Buzz
Trước khi đọc
Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 44 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Bạn đã học, đã đọc những bài thơ nào về chủ đề người lính cách mạng Việt Nam? Hãy đọc một đoạn thơ mà bạn ưa thích với cảm xúc
Phương pháp giải:
Ghi nhớ lại kiến thức văn học đã học về chủ đề người lính cách mạng Việt Nam
Lời giải chi tiết:
Một số bài thơ viết về chủ đề người lính cách mạng Việt Nam
+ Đồng chí – Chính Hữu
+Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật
+ Cảnh khuya – Hồ Chí Minh
+ Ánh trăng – Nguyễn Duy
+/ Nhớ - Hồng Nguyên
Trong khi đọc 1
Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Chú ý:
- Hình ảnh khơi lên cảm xúc
- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và tạo ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ, tìm ra các hình ảnh khơi lên cảm xúc, các từ ngữ gợi bối cảnh không gian, áp dụng kiến thức văn học để nhận biết
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh khơi lên cảm xúc: Sông Mã, Tây Tiến, rừng núi, Sài Khao, đoàn quân mỏi, Mường Lát, sương lấp, đêm hơi
- Các từ ngữ gợi bối cảnh không gian và tạo ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến:
*Bối cảnh không gian:
- 'Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi':
+'Sông Mã': Con sông Mã chảy qua Lai Châu, Sơn La, là địa danh gắn liền với những năm tháng chiến đấu của đoàn quân Tây Tiến.
+'Xa rồi': Thể hiện sự chia ly, cách biệt về không gian và thời gian.
-'Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi':
+'Rừng núi': Thiên nhiên hùng vĩ, hoang vu của Tây Bắc.
+'Nhớ chơi vơi': Nỗi nhớ da diết, không thể kìm nén.
-'Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi':
+'Sài Khao': Địa danh thuộc tỉnh Lai Châu.
+'Sương lấp': Khung cảnh mờ mịt, che phủ cả đoàn quân.
+'Đoàn quân mỏi': Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến đang hành quân trong điều kiện gian khổ, mệt mỏi.
-'Mường Lát hoa về trong đêm hơi':
+'Mường Lát': Địa danh thuộc tỉnh Thanh Hóa.
+'Hoa về trong đêm hơi': Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, lãng mạn.
*Ấn tượng về đoàn quân Tây Tiến:
-'Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi':
+Giọng điệu bi tráng, thể hiện niềm tự hào và nỗi nhớ về một thời đã qua.
+'Tây Tiến ơi': Lời gọi cất lên thể hiện sự gắn bó, đồng cam cộng khổ của tác giả với đoàn quân.
-'Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi':
+Nỗi nhớ da diết về thiên nhiên hùng vĩ, hoang vu và con người Tây Bắc.
+'Nhớ chơi vơi': Nỗi nhớ không thể kìm nén, thể hiện sự gắn bó sâu nặng với mảnh đất Tây Bắc.
-'Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi':
+Hình ảnh đoàn quân Tây Tiến vượt qua gian khổ, hiểm nguy.
+'Đoàn quân mỏi': Thể hiện sự kiên cường, bất khuất của người lính Tây Tiến.
-'Mường Lát hoa về trong đêm hơi':
+Vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn của đoàn quân Tây Tiến.
+'Hoa về': Hình ảnh ẩn dụ cho những con người Tây Tiến mang trong mình vẻ đẹp tâm hồn.
*Ngoài ra:
+Giọng thơ đa dạng: Bi tráng, hào hùng, trữ tình.
+Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả.
*Kết luận:
Bốn câu thơ đầu bài Tây Tiến đã tạo ra một bức tranh sống động về không gian núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, hoang vu và hình ảnh đoàn quân Tây Tiến với vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn nhưng cũng đầy gian khổ, hiểm nguy.
Trong khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Nhận diện các yếu tố: nhịp điệu, âm điệu, cặp và những từ kết hợp khác biệt trong đoạn thơ.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ, chú ý những hình ảnh đặc biệt, sử dụng kiến thức về việc xác định nhịp điệu, âm điệu…trong đoạn thơ.
Lời giải chi tiết:
- Nhịp điệu: Sử dụng câu thơ toàn thanh trắc hoặc thanh bằng tạo cảm giác về sự gân guốc, khúc khuỷu, hiểm trở của dãy núi hoặc cảm giác bình yên của hình ảnh ngôi nhà trong mưa (Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm; Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi). Cách sử dụng các câu thơ toàn thanh trắc hoặc thanh bằng cũng giống cách sử dụng những gam màu trong hội họa: giữa những gam màu nóng, tác giả sử dụng gam màu lạnh làm dịu cả khổ thơ.Chủ yếu là nhịp 4/3, 2/2/3.
- Sử dụng biện pháp cặp:
+ Cặp hình ảnh trong một câu thơ: Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống.
+ Cặp hình ảnh trong đoạn thơ: Hình ảnh thiên nhiên hung dữ và hình ảnh cuộc sống của người dân bình yên.
+ Cặp âm điệu: Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm và Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
- Sử dụng các từ ngữ có sức biểu cảm cao: chơi vơi, khúc khuỷu, thăm thẳm.
- Vần: đa dạng, kết hợp các vần lưng, vần chân liền, vần chân cách
Trong quá trình đọc 3
Đáp lại Câu hỏi 3 Trong quá trình đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Hãy tập trung vào những hình ảnh gợi cảm nhận về thiên nhiên và con người ở miền Tây Bắc.
Phương pháp giải:
Hãy đọc kỹ bài thơ và lưu ý những hình ảnh được sử dụng trong thơ.
Lời giải chi tiết:
Những hình ảnh gợi cảm nhận về thiên nhiên và con người Tây Bắc:
+ Hội hoa rực rỡ
+ Em xiêm áo, cô gái dịu dàng
+Người đi đến Châu Mộc
+ Buổi chiều mờ sương
+ Hồn bụi
+ Hình dáng của người trên chiếc ghế gỗ
+ Hoa lả lơi
Trong quá trình đọc 4
Đáp lại Câu hỏi 4 Trong quá trình đọc trang 46 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Hãy tưởng tượng hình ảnh, tư thế, và bản tính của đoàn binh Tây Tiến
Phương pháp giải:
Sử dụng sức tưởng tượng, liên kết với những hình ảnh được mô tả trong bài thơ để hình dung về hình ảnh, tư thế, và bản tính của đoàn binh Tây Tiến
Lời giải chi tiết:
Hình dáng:
- 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm': Hình ảnh mảnh khảnh, mệt mỏi sau những hành trình khắc nghiệt.
-'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời': Hình ảnh vững chãi, mạnh mẽ, không sợ khó khăn, hiểm nguy.
-'Doanh trại bừng lên hội hoa rực rỡ': Hình ảnh náo nhiệt, vui tươi trong đêm tối.
-'Rải rác biên cương mồ viễn xứ': Hình ảnh buồn thương, thể hiện sự hy sinh im lặng của người lính.
Tư thế:
-'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm': Vượt qua gian khó, hiểm nguy với tinh thần kiên cường.
-'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời': Tư thế vững vàng, dũng mãnh, thống trị thiên nhiên.
-'Rải rác biên cương mồ viễn xứ': Tư thế hy sinh im lặng, không lời than vãn.
Bản tính:
-'Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi': Tự hào về dũng sĩ Tây Tiến.
-'Doanh trại bừng lên hội hoa rực rỡ': Tâm hồn lãng mạn, kiêu sa của người lính.
-'Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ” : Tâm hồn đẹp, yêu nghệ thuật của người lính Tây Tiến.
-'Rải rác biên cương mồ viễn xứ': Bản tính anh hùng, sẵn lòng hy sinh vì Tổ quốc.
Ngoài ra:
-Giọng thơ phong phú: Hùng bi tráng, lãng mạn, trữ tình.
-Ngôn từ thơ màu mè, thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả.
Kết luận:
Đoàn binh Tây Tiến hiện ra với hình ảnh mảnh khảnh, mệt mỏi nhưng vẫn kiêng nể, kiêu hãnh. Họ là những người lính lãng mạn, yêu đời, yêu nghệ thuật nhưng cũng sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Điều này giúp tác giả thể hiện tình yêu, lòng biết ơn và sự trân trọng đối với những người lính Tây Tiến.
Sau khi đọc 5
Đáp lại Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 46 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “người đi”
Phương pháp giải:
Sử dụng khả năng suy luận, đọc kỹ và tìm ra các hình ảnh liên kết trong thơ.
Lời giải chi tiết:
1. Biểu tượng của sự ra đi không hẹn trước:
- Hình ảnh “người đi” thể hiện sự rời bỏ của đoàn quân Tây Tiến một cách đột ngột, không hứa hẹn về ngày tái ngộ.
- Điều này gợi lên sự bi tráng, nuối tiếc cho một quãng thời gian đã qua, cho những người đã hy sinh một cách im lặng trên chiến trường.
2. Biểu tượng của tinh thần dũng cảm, hy sinh:
- “Người đi” là những người lính Tây Tiến đã dũng cảm chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc.
- Họ ra đi không màng đến hiểm nguy, gian khó, với tinh thần dũng cảm và lòng yêu nước cao cả.
3. Biểu tượng của sự lãng mạn, hào hoa:
- “Người đi” cũng là những con người lãng mạn, yêu đời, yêu nghệ thuật.
- Họ đã để lại những kỷ niệm đẹp đẽ về một thời trai trẻ sôi nổi, hào hùng.
4. Biểu tượng của sự vĩnh hằng:
- “Người đi” tuy đã hy sinh nhưng hình ảnh và tinh thần của họ vẫn sống mãi trong lòng những người ở lại.
- Họ là những anh hùng không lời kể, đã đóng góp vào sự vĩ đại của dân tộc.
Ngoài ra:
- Giọng thơ đa dạng: Hùng bi tráng, lãng mạn, trữ tình.
- Ngôn từ thơ màu mè, thể hiện cảm xúc mãnh liệt của tác giả.
Kết luận:
Hình ảnh “người đi” trong câu thơ “Tây Tiến người đi không hẹn ước” là một biểu tượng đa chiều, thể hiện nhiều thông điệp sâu sắc. Qua đó, tác giả thể hiện tình yêu, lòng biết ơn và sự trân trọng đối với những người lính Tây Tiến.
Sau khi đọc 1
Đáp lại Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Sự sáng tạo chủ đạo của bài thơ “Tây Tiến” là gì?
Phương pháp giải:
Hãy đọc kỹ tác phẩm và tập trung vào những hình ảnh và cảm xúc của nhân vật chính trữ tình
Lời giải chi tiết:
- Sự sáng tạo chủ đạo của bài thơ: Đó là sự lãng mạn
+ Hiện thân ở cái tôi đầy cảm xúc, tình cảm của nhà thơ. Nó bộc lộ cao trào của trí tưởng tượng, sử dụng nhiều biện pháp tu từ để làm nổi bật cái hùng vĩ, tuyệt vời của núi rừng Tây Bắc.
+ Hình ảnh kiêu hãnh của người lính Tây Tiến
+ Sự hoang dại, bí ẩn của núi rừng và những hình ảnh tươi đẹp, mộng mơ.
+ Cảnh đêm vui tươi, cảnh sông nước như được phủ bởi lớp sương huyền bí.
Sau khi đọc 2
Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Đọc đoạn thơ 1 và thực hiện các yêu cầu sau:
a.Nêu ấn tượng về trạng thái cảm xúc của tác giả thể hiện ở hai câu thơ mở đầu.
b.Cho biết hình dung của bạn về bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến.
c.Phân tích những hình ảnh thể hiện ấn tượng ban đầu của tác giả về đoàn quân Tây Tiến
d.Nêu cảm nhận về nhạc điệu trong bốn câu thơ sau:
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ , vận dụng trí tưởng tượng và khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài.
Lời giải chi tiết:
a.Ấn tượng về trạng thái cảm xúc được tác giả thể hiện ở hai câu thơ mở đầu:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi” Câu thơ như tiếng gọi chân thành, tha thiết xuất phát từ trái tim và tâm hồn người thi sĩ. Bằng cách sử dụng câu cảm thán mở đầu bài thơ, Quang Dũng đã gọi tên cảm hứng của bài thơ là nỗi nhớ cồn cào,da diết về núi rừng Tây Bắc.Bằng thủ pháp nghệ thuật nhân hóa, câu thơ trở nên đẹp diệu kì. “Sông Mã” không đơn thuần là con sông mà nó còn trở thành một hình ảnh hiện hữu, một nhân chứng lịch sử.
Câu thơ thứ hai với điệp từ “nhớ” được lặp lại hai lần đã diễn tả trạng thái nhớ nhung, nỗi nhớ da diết đang ùa vào tâm trí Quang Dũng. Tính từ “chơi vơi” kết hợp với từ “nhớ” đã khắc sâu tình cảm nhớ nhung da diết của nhà thơ và nỗi nhớ đó như cơn thác lũ tràn vào tâm trí nhà thơ đã đẩy ông vào trạng thái bồng bềnh, hư ảo.
b.Hình dung về bức tranh thiên nhiên và con đường hành quân của đoàn binh Tây Tiến.
- Vẻ đẹp hùng vĩ dữ dội
+ Chủ yếu được sử dụng trong các câu thơ tả sương núi dày đặc, đồi núi hiểm trở và hoang sơ, bí hiểm của núi rừng : “Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi” – màn sương ở Sài Khao mênh mông dày đặc, có thể che kín cả một đoàn quân, trùm phủ núi rừng. “Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm – Heo hút cồn mây súng ngửi trời” – Dốc núi quanh co trùng điệp vô tận, một bên vút lên cao ngất trời, một bên đổ xuống vực sâu. Núi rừng Tây Bắc còn hoang sơ, bí hiểm bởi tiếng thác oai linh , tiếng cọp hú gầm. Sức mạnh thiên nhiên khủng khiếp ấy đã ngự trị nơi núi rừng ấy tự bao giờ
- Vẻ đẹp lãng mạn nên thơ của thiên nhiên núi rừng chủ yếu được thể hiện trong các câu thơ miêu tả hoa, mưa rừng, chiều sương…
+ “Mường Lát hoa về trong đêm hơi” Hoa rừng tỏa hương, vương vấn trong đêm sương.
+ “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” . Thung lũng mờ mịt, nhạt nhòa trong mưa.
+ “Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
c. Những hình ảnh thể hiện ấn tượng ban đầu của tác giả về đoàn quân Tây Tiến
- Sông Mã: hình ảnh hiện hữu minh chứng cho lịch sử hào hứng của dân tộc, là chứng nhân lịch sử cho cuộc đời người lính Tây Tiến với biết bao niềm vui, nỗi buồn.
- Sài Khao: nơi đoàn quân bước qua trong sương mờ để tới chiến trường
- Mường Lát: là những đêm ẩm ướt đọng hơi nước và mùi hoa
→ Những địa danh này đánh dấu những kỉ niệm về một vùng núi cao, sương mờ, khó khăn nhưng đầy mộng mơ.
- Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm : gợi sự hiểm trở của thiên nhiên, con đường hành quân dài và nguy hiểm. Nhưng sau gian khổ là hình ảnh “nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” thướt tha, hùng vĩ, nhưng cũng đầy xót xa.
- Oai linh thác gầm thét : sự hiểm nguy rình rập của rừng nước, bằng tiếng cọp và thác dữ có thể cướp đi tính mạng của những người lính bất kì lúc nào.
- Mai Châu mùa em : hình ảnh những cô gái thướt tha, dịu dàng, yêu kiều, đáng yêu nơi núi rừng buốt giá.
- Hình ảnh “cồn mây” góp phần cực tả độ cao của đèo dốc, tô đậm cái hùng vĩ của cảnh núi rừng, độ cao ấy được hình dung cụ thể hơn qua hình ảnh “súng ngửi trời” một độ cao chỉ thấy cái hiểm nguy nghẹt thở đe dọa cuộc sống con người nhưng lại được nhà thơ nói theo kiểu nhẹ tênh pha chút ngang tàn kiểu lính.
d.
- Bốn câu thơ được trích trong đoạn đầu của bài thơ Tây Tiến đã tái hiện lại bức tranh hoành tráng, hùng vĩ và thơ mộng của núi rừng Tây Bắc với sự hoang sơ, heo hút, khắc nghiệt, hiểm trở, với sự hùng vĩ, dữ dội mà trữ tình, thơ mộng. Cảnh thơ không chỉ nói lên sự vất vả, khó khăn, gian khổ mà còn diễn tả được vẻ hào hùng, tài hoa và tinh thần lãng mạn của người lính Tây Tiến.
- Bốn câu thơ sử dụng nhiều từ ngữ giàu giá trị tạo hình (khúc khuỷu, thăm thẳm, cồn mây, súng ngửi trời, ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống...), cách ngắt nhịp độc đáo và lối tiểu đối của các câu thơ 'Dốc lên khúc khuỷu/dốc thăm thẳm'. 'Ngàn thước lên cao/ngàn thước xuống', cùng với sự phối hợp các thanh trắc ở ba câu đầu làm cho hình ảnh thơ giàu chất hội họa diễn tả thật đắc địa sự trùng điệp, hiểm trở của núi đèo Tây Bắc và những thử thách khắc nghiệt, gian khổ của người lính Tây Bắc.
- 'Súng ngửi trời' là sự sáng tạo hình ảnh lạ của nhà thơ - người lính, là một cách nối vui, tinh nghịch về cách đo chiều cao riêng của linh. Hình ảnh 'súng ngửi trời' đã bắc được một nhịp cầu phi logic giữa hai sự vật cách xa nhau trong không gian, trong thời gian (tạo liên tưởng về hình ảnh 'đầu súng trăng treo' trong thơ Chính Hữu).
- Câu thơ thứ tư toàn thanh bằng tạo âm hưởng, nhịp điệu dàn trải (sau ba câu trên với tiết tấu mạnh, khỏe, gay gắt) làm cho sự hoang vu, heo hút trở nên gần gũi, ấm áp, sự hùng vĩ hiểm trở mang nét trữ tình thơ mộng, đồng thời làm toát lên chất trẻ trung, lạc quan của những chàng trai Tây Tiến.
Sau khi đọc 3
Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Trong hồi ức của nhân vật trữ tình, cảnh đêm lửa trại và cuộc sống của nhân dân miền Tây Bắc hiện lên với những đặc điểm đặc biệt nào? Những hình ảnh này đã thúc đẩy hình tượng người lính Tây Tiến trở nên rõ nét như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ tác phẩm, phát hiện ra các hình ảnh về đêm lửa trại và cuộc sống miền Tây Bắc, đồng thời chú ý đến các từ ngữ diễn tả tâm trạng của tác giả.
Lời giải chi tiết:
1. Hình ảnh về đêm lửa trại và cuộc sống của nhân dân miền Tây Bắc trong kí ức của nhân vật trữ tình:
- Vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn:
+Bữa tiệc hoa: 'Trại lửa tỏa sáng trong tiệc hoa' - mô tả tài tình độc đáo, tạo ra không khí phấn khích, rực rỡ của đêm tiệc văn nghệ.
+Sự hòa quyện của cảnh vật: 'Thấy người con gái mặc áo màu xiêm Với tiếng khèn, đêm đứng lung linh'. Âm nhạc của tiếng khèn, vũ điệu của người phụ nữ Thái hòa quyện với ánh lửa sáng tạo ra khung cảnh trữ tình, lãng mạn.
+Sự giao thoa văn hóa: 'Rượu say nồng, tiếng cười vang vọng trên núi'. Bức tranh sinh hoạt hạnh phúc, gắn kết giữa người lính và đồng bào Tây Bắc.
- Vẻ đẹp hùng vĩ, hoang dã:
+Thiên nhiên dữ dội: 'Leo dốc khó, sương mù dày, súng ngưng nghỉ', 'Leo núi cao, đồi thấp xa xa là nhà Pha Luông mờ ảo'. Bức tranh về thiên nhiên Tây Bắc với những con dốc cao, hẻo lánh, sương mù mù mịt, mưa rừng dày,... gây ra cảm giác kinh hoàng, ngạc nhiên.
+Sức mạnh sống mãnh liệt: 'Leo dốc khó, sương mù dày, súng ngưng nghỉ'. Hình ảnh 'súng ngưng nghỉ' thể hiện sức mạnh, sự kiên trì của người lính Tây Tiến trước tự nhiên gian khổ.
- Con người Tây Bắc:
+Tâm hồn tự do, yêu âm nhạc: 'Nhìn người con gái mặc áo màu xiêm Với tiếng khèn, đêm đứng lung linh'.
+Tình cảm chân thành, ấm áp: 'Trại lửa sáng rừng hoa sáng ngời Mặt em dịu dàng, áo màu hồng in hình'.
2. Những hình ảnh này đã thúc đẩy hình tượng người lính Tây Tiến trở nên rõ ràng như thế nào?
-Vẻ đẹp lãng mạn:
+Khả năng cảm nhận tinh tế về vẻ đẹp của tự nhiên và con người.
+Tinh thần lạc quan, yêu đời, ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn.
+Tình yêu thương, gắn kết với cộng đồng Tây Bắc.
-Vẻ đẹp hoành tráng:
+Vượt qua khó khăn, nguy hiểm, chiến đấu mạnh mẽ.
+Sống và chiến đấu với lòng say mê, tinh thần cao quý.
+Sẵn sàng hy sinh một cách im lặng, không sợ khó khăn.
Kết luận:
Hình ảnh về đêm lửa trại và cuộc sống của nhân dân miền Tây Bắc đã nâng cao vẻ đẹp lãng mạn và hùng vĩ của người lính Tây Tiến. Thông qua đó, tác giả thể hiện lòng tự hào, sự tôn trọng và niềm nhớ nhung về một thời đã qua.
Sau khi đọc 4
Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Trong hai đoạn 3, 4 hình tượng đoàn binh Tây Tiến được nhấn mạnh thông qua những từ ngữ, hình ảnh nào? Tóm tắt những đặc điểm của hình tượng này.
Phương pháp giải:
Chú ý tới những từ ngữ, hình ảnh được đưa ra từ việc mô tả về hình ảnh đoàn binh Tây Tiến, sử dụng kiến thức về Ngữ văn để tóm tắt hình ảnh này.
Lời giải chi tiết:
*Hình tượng đoàn binh Tây Tiến trong hai đoạn 3, 4:
- Từ ngữ, hình ảnh:
+Đoàn binh không có gian tóc: Hình ảnh rõ ràng, thể hiện sự thiếu thốn, khốn khó của cuộc sống trong rừng núi.
+Quân đội màu xanh lá cây dữ oai hùng mạnh: Hình ảnh của quân đội mặc áo màu xanh lá cây, mảnh khảnh nhưng vẫn giữ được dáng vẻ uy nghi, oai vệ.
+Dòng sông Mã gầm lên khúc độc hành: Tiếng gầm dữ dội của dòng sông như tiếng lòng của người lính Tây Tiến trước khi chia lìa, mất mát.
+Ánh mắt trừng trừng vượt qua biên giới: Hình ảnh thể hiện sự quyết tâm, tình yêu nước sâu sắc của người lính.
+Rải rác trên ranh giới biên phòng/Chiến trường đi không hối tiếc màu xanh: Hình ảnh bi tráng, thể hiện sự hy sinh âm thầm của người lính.
- Đặc điểm:
+Vẻ đẹp lãng mạn: Khả năng cảm nhận tinh tế về vẻ đẹp của tự nhiên và con người.
+Vẻ đẹp hoành tráng: Vượt qua khó khăn, nguy hiểm, chiến đấu mạnh mẽ.
+Tinh thần lạc quan, yêu đời: Sống và chiến đấu đầy lãng mạn, hào hoa.
+Tình yêu quê hương, đất nước: Sẵn sàng hy sinh một cách im lặng, không sợ khó khăn.
Kết luận:
Hình ảnh đoàn binh Tây Tiến được thể hiện thông qua những hình ảnh chân thực, sống động, giàu cảm xúc. Thông qua đó, tác giả thể hiện lòng tự hào, sự tôn trọng và niềm nhớ nhung về một thời đã qua.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Nhìn nhận một số biểu hiện của phong cách lãng mạn trong bài thơ. Phân tích một biểu hiện mà bạn cảm thấy nổi bật.
Phương pháp giải:
Tận dụng kiến thức về Ngữ văn để phát hiện các biểu hiện của phong cách lãng mạn.
Lời giải chi tiết:
1. Tính lãng mạn:
- Cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ được diễn tả qua những hình ảnh trữ tình, mộng mơ: 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm', 'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời', 'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống', 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'.
- Hình ảnh con người Tây Bắc được vẽ nên một cách đẹp đẽ, lãng mạn: 'Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa', 'Kìa em xiêm áo tự bao giờ', 'Khèn lên man điệu nàng e ấp', 'Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ'.
- Tình cảm của tác giả dành cho đoàn binh Tây Tiến và con người Tây Bắc đậm đà, chân thành: 'Sông Mã gầm lên khúc độc hành', 'Rải rác biên cương mồ viễn xứ', 'Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh', 'Anh về đất. Sông Mã gầm lên khúc độc hành'.
2. Ngôn ngữ thơ lãng mạn:
- Sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh, nhân hóa: 'Súng ngửi trời', 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm', 'Heo hút cồn mây', 'Sông Mã gầm lên khúc độc hành', 'Rải rác biên cương mồ viễn xứ', 'Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh'.
- Giọng điệu thơ hùng vĩ, nồng nàn, khiến người đọc say mê, hồi hộp.
- Sử dụng nhiều từ ngữ gợi cảm, giàu sức gợi hình, gợi cảm.
3. Phân tích biểu hiện đặc sắc:
- Biểu hiện: Cảnh thiên nhiên Tây Bắc được miêu tả qua những hình ảnh trữ tình, mộng mơ.
- Phân tích:
+Hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ: 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm', 'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời', 'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống', 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'.
+Thiên nhiên được miêu tả qua những hình ảnh trữ tình, mộng mơ: 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm', 'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời', 'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống', 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'.
+Thiên nhiên hòa quyện với con người, tạo nên bức tranh trữ tình, mộng mơ: 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm', 'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời', 'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống', 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'.
- Tác dụng:
+Thể hiện khả năng cảm nhận tinh tế của tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
+Làm nổi bật vẻ đẹp lãng mạn của người lính Tây Tiến.
+Tạo nên sức hấp dẫn cho bài thơ.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Phân tích một số cách tổ chức ngôn ngữ đặc biệt trong bài thơ Tây Tiến
Phương pháp giải:
Sử dụng hiểu biết về Ngữ văn, tìm hiểu về khái niệm “cách tổ chức ngôn ngữ”
Lời giải chi tiết:
*Phân tích một số cách tổ chức ngôn ngữ đặc biệt trong bài thơ Tây Tiến:
1. Sử dụng điệp ngữ:
-Điệp từ:
+'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm' (lặp lại 2 lần)
+'Sông Mã gầm lên khúc độc hành' (lặp lại 2 lần)
+'Rải rác biên cương mồ viễn xứ' (lặp lại 2 lần)
- Sử dụng điệp ngữ cách quãng:
+'Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa'
+'Kìa em xiêm áo tự bao giờ'
+'Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ'
- Tác dụng:
+Nhấn mạnh sự gian khổ, hiểm nguy của con đường hành quân.
+Nhấn mạnh sự hy sinh im lặng của người lính Tây Tiến.
+Gợi tả không khí náo nhiệt, vui vẻ của đêm hội đuốc hoa.
+Thể hiện tình cảm yêu mến của tác giả dành cho con người Tây Bắc.
2. So sánh:
+'Súng ngửi trời'
+'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm Heo hút cồn mây, súng ngửi trời'
+'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'
- Tác dụng:
+Làm nổi bật vẻ đẹp hùng vĩ, hoang sơ của thiên nhiên Tây Bắc.
+Thể hiện sự vất vả, gian khổ của người lính Tây Tiến trên con đường hành quân.
+Tạo nên hình ảnh trữ tình, mộng mơ.
3. Nhân hóa:
-'Sông Mã gầm lên khúc độc hành'
- Tác dụng:
+Thể hiện sự đồng cảm của tác giả với người lính Tây Tiến.
+Làm nổi bật vẻ đẹp tráng lệ của người lính Tây Tiến.
+Tạo nên sức hấp dẫn cho bài thơ.
4. Giọng điệu:
- Giọng điệu thơ hùng vĩ, nồng nàn, biểu hiện đa dạng cảm xúc của tác giả trước cảnh vật và con người Tây Bắc.
- Tác dụng:
+Thể hiện sự lãng mạn và tráng lệ của người lính Tây Tiến.
+Tạo nên sức hấp dẫn cho bài thơ.
→ Kết luận:
Với việc sử dụng các cách tổ chức ngôn ngữ đặc biệt, bài thơ 'Tây Tiến' đã thành công trong việc thể hiện vẻ đẹp lãng mạn và tráng lệ của người lính Tây Tiến. Qua đó, tác giả đã thể hiện niềm tự hào, lòng trân trọng và nỗi nhớ về một thời đã qua.
Sau khi thẩm đọc 7
Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi thẩm đọc trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ đã từng gây tranh cãi khi bị đánh giá là “khá xa lạ” so với hình ảnh thực tế của anh bộ đội Cụ Hồ trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Theo tôi, sự đánh giá này có thể xuất phát từ việc người lính Tây Tiến được mô tả với vẻ đẹp lãng mạn, phong trần hơn so với hình ảnh đời thường của người lính chiến đấu trong môi trường khắc nghiệt. Tuy nhiên, quan điểm của tôi là hình ảnh này không hoàn toàn “xa lạ” với người lính Cụ Hồ, vì vẫn thể hiện những phẩm chất quan trọng như lòng yêu nước, ý chí chiến đấu và tinh thần đồng đội, mặc dù có thêm chút màu sắc lãng mạn và hào hoa. Sự đa dạng trong hình tượng này giúp bài thơ trở nên độc đáo và sâu sắc hơn, thể hiện niềm tự hào và lòng trân trọng của tác giả về anh hùng dân tộc.
Kết nối đọc - viết
Trả lời Câu hỏi Kết nối đọc viết trang 47 SGK Văn 12 Kết nối tri thức
Tôi cảm nhận rằng một nét đẹp của hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ là vẻ lãng mạn, phong trần. Những người lính này không chỉ là những chiến binh dũng cảm, mà còn là những người yêu thiên nhiên, say mê văn hóa và nghệ thuật. Họ hiện lên trong bài thơ với những hình ảnh ẩn dụ, so sánh và điển tích tinh tế, nhưng vẫn giữ được sự gần gũi và quen thuộc. Cuộc sống của họ đầy gian khổ và hiểm nguy, nhưng họ vẫn giữ vững tinh thần lạc quan, yêu đời và quyết tâm chiến đấu. Tính nghệ thuật của bài thơ được thể hiện qua ngôn ngữ mượt mà, giàu hình ảnh và giọng điệu thơ hùng vĩ. Tất cả những điều này tạo nên một hình tượng người lính Tây Tiến đầy sức hút và ấn tượng, góp phần làm cho bài thơ trở nên sâu sắc và đầy cảm xúc.
