Chuẩn bị
Trả lời Câu hỏi Chuẩn bị trang 94 SGK Văn 12 Cánh diều
Đọc trước văn bản Quyết định khó khăn nhất. Khám phá thêm thông tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp và hồi ký Điện Biên Phủ - một trang sử hẹn lịch sử.
Phương pháp giải:
Khám phá thông tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp và hồi ký Điện Biên Phủ - một trang sử hẹn lịch sử.
Lời giải chi tiết:
Đại tướng Võ Nguyên Giáp:
a. Tiểu sử, cuộc đời:
-Tiểu sử:
+ Tên thật: Võ Giáp, tên thường gọi: Văn
+ Năm sinh: 1911-2013
+ Quê quán: làng An Xá, tổng Phong Lộc, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Ninh ( hiện là xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình)
+ Là đại tướng đầu tiên và Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam
+ Là chỉ huy chính của các chiến dịch quan trọng, như: Chiến dịch Biên Giới (9-10/1950), Trung Du (12/1950), Đồng Bằng (5/1951), Hòa Bình (12/1951- 2/1952),…
-Cuộc đời:
+ Tháng 12/ 1944, Đại tướng Võ Nguyên Giáp được chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân
+ Tháng 8/1945, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Ủy viên Ủy ban Quân sự Bắc kì đồng thời là thành viên Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc.
+ 1951-1982, Võ Nguyên Giáp là Ủy viên Bộ chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam.
+ 1946-1980, là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
+ 1978-1992, là Phó thủ tướng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
+ 2013, Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời.
b. Sự nghiệp văn chương
+ Phong cách sáng tác: liên quan đến thể loại hồi ký về chủ đề trong chiến tranh và kháng chiến
+ Các tác phẩm nổi tiếng: Những chặng đường lịch sử, Tổng hành dinh trong mùa xuân toàn thắng…
- Hồi ký Điện Biên Phủ - một trang sử hẹn lịch sử:
+ Là hồi ký của đại tướng Võ Nguyên Giáp ( do nhà văn Nguyễn Hữu Mai ghi lại)
+ Bao gồm 14 chương
+ Tường thuật lại toàn bộ diễn biến chiến thắng lịch sử tại Điện Biên Phủ
+ Năm 2004, tác phẩm này được nhà văn, nhà báo người Mỹ - Lady Borton dịch ra tiếng Anh và xuất bản ở nhiều nước trên thế giới.
Đọc hiểu 1
Trả lời Câu hỏi 1 Đọc hiểu trang 94 SGK Văn 12 Cánh diều
Tại sao Đại tướng quyết định triệu tập Đảng ủy Mặt trận họp gấp?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn đầu của hồi ký và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đại tướng quyết định triệu tập Đảng ủy Mặt trận họp gấp vì muốn thay đổi chiến thuật từ 'đánh nhanh thắng nhanh' sang 'đánh chắc tiến chắc'.
Đọc hiểu 2
Trả lời Câu hỏi 2 Đọc hiểu trang 95 SGK Văn 12 Cánh diều
Vì sao Đại tướng quyết định thay đổi chiến lược?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn thứ hai của hồi ký và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đại tướng quyết định thay đổi chiến lược vì:
+ Tình hình đối phương đã thay đổi: chúng trở thành một hệ thống cứ điểm phòng ngự vững chắc, không còn là một tổ chức tạm bợ phòng thủ.
+ Nhìn nhận được ba vấn đề khó khăn mà quân đội của chúng ta đang phải đối mặt
→ Do đó, quyết định hoãn cuộc tấn công, thu quân về hội tụ, và chuẩn bị lại theo chiến lược “ đánh chắc tiến chắc”
Đọc hiểu 3
Trả lời Câu hỏi 3 Đọc hiểu trang 97 SGK Văn 12 Cánh diều
Điểm quan trọng nhất trong chiến đấu mà Đại tướng nhấn mạnh là gì?
Phương pháp giải:
Đọc lại phần thứ hai của hồi kí và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Điểm quan trọng nhất trong chiến đấu mà Đại tướng nhấn mạnh là: chiến đấu để thắng lợi.
→ Điều này thể hiện tầm quan trọng của trận chiến Điện Biên Phủ: chiến thắng phải được đảm bảo.
Đọc hiểu 4
Trả lời Câu hỏi 4 Đọc hiểu trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Nhấn mạnh điều gì về bài học về dân chủ nội bộ?
Phương pháp giải:
Đọc lại phần cuối của hồi kí và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Nhấn mạnh về bài học về dân chủ nội bộ là: cần phải đánh giá cao và tôn trọng mọi ý kiến đóng góp từ mỗi thành viên trong một cộng đồng.
Sau khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Sự kiện được miêu tả trong văn bản là gì? “Quyết định khó khăn nhất” ở đây là gì? Ai là người kể lại?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn đầu của hồi kí và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Sự kiện được miêu tả trong văn bản là: trước khi cuộc chiến ở Điện Biên Phủ năm 1954 nổ ra, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã quyết định thay đổi chiến lược sau khi nắm rõ tình hình. Điều này được ông coi là “Quyết định khó khăn nhất” trong sự nghiệp quân sự của mình.
- “Quyết định khó khăn nhất” ở đây là việc thay đổi chiến lược từ “đánh nhanh thắng nhanh” sang “đánh chắc tiến chắc”.
- Người kể lại là: Đại tướng Võ Nguyên Giáp
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Cung cấp một số câu văn thể hiện thái độ và suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi đưa ra “Quyết định khó khăn nhất”?
Phương pháp giải:
Đọc lại đoạn đầu của hồi kí và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Một số câu văn thể hiện thái độ và suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi đưa ra “Quyết định khó khăn nhất”:
- “Tôi nhận ra rằng tất cả các đơn vị cần rút lui khỏi chiến trường để xem xét một chiến lược mới mặc dù có thể gây nhiều tranh cãi.”
- “Phải mời ngay Ban chấp hành Đảng của Mặt trận... Suốt đêm, tôi chờ đợi rạng đông sớm”
- “Tôi nghĩ rằng đồng chí Vi sẽ không dễ dàng thuyết phục các chuyên gia đã nói rằng chỉ có “đánh nhanh thắng nhanh” mới có thể giành chiến thắng…”
- “Tinh thần của quân đội là quan trọng, nhưng quyết tâm phải dựa trên cơ sở... Các nguồn lực hậu cần là điều kiện tiên quyết, nhưng quyết định đúng đắn là yếu tố quyết định cuối cùng”.
- Tình hình đang cấp bách. Cần phải quyết định ngay. Bất kể tình huống nào, nguyên tắc quan trọng nhất vẫn là “Đánh chắc thắng”.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Các yếu tố nào trong văn bản thể hiện tính chân thực của hồi ký?
Phương pháp giải:
Đọc lại phần đầu của hồi ký và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Trong đoạn trích “Quyết định khó khăn nhất” do nhà văn Nguyễn Hữu Mai thực hiện đã ghi lại hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi phải đưa ra quyết định khó khăn nhất: thay đổi chiến lược từ “đánh nhanh thắng nhanh” sang “đánh chắc tiến chắc”- mang ý nghĩa quyết định đối với chiến thắng lịch sử của Điện Biên Phủ.
- Đoạn trích mô tả một sự kiện lịch sử có thật: trận chiến Điện Biên Phủ năm 1954; những nhân vật trong văn bản: đồng chí Hoàng Minh Phương, đồng chí Vi Quốc Thanh, đồng chí Hoàng Văn Thái, … đều là những nhân vật thực tế.
- Dựa trên ấn tượng và hồi ức của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người đọc có thể hiểu được hoàn cảnh và quá trình đưa ra quyết định khó khăn nhất của đại tướng.
Sau khi thẩm đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi thẩm đọc trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Hãy nhận xét về kỹ thuật diễn đạt ở phần 2 của văn bản
Phương pháp giải:
Đọc lại phần hai của văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Ở phần hai của văn bản đã trình bày cuộc họp diễn ra vào buổi sáng ngày 26 tháng 1 năm 1954 giữa đại tướng Võ Nguyên Giáp và các cán bộ trong Đảng uỷ để thảo luận về quyết định thay đổi chiến lược chiến đấu.
- Người kể chuyện: đại tướng Võ Nguyên Giáp, sử dụng góc nhìn cá nhân- là người trực tiếp tham dự cuộc họp → đảm bảo tính chân thực, chính xác của sự kiện.
→ Nhận xét:
- Thủ thuật diễn đạt đã cho thấy khung cảnh toàn bộ cuộc họp của Mặt trận Đảng ủy qua những đoạn hội thoại của đại tướng Võ Nguyên Giáp với đồng chí Vi Quốc Thanh, Chủ nhiệm chính trị Lê Liêm, chủ nhiệm cung cấp Đặng Kim Giang…
- Mô tả cuộc họp diễn ra với không khí hấp dẫn, căng thẳng, quyết liệt để nhanh chóng đưa ra quyết định cuối cùng cho trận đánh cực kỳ quan trọng.
- Góp phần thể hiện tầm nhìn chiến lược sâu rộng, tài năng quân sự xuất sắc, sự nhạy bén của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Sau khi thẩm đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi thẩm đọc trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Theo quan điểm của em, tại sao Đại tướng Võ Nguyên Giáp coi việc thay đổi chiến lược chiến đấu là “ Quyết định khó khăn nhất”?
Phương pháp giải:
Đọc lại phần đầu hồi kí và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Đại tướng Võ Nguyên Giáp xem xét việc thay đổi chiến lược chiến đấu là “Quyết định khó khăn nhất” vì:
- Thay đổi từ chiến lược đánh nhanh giải quyết nhanh sang chiến lược đánh chắc, tiến chắc vào thời điểm quyết định khi cuộc chiến đã gần kề có nghĩa là tất cả công việc chuẩn bị lại phải được bắt đầu từ đầu.
+ Trước đó, để mở rộng 82 km đường và kéo pháo vào chiến trường , là kết quả của cống hiến của quân đội, bao nhiêu tiền của của nhân dân đã đổ ra. Nếu thay đổi kế hoạch sẽ phải kéo pháo ra khỏi chiến trường.
+ Trận đánh đã phải lùi lại 5 ngày (từ ngày 20 lùi lại ngày 25 tháng 1 năm 1954) do việc kéo pháo vào chiến trường gặp khó khăn, nay lại tiếp tục hoãn mà chưa định rõ thời gian khởi đầu chiến dịch → Tác động tới tinh thần chiến đấu của tất cả.
- Ý nghĩa của trận đánh: trận Điện Biên Phủ là trận quyết chiến được hình thành dần trong tính toán của cả hai phe tham chiến trong chiến dịch Đông- xuân 1953-1954. Trước khi ra chiến dịch, Bác Hồ đã dặn Đại tướng rằng: “trận này rất quan trọng phải đánh cho thắng, chắc thắng mới đánh, không chắc thắng thì không đánh”
→ Đây là quyết định đặc biệt khó khăn và có ý nghĩa tác động tới toàn bộ cuộc chiến nên Đại tướng cho rằng việc thay đổi chiến lược chiến đấu là quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân của mình. Cuối cùng, quyết định ấy đã tạo ra chiến thắng để thúc chín năm kháng Pháp, mở ra một trang sử mới cho Việt Nam và ghi một dấu son chói lọi vào lịch sử quân sự thế giới.
→ Thể hiện sự sáng suốt và tài cầm quân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: tầm nhìn chiến lược sắc bén, dám quyết định và chịu trách nhiệm trước lịch sử của dân tộc để đưa ra quyết định đặc biệt quan trọng ấy.
Sau khi thẩm đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi thẩm đọc trang 99 SGK Văn 12 Cánh diều
Bài học sâu sắc đặt ra trong văn bản là gì? Ý nghĩa của nó như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung hồi ký và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Bài học sâu sắc đặt ra trong văn bản:
+ Cần phải tôn trọng thực tế, nắm vững quan điểm thực tiễn và phải luôn gắn bó với sự phát triển của thực tiễn.
(Khi nhận thấy tình hình thay đổi nhưng mục tiêu tiêu diệt địch ở Điện Biên Phủ thì Đại tướng đã kiên quyết thay đổi chiến lược, cách đánh, mặc dù cách đánh ấy đã được quyết định, đang triển khai.)
+ Biết chờ thời cơ.
- Điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng với cuộc sống hiện nay:Là bài học kinh nghiệm sâu sắc trong công tác chỉ huy:
+ Phải gắn bó với tình hình thực tế, đánh giá đúng những thuận lợi khó khăn và giữ vững nguyên tắc lãnh đạo của Đảng
+ Phát huy trí tuệ tập thể kết hợp với tính tiên phong, là tấm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu
+ Người chỉ huy cần phải sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước nhiệm vụ được giao.