I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Chu Mạnh Trinh (1862-1905), biệt danh Cán Thần, hiệu Trúc Vân, quê làng Phú Thị, huyện Mễ Sở, huyện Đông Yên, phủ Khoái Châu (nay thuộc huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên).
Ông là một nhà tài năng, sở hữu nhiều kỹ năng như đàn, thơ, hội họa, và đặc biệt là có niềm đam mê với cảnh đẹp.
2. Hương Sơn phong cảnh ca là một trong ba bài thơ mà Chu Mạnh Trinh viết khi ông chăm sóc việc tu sửa quần thể thắng cảnh ở Hương Sơn. Bài thơ này được sáng tác theo hình thức kể chuyện. Nó miêu tả một bức tranh tự nhiên đẹp và lãng mạn về phong cảnh ở Hương Sơn. Đây là một bài thơ tôn vinh vẻ đẹp của thiên nhiên và thể hiện tình cảm của tác giả. Tình cảm đó là tình yêu quê hương, niềm tự hào về vẻ đẹp của đất nước mình.
II. PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG
1. Bài thơ có thể chia thành ba phần:
+ Phần 1 (bốn dòng thơ đầu): Giới thiệu về phong cảnh ở Hương Sơn, đưa ra nhận xét tổng quát về vẻ đẹp và thể hiện tâm trạng của tác giả.
+ Phần 2 (Từ “Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái… Ghập ghềnh mấy lối uốn thang mây”): Mô tả về vẻ đẹp của Hương Sơn. Phong cảnh ở Hương Sơn được mô tả như một thiên đường tiên cảnh, như một bức tranh sống động và đầy sắc màu.
+ Phần 3 (phần còn lại): Suy nghĩ của nhà thơ về vẻ đẹp tự nhiên của quê hương. Phần thơ này có thể liên kết với thực tế của đất nước để hiểu rõ hơn giá trị của bài thơ. Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương và đất nước thông qua việc miêu tả một cảnh đẹp của đất nước và chia sẻ tâm tư sâu sắc của một nhà thơ về đất nước và cuộc sống.
2. Bốn câu thơ đầu giới thiệu toàn cảnh Hương Sơn và trực tiếp diễn đạt cảm xúc ban đầu khi đến với Hương Sơn. Hai nhịp thơ đều mô tả một cách tinh tế vẻ đẹp tự nhiên của Hương Sơn, cũng như sự linh thiêng của nơi đây như một điểm đến tôn giáo. Cảnh vật được tạo ra vừa mang nét gần gũi, thân thiện, vừa tràn đầy không khí thần tiên, linh thiêng. Đó là ước mơ không chỉ trong khoảnh khắc mà đã trở thành mong muốn từ lâu của nhiều du khách.
Câu thơ thứ ba sử dụng hình ảnh tượng trưng và phong cách biểu đạt cảm xúc cùng với kỹ thuật văn chương. Nó không chỉ mô tả vẻ đẹp hùng vĩ của cảnh vật, mà còn tạo ra một không khí bí ẩn, mơ hồ như cảm xúc của du khách trước vẻ huyền diệu của Hương Sơn. Đây là một bức tranh tự nhiên đẹp như một bức tranh cổ điển vẽ nên bởi nghệ thuật ẩn dụ và tài nghệ văn chương.
3. Ba đoạn giữa miêu tả cụ thể về vẻ đẹp của Hương Sơn. Rừng mơ, suối Yến, tiếng chim ca thỏ thẻ trong “vườn hoa”, hình ảnh của cá lều dưới dòng nước trong veo, êm đềm, âm thanh của chuông chùa vang lên... tất cả đều được mô tả sinh động, như có linh hồn. Bức tranh về phong cảnh không chỉ thực tế mà còn mang màu sắc của truyền thuyết lãng mạn, được tạo ra bởi sự ẩn dụ tinh tế: “chim cúng trái”, “cá nghe kinh”, sự phối hợp giữa âm thanh và hình ảnh đã tái hiện lại tâm trạng của Hương Sơn. Tiếng chuông chùa như mời gọi du khách vào cõi mộng ảo của tiên cảnh để tinh thần được thanh cao, trong sạch hơn.
Khung cảnh thiên nhiên đẹp như trong truyện cổ tích và không gian yên bình đã làm cho du khách “giật mình”. Sự giật mình đó vừa làm nổi bật lên sự yên bình của không gian, vừa diễn đạt được sự say mê của du khách khi đứng trước vẻ đẹp của Hương Sơn.
Thông qua đoạn thơ, những tầng lớp đồi núi cao và thấp của phong cảnh Hương Sơn hiện ra như một lời mời gọi, một sức hút không nguôi. Sự lặp lại của từ chỉ định “này” được sử dụng 4 lần để liệt kê 4 thắng cảnh đặc biệt nổi tiếng liên quan đến những truyền thuyết kỳ bí về đỉnh Phật, từ đó tạo ra cảm xúc sâu sắc và hân hoan. Sau đó, những dòng thơ giàu hoạ và âm nhạc với các từ tượng trưng như “long lanh”, “thăm thẳm”, “gập ghềnh” mô tả vẻ đẹp tuyệt vời, bí ẩn của “Nam Thiên Đệ Nhất Động”.
4. Phần kết của bài thơ tập trung thể hiện tư tưởng và cảm hứng về tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc của nhà thơ. Câu hỏi “Ai sẽ đến tận hưởng vẻ đẹp này?” vừa diễn tả sự tự hào của con người đã cống hiến cho việc tôn tạo vẻ đẹp kỳ diệu của Hương Sơn vừa khuyến khích mọi người cùng chung tay làm đẹp cho đất nước. Bài thơ kết thúc trong sự hòa quyện giữa tình yêu thần thánh của tôn giáo và tình yêu tha thiết đối với quê hương đất nước, tạo nên sức hấp dẫn không ngừng cho Hương Sơn.
Mytour