắng trưa sao bồi hồi...
(Trang 85, sách Cánh Diều Lớp 6)
2. Soạn bài Tự đánh giá: Nắng trưa bồi hồi trong sách Cánh Diều lớp 6
Câu 1: Văn bản 'Nắng trưa bồi hồi' thuộc thể loại nào?
A. Truyện đồng thoại
B. Truyện ngắn
C. Truyện truyền thuyết
D. Truyện cổ tích
Đáp án chính xác là B. Truyện ngắn, vì văn bản được viết bằng văn xuôi.
Câu 2: Văn bản 'Nắng trưa bồi hồi' xoay quanh chủ đề gì?
A. Thiên nhiên
B. Thời tiết
C. Gia đình
D. Bạn bè
Đáp án đúng là: C. Gia đình
Câu 3: Văn bản 'Nắng trưa bồi hồi' có điểm tương đồng với ba câu chuyện đã học (Bức tranh của em gái tôi, Điều không tính trước và Chích bông ơi!) là đều ca ngợi điều gì?
A. Tài năng
B. Lòng nhân ái
C. Tình bạn
D. Bảo vệ môi trường
Đáp án chính xác là: B. Lòng nhân ái
Câu 4: Trong văn bản, câu nào sau đây là lời nói của nhân vật?
A. Em dự định sang nhà Vi chơi một lát.
B. Thuỷ trở vào nhà.
C. Vậy con cần phải làm gì ạ?
D. Ánh mắt của ba lộ vẻ cười.
Đáp án chính xác là: C. Vậy con cần phải làm gì ạ?
Câu 5: Trong đoạn văn, câu nào dưới đây là lời của nhân vật kể chuyện?
A. Con... dù sao con vẫn là con của mẹ ạ!
B. Má vất vả quá rồi.
C. Má nhờ con đưa xe ra ngoài...
D. Thuỷ xúc động, nước mắt rơi.
Đáp án chính xác là: D. Thuỷ xúc động, nước mắt rơi.
Câu 6: 'Ôi, ba! Thủy không thể tin nổi. Ba thật sự rất... tình cảm. Ba đã 'nói hộ' cho má những điều mà má chưa kịp nói với em... Thì ra... Em không còn là trẻ con nữa [...] Như vậy có nghĩa là má vẫn chưa già. Và như vậy, em đã trưởng thành'.Các câu văn trên chủ yếu thể hiện nhân vật Thuỷ qua khía cạnh nào?
A. Diện mạo
B. Tâm trạng
C. Hành vi
D. Lời nói
Đáp án chính xác là: B. Tâm trạng
Câu 7: Trong tác phẩm 'Nắng trưa bồi hồi', người kể chuyện là ai?
A. Người kể tự xưng là “tôi” và cũng là nhân vật trong câu chuyện
B. Người kể sử dụng xưng hô “chúng tôi” và là nhân vật trong câu chuyện
C. Người kể có tên trùng với một nhân vật trong câu chuyện
D. Người kể không trực tiếp tham gia vào câu chuyện
Đáp án chính xác là: D. Người kể không tham gia vào câu chuyện
Câu 8: Câu nào dưới đây chứa trạng ngữ?
A. Chiều hôm qua, nhà có khách.
B. Nắng chiếu rực rỡ.
C. Thuỷ không tiếp tục đi.
D. Ánh nắng buổi trưa làm tâm trạng thêm rạo rực.
Đáp án chính xác là A. Chiều hôm qua, có khách đến nhà. Trạng ngữ trong câu là 'Chiều hôm qua'
Câu 9: Phương án nào mô tả đúng chức năng của trạng ngữ đã được xác định ở câu hỏi 8?
A. Chỉ thời gian
B. Chỉ mục đích
C. Chỉ định vị
D. Chỉ phương tiện di chuyển
Đáp án chính xác là: A. Chỉ thời gian
Câu 10: Viết một đoạn văn (khoảng 4 — 6 dòng) tóm lược nội dung của truyện Nắng trưa bồi hồi.
Đáp án:
Chiều qua, Cô Hoa từ hội phụ nữ đến thăm mẹ Thủy, nhưng chỉ có Thủy ở nhà. Thủy mời cô vào uống nước rồi lập tức quay lại học bài, để cô ngồi một mình. Khi mẹ Thủy biết chuyện, bà đã trách Thủy vì hành xử không lịch sự. Thủy nghĩ rằng cô Hoa chỉ là khách của mẹ mình, không phải của mình, nên đã nổi cáu và giận mẹ. Khi bố Thủy về, ông nghe mẹ kể lại và vui vẻ xoa đầu Thủy, giải thích về những khó khăn mà mẹ Thủy đã trải qua nhiều năm. Thủy cảm thấy thương mẹ hơn. Sáng hôm sau, Thủy định qua nhà Vi chơi nhưng thấy mẹ còn nhiều việc chưa làm xong, Thủy rất thương mẹ nên đã quyết định ở nhà giúp đỡ mẹ.
