Buzz
Hôm nay, Mytour giới thiệu về tài liệu Soạn văn 11: Cà Mau quê xứ, thuộc sách Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2.
Nội dung của bài soạn sẽ hướng dẫn các bạn học sinh lớp 11 chuẩn bị bài nhanh chóng và đầy đủ hơn. Mời tham khảo chi tiết ngay bên dưới.
Soạn bài về Cà Mau - Quê hương xứ sở
Trước khi bắt đầu đọc
Câu hỏi 1. Khi nghe ba từ “Mũi Cà Mau”, bạn nghĩ đến những điều gì?
Khi nghe ba từ “Mũi Cà Mau”, tôi nghĩ về điểm cuối cùng của đất nước, một nơi rất xa và hoang sơ.
Câu hỏi 2. Bạn đã hiểu biết gì về vùng đất Mũi Cà Mau (từ sách báo, phim ảnh và các phương tiện truyền thông,...)?
Mũi Cà Mau nằm về phía tây, tại xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau, cách thành phố Cà Mau khoảng hơn 100 km. Phía trái của mũi là biển Đông, phía phải là biển Tây, hay còn gọi là Vịnh Thái Lan.
Tiếp tục đọc
Câu hỏi 1. Tác giả đến Mũi Cà Mau với mục đích gì?
Mục đích của tác giả là tham quan.
Câu hỏi 2.
Tình trạng nhớ quê nhà.
Câu hỏi 3. Tại sao từ “xứ” được sử dụng ở đây liên quan đến chủ đề của văn bản?
Đó chỉ về Mũi Cà Mau.
Sau khi hoàn thành việc đọc
Câu hỏi 1. Tác giả cảm thấy thế nào khi đến với Mũi Cà Mau? Tâm trạng ấy có ý nghĩa gì đối với người viết tản văn?
- Tác giả mang tâm trạng như thế nào khi đến với Mũi Cà Mau: Cảm giác “đi chơi” tạo ra một không khí nhẹ nhàng, vui vẻ.
- Tâm trạng đó giúp tác giả khám phá ra niềm hứng khởi mới, cảm xúc mới để quan sát, trải nghiệm và sáng tác.
Câu hỏi 2. Đặc điểm sôi động, sống động của cuộc sống hàng ngày ở vùng Đất Mũi được thể hiện qua cảnh vật, nhân vật nào?
Một số cảnh vật, nhân vật bao gồm:
- Anh bạn của nhà văn Đất Mũi kể lại đã chứng kiến nhiều trường hợp xúc động của du khách khi đến đây: “Có người ôm cây cột biên giới, có người ôm cây đước, và cũng có người nằm trên bãi bùn lầy để… khóc vì sung sướng”
- Hình ảnh một số nhà báo mặc trần ngồi ngồi tại một số ngôi nhà ở xã Đất Mũi, thông qua câu chuyện về các cá nhân cụ thể, hiểu rõ hơn về cách sống và làm việc của người dân địa phương.
- Cảnh những phụ nữ ngồi lột thịt ghẹ tại một cơ sở chế biến thực phẩm thuộc sở hữu của vợ chồng anh Phúc và chị Tuyết, tạo ra một bức tranh sinh động về lao động tại Mũi Cà Mau.
- Câu chuyện căng thẳng về sự lựa chọn giữa con tôm và cây đước, một phần của lịch sử chính trị của nhiều người, được kể lại tại nhà của Phó Chủ tịch xã Đất Mũi, Lê Hoàng Liêm.
Câu hỏi 3. Khi đến với Mũi Cà Mau, tác giả nghĩ đến những nhà thơ, nhà văn nào đã có mối quan hệ sâu sắc với vùng đất này? Những suy tưởng ấy mang ý nghĩa gì?
- Tác giả nhớ về những nhà thơ, nhà văn nào đã từng viết về vùng đất này
- Trước Cách Mạng: Nguyễn Bính, một nhà thơ lãng mạn, đã ghé thăm Mũi Cà Mau trong những chuyến đi dạo như nhà thơ mô tả.
- Cuộc kháng chiến chống Mỹ: Nguyễn Tuân đã ghi lại trong bút kí của mình câu: “Khi nào Bắc Nam được thống nhất, tôi sẽ ghé thăm đâu trước?”
- Anh Đức đã gửi bức thư tới Cà Mau và ghi lại trong bài viết của mình.
- Xuân Diệu đã sáng tác bài thơ về Mũi Cà Mau.
- Sơn Nam - một người được mô tả như một cuốn từ điển sống về vùng Nam Bộ.
- Nguyễn Ngọc Tư - một nhà văn sinh sống và sáng tác tại Cà Mau.
- Ý nghĩa: Mũi Cà Mau là nơi khiến cho nhiều nhà văn, nhà thơ đắm chìm trong cảm hứng sáng tạo. Ghé thăm Mũi Cà Mau cũng là khám phá một thế giới văn chương, và viết về nơi này, tác giả đối mặt với nhiều thách thức.
Câu 4. Sự trữ tình được thể hiện như thế nào trong tản văn?
- Người viết đến Mũi Cà Mau với tâm trạng thoải mái, nhưng thực sự, trong lòng lại khao khát được trải nghiệm những điều mới lạ, tức thì như hạt phù sa sảng khoái. Cảm xúc mới mẻ, dâng trào khi tiếp xúc với con người và cảnh vật, giúp hiểu biết sâu sắc hơn về vùng đất qua lời kể của những người khác.
- Mượn lời văn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, như làm ngợi khen: “Cá thò lò… quá lạ!”
- Cảm nhận một sự rung động lạ lùng trong lòng trước cách mà nhiều người thể hiện sự xúc động khi đến từ khắp nơi đến đây.
- Nhìn ngắm phong cảnh, quan sát sản vật và giao tiếp với những người dân địa phương, cảm nhận vẻ đẹp và sự ấm áp, gần gũi của 'quê hương Cà Mau'.
- Không kìm nén được nỗi xúc động khi rời xa Mũi Cà Mau: 'Lòng bồi hồi như dòng sông từ gốc cây... chợt cay đắng vô cùng'.
=> Trữ tình được thể hiện một cách trực tiếp (người viết chia sẻ cảm xúc của mình), và gián tiếp (qua những hình ảnh thực tế về cuộc sống, kích thích tình cảm của người đọc nhờ sự miêu tả của tác giả).
Câu 5. Dưới bàn tay của tác giả, màu sắc riêng của vùng Đất Mũi hiện lên như thế nào?
Câu 6. Đưa ra nhận xét của bạn về cách tác giả sử dụng ngôn ngữ và các biện pháp tu từ trong tác phẩm.
Liên kết giữa việc đọc và viết
Dựa trên ý nghĩa của câu “Dù không có khói, nhưng khi bước chân lên tàu rời xa Mũi Cà Mau, mắt tôi bất chợt cay nhòe”, viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) tả cảm xúc của bạn khi đối diện với Mũi Cà Mau.
