Buzz
Tiền đề trước khi đọc Thương nhớ mùa xuân, khám phá thêm thông tin về nhà thơ Vũ Bằng? Chú ý cách tác giả mô tả về tháng Giêng và mùa xuân
Nội dung chính
| Tác phẩm “Thương nhớ mùa xuân” khắc họa tình yêu, một tình yêu nồng nàn mình dành cho mùa xuân, dành cho tháng Giêng, giành cho Hà Nội. |
Trước khi đọc
Câu 1 (trang 57, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Tìm hiểu thêm về nhà thơ Vũ Bằng trước khi đọc bài thơ Thương nhớ mùa xuân?
Phương pháp giải:
Chọn lọc thông tin phù hợp để hỗ trợ việc hiểu văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Về nhà thơ Vũ Bằng:
+ Tên thật của nhà văn Vũ Bằng là Vũ Đăng Bằng. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nho học tại Hà Nội. Ông học tại Trường Albert Sarraut và tốt nghiệp Tú Tài Pháp. Tham gia hoạt động trong mạng lưới tình báo cách mạng vào cuối năm 1948.
+ Ông đã bắt đầu viết văn và làm báo từ khi còn trẻ. Ở tuổi 16, ông đã có truyện được đăng báo. Sau đó, ông theo đuổi nghiệp viết văn với niềm đam mê. Tác phẩm đầu tiên của ông là 'Lọ văn', được xuất bản khi ông mới 17 tuổi. Văn của ông nổi bật với độ sâu và sức lôi cuốn.
+ Mặc dù có người mẹ muốn ông theo đuổi nghề y để trở thành bác sĩ, nhưng ông quyết tâm theo đuổi nghiệp văn chương.
+ Ông đã vượt qua nghiện ma túy sau khi nhiều năm lạc vào vòng xoáy của nó. Nhờ sự quan tâm chăm sóc của người thân và vợ, cộng với sự quyết tâm của bản thân, ông đã vượt qua khó khăn và viết nên cuốn tự truyện mang tên 'Cai'.
+ Sau năm 1954, ông chuyển đến Sài Gòn và tiếp tục công việc viết văn và làm báo. Ông làm việc tại Việt Tấn Xã và hợp tác với nhiều tờ báo. Ông chủ yếu dịch thuật hơn là sáng tác.
Trong khi đọc 1
Câu 1 (trang 57, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Chú ý cách tác giả giới thiệu về tháng Giêng và mùa xuân.
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn đầu tiên và phân tích cách tác giả mô tả.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác giả mô tả trực tiếp về mùa xuân và tháng Giêng, thể hiện tình cảm một cách chân thành và tự nhiên.
Trong khi đọc 2
Câu 2 (trang 58, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Mô tả về cảnh vật và con người Hà Nội vào mùa xuân.
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn thứ hai và chỉ ra các câu miêu tả về Hà Nội và con người trong mùa xuân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Cảnh vật và con người Hà Nội:
+ ...mùa xuân mang theo những cơn mưa rả rích, gió mát lành, và tiếng chim nhạn vang vọng trong bầu trời tối.
+ ...những tiếng trống chèo vọng về từ những làng quê xa xôi, và hồi hát nhẹ nhàng của cô gái đẹp như một bức tranh thơ mộng.
Trong quá trình đọc 3
Câu 3 (trang 58, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Cảm xúc của nhân vật “tôi” trước mùa xuân như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn thứ hai ở phần giữa, nhận biết và trích dẫn các cảm xúc của nhân vật “tôi”.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Cảm xúc:
+ ...làm cho tôi cảm thấy thích thú và hồi hộp.
+ ...mỗi sợi tinh thần trong tôi như tràn ngập sự sống...
+ ...trái tim tôi dường như trẻ hơn, đang rộn ràng muốn yêu thương và được yêu thương.
→ Trước mùa xuân, nhân vật “tôi” toát lên sự vui vẻ, hứng khởi và yêu đời.
Trong quá trình đọc 4
Câu 4 (trang 59, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Trong phần 3, tác giả diễn đạt cảm xúc gì về mùa xuân ở Hà Nội?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn thứ ba, tìm hiểu các chi tiết thể hiện cảm xúc của tác giả về mùa xuân ở Hà Nội.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Cảm xúc:
+ Rất tuyệt vời...
+ Tôi yêu mùa xuân nhất là từ sau ngày rằm tháng Giêng...
+ ...cảm giác rất phấn khích, như được sống lại...
→ Tác giả hết sức say mê và yêu quý với mùa xuân ở Hà Nội, đặc biệt là từ sau ngày rằm tháng Giêng.
Trong quá trình đọc 5
Câu 5 (trang 60, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Thời tiết đặc trưng của Hà Nội sau ngày rằm tháng Giêng như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn thứ ba ở phần cuối, tìm hiểu các chi tiết thể hiện thời tiết đặc trưng sau ngày rằm tháng Giêng tại Hà Nội.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thời tiết đặc trưng:
+Thời tiết vào thời điểm đó rất đặc biệt: rét vẫn còn đọng trên cành hoa đào, nhưng đất lại đã khô ráo, sạch sẽ...
→ Thời tiết không quá lạnh cũng không quá nóng, mang lại cảm giác mát mẻ và dễ chịu.
Trong quá trình đọc 6
Câu 6 (trang 60, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Trong suy tưởng của tác giả, trăng tháng Giêng có điều gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Đọc đoạn văn thứ tư, tìm hiểu các chi tiết mô tả về trăng tháng Giêng.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Trăng tháng Giêng:
+ ...như một cô gái con dâu mềm mại.
+ ...có vẻ đẹp đặc biệt hơn so với các tháng khác trong năm, không sáng lòa như trăng mùa thu, cũng không quá hào nhoáng như trăng tháng Một.
+ Điểm đặc biệt của trăng tháng Giêng là vẻ đẹp dịu dàng, mềm mại, như một cô gái trinh thơ tinh khiết đang nhìn ra từ cửa sổ của tầng lầu cao.
+ Ánh trăng vào thời gian đó không phải màu vàng nhưng trắng như sữa, trong suốt như nước trong veo.
→ Trăng tháng Giêng mang một vẻ đẹp rất đặc biệt, không giống như bất kỳ trăng nào trong các tháng khác. Một vẻ đẹp dịu dàng, mềm mại, như một cô gái trinh thơ.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Đề tài chính của văn bản Thương nhớ mùa xuân là gì? Làm thế nào để hiểu được điều đó?
Phương pháp giải:
Đọc cả bài văn và xác định đề tài bằng cách sử dụng tiêu đề và nội dung chính.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Đề tài chính của văn bản Thương nhớ mùa xuân là tình yêu thương đối với quê hương và gia đình.
- Để hiểu điều đó, ta cần phải dựa vào nội dung và tiêu đề của văn bản. Tác phẩm đã phản ánh sự nhớ nhà với Hà Nội thông qua việc mô tả cảnh vật thiên nhiên và đời sống hàng ngày của nhân dân nơi này. Mặc dù đã xa quê nhưng những kỷ niệm về quê hương vẫn luôn sống mãi trong trái tim.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Xác định ý chính của mỗi phần trong văn bản Thương nhớ mùa xuân. Theo tôi, điểm chung liên kết các phần của văn bản là gì?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài và xác định ý chính của mỗi phần, tìm hiểu điểm chung bằng cách phân tích ý kiến của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Văn bản Thương nhớ mùa xuân được phân thành 3 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “mê luyến mùa xuân”. Ý chính là thể hiện cảm nhận về tình cảm của con người với mùa xuân.
+ Phần 2: Tiếp theo đến “mở hội liên hoan”. Miêu tả về cảnh sắc và không khí mùa xuân Hà Nội.
+ Phần 3: Phần còn lại. Mô tả về cảnh sắc và không khí màu xuân sau ngày rằm tháng Giêng.
- Tôi cho rằng, điểm chung liên kết các phần của văn bản là cảm nhận và suy tư của nhà văn về vẻ đẹp của mùa xuân.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Tác giả thể hiện tâm trạng, cảm xúc gì qua nhân vật “tôi” trong văn bản? Hãy trích dẫn một số đoạn văn thể hiện rõ điều đó.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài và nhận biết các chi tiết, hình ảnh thể hiện tâm trạng, cảm xúc.
Lời giải chi tiết:
- Nhân vật “tôi” của tác giả thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả đối với mùa xuân.
- Một số đoạn văn thể hiện rõ điều đó là:
+ 'Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.'
+ 'Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng Giêng, Tết hết mà chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong, cỏ không mướt xanh như cuối đông, đầu Giêng, nhưng trái lại, lại nức một mùi hương man mác.'
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Phân tích sự kết hợp giữa yếu tố cá nhân và chân thành của thể loại tùy bút qua một số biểu hiện cụ thể trong văn bản Thương nhớ mùa xuân (ngôn ngữ, chi tiết, sự kiện,...).
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài và nhận biết các chi tiết, sự kiện, từ ngữ để thể hiện kết hợp giữa cá nhân và chân thành.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Trong văn bản Thương nhớ mùa xuân, sự kết hợp giữa yếu tố cá nhân và chân thành của thể loại tùy bút đã được tác giả Vũ Bằng thể hiện một cách tinh tế qua một số ngôn ngữ, chi tiết, sự kiện,...cụ thể như:
+ Ngôn ngữ: Tuy sử dụng những từ ngữ giản dị nhưng chúng mang lại hình ảnh sâu sắc, trữ tình và cảm xúc mạnh mẽ, tạo nên sự ganh đua cho người đọc.
+ Việc kết hợp nhiều phương thức kể chuyện, mô tả, biểu cảm vào văn bản đã tạo ra một giọng điệu thơ mộng và hài hòa.
+ Không chỉ sử dụng các câu kể, mô tả mà trong văn bản, tác giả cũng sử dụng nhiều câu cảm thán để bày tỏ tâm trạng và tình cảm của mình: 'Ới ơi người em gái xõa tóc bên cửa sổ!', “Tôi yêu sông xanh, núi tím.... là vì thế”,…
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Điều nào về thiên nhiên (hoặc phong tục, con người) Hà Nội trong văn bản ấn tượng nhất với bạn? Tại sao?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài và tìm ra chi tiết về thiên nhiên hoặc con người Hà Nội ảnh hưởng bạn nhất và giải thích lý do bằng cách phân tích điểm nổi bật.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Chi tiết gây ấn tượng: Mô tả thiên nhiên tháng Giêng ở Hà Nội.
- Vì: Việt Nam có ba vùng miền và mỗi vùng miền lại có đặc điểm về khí hậu và thời tiết riêng trong đó, mùa xuân và khí hậu miền Bắc rất đặc biệt vì nó có đủ 4 mùa trong một năm. Tác giả đã mô tả rất chân thực cảnh vật tháng giêng với những cảm nhận về sự thay đổi kỳ diệu của thời tiết và sự hoà quyện giữa cảnh sắc thiên nhiên với con người ở đây.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 61, SGK Ngữ Văn 11, tập hai):
Bạn hiểu rõ hơn điều gì về giá trị văn hóa dân tộc thông qua văn bản Thương nhớ mùa xuân?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bài và phân tích các giá trị văn hóa dân tộc.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Giá trị văn hóa dân tộc: Sự miêu tả về ngày Tết.
+ Tết miền Bắc gắn liền với hình ảnh hoa đào, bánh chưng xanh ăn kèm với thịt mỡ dưa hành. Ở ngoại Bắc, nếu còn mùng là vẫn còn Tết, còn hoa đào là vẫn còn thấy Tết. Tết kết thúc cũng là lúc cuộc sống trở lại như mọi ngày.
