Buzz
Mời các em xem xét bài soạn về các tình huống nguy hiểm.
1. Chuẩn bị để đọc bài
Câu 1: Theo em, một người bạn tốt cần có những phẩm chất gì?
Gợi ý chi tiết: Theo em, một người bạn tốt cần có các phẩm chất như trung thực, biết lắng nghe và đồng hành khi bạn gặp khó khăn, trung thành, và tôn trọng lẫn nhau.
Câu 2: Khi nào thì một người được coi là mạnh mẽ?
Để trả lời câu hỏi này, trước tiên các em cần hiểu khái niệm về kẻ mạnh và từ đó xác định các tình huống mà kẻ mạnh có thể xuất hiện.
Kẻ mạnh là người vượt trội hơn người khác về sức mạnh, tri thức, bản lĩnh và ý chí.
Theo em, kẻ mạnh có thể xuất hiện trong nhiều tình huống trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Có thể là người có sức khỏe vượt trội trong lớp học hoặc là người có tri thức nổi bật, hoặc là người luôn sẵn sàng giúp đỡ và chia sẻ với người khác.
2. Nội dung chính của hai văn bản
Văn bản 1: Câu chuyện về Hai Người Bạn và con gấu
Nội dung chính của câu chuyện là phê phán những người bỏ rơi bạn bè trong những tình huống khó khăn và nguy hiểm, đồng thời ca ngợi trí tuệ và sự mưu lược của con người.
Sự kiện nào trong câu chuyện khiến em cảm thấy ngạc nhiên?
Để trả lời câu hỏi này, các em cần đọc kỹ văn bản về Hai người bạn và con gấu, sau đó chọn ra sự kiện khiến các em cảm thấy bất ngờ nhất. Dưới đây là một số sự kiện tiêu biểu mà Mytour gợi ý.
- Sự kiện 1: Sự kiện làm em ngạc nhiên nhất là khi gặp gấu, người bạn đã bỏ rơi người bạn còn lại để tự cứu mình.
- Sự kiện 2: Một sự kiện gây bất ngờ trong câu chuyện là khi người ở trên cây hỏi con gấu về những gì người bạn kia đã nói, và người bạn đó đã phản hồi rằng không nên tin vào những người bỏ rơi bạn bè trong lúc nguy hiểm.
- Sự kiện 3: Việc con gấu thét lên một tiếng, lắc đầu và rời đi sau khi ngửi thấy người bạn nằm dưới đất.
Văn bản 2: Câu chuyện về chó sói và chiên con
Nội dung chính của câu chuyện là phê phán sự tàn ác của con sói, hình ảnh con sói đại diện cho những kẻ xấu trong xã hội, lợi dụng sức mạnh để áp bức kẻ yếu nhằm thỏa mãn lợi ích cá nhân. Đồng thời, câu chuyện cũng tạo sự cảm thương sâu sắc đối với chú chiên con yếu đuối đã bị sói ăn thịt, mang đến một bài học quý giá về những thói xấu trong xã hội.
Câu 1: Lời lẽ và câu hỏi của chó sói trong câu chuyện có thuyết phục không? Vì sao?
Để trả lời câu hỏi này, các em cần xem xét kỹ lưỡng những gì chó sói đã nói.
Lời lẽ của chó sói trong câu chuyện không thuyết phục vì chúng thiếu cơ sở và không có chứng cứ nào xác thực. Sói chỉ đang tìm cách bắt nạt và chèn ép chiên con.
Câu 2: Mục đích của chó sói khi vặn vẹo và hạch sách chiên con trong đoạn kết là gì?
Trả lời: Trong đoạn kết, chó sói cố tình hạch sách chiên con với mục đích buộc tội và ăn thịt chiên con.
3. Suy nghĩ và phản hồi
Câu 1: Liệt kê một số từ chỉ không gian và thời gian trong các văn bản Hai Người Bạn Đồng Hành và con gấu; chó sói và chiên con theo mẫu. Đánh giá về không gian được mô tả trong các văn bản.
Trả lời:
| Tên văn bản | Từ ngữ chỉ không gian | Từ ngữ chỉ thời gian |
| Hai người bạn đồng hành và con gấu | Trong rừng, trong đám lá, trong cát, trên cây | Đương mấy giờ |
| Chó sói và chiên con | Dòng suối trong, phía nguồn, trên rừng sâu | tức khắc, năm ngoái, Khi tôi còn chưa ra đời |
Không gian trong cả hai văn bản đều là những cảnh vật đặc trưng của truyện ngụ ngôn, với thiên nhiên bao la như suối, rừng cây, và không gian mở giúp người đọc cảm nhận được một chiều không gian rộng lớn và vô tận.
Câu 2: Xác định tình huống trong hai văn bản Hai Người Bạn Đồng Hành và con gấu; chó sói và chiên con. Tình huống đó có vai trò gì trong việc làm nổi bật đặc điểm của các nhân vật?
Để trả lời câu hỏi này, các em cần đọc kỹ các văn bản và phần tri thức ngữ văn để xác định tình huống trong mỗi văn bản. Sau đó, nêu rõ tác dụng của tình huống đó trong việc làm nổi bật tính cách của các nhân vật.
|
| Hai Người Bạn Đồng Hành và con gấu | Chó sói và chiên con |
| Tình huống truyện | Sự xuất hiện bất ngờ và sự bỏ đi cũng bất ngờ của con gấu trước sự kinh hãi ngạc nhiên của hai người bạn đồng hành | - Con sói đang đói bụng lại gặp trên con ra Suối uống nước bèn bịa ra đủ các lý do để ăn thịt |
| Tác dụng | - Thể hiện bản chất vì mạng sống của mình mà bỏ mặc bạn bè của nhân vật - Làm cho bài học từ câu chuyện trở nên sáng rõ | - Thể hiện bản chất tàn ác hành sự bất công của nhân vật sói - Làm cho bài học từ câu chuyện trở nên sáng rõ và thấm đĩa |
Câu 3: Tóm tắt nội dung câu chuyện Hai Người Bạn và con gấu
Để tóm tắt câu chuyện, các em cần đọc kỹ văn bản và chọn lọc những sự kiện chính. Dưới đây là gợi ý để tham khảo:
Hai người bạn đang đi dạo trong rừng thì gặp một con gấu. Người bạn đi trước tìm được một cành cây để nấp và bỏ mặc bạn mình. Người còn lại không còn cách nào khác ngoài việc nằm giả chết. Khi gấu đến và ngửi tai người bạn nằm dưới đất, gấu hú lên rồi bỏ đi. Sau khi gấu rời khỏi, người bạn trên cây trèo xuống và hỏi về lời nói của gấu, người nằm dưới đất đáp rằng không nên tin vào những kẻ bỏ rơi bạn bè trong lúc nguy hiểm.
Câu 4: Trong các câu chuyện ngụ ngôn và các văn bản nói chung, lời thoại của từng nhân vật thường giúp thể hiện đặc điểm của họ. Hãy tóm tắt cuộc đối thoại giữa chó sói và chiên con, và giải thích cách mà lời thoại đó làm nổi bật tính cách của mỗi nhân vật.
Để hoàn thành bài tập này, các em cần dựa vào văn bản để tóm tắt lại cuộc đối thoại giữa hai nhân vật, từ đó phân tích vai trò của cuộc đối thoại trong việc thể hiện tính cách của từng nhân vật.
Gợi ý trả lời:
Tóm tắt cuộc đối thoại: Khi thấy chiên con uống nước tại dòng suối, chó sói tìm cách bắt chiên con làm thịt và cáo buộc chiên làm đục nước uống của nó. Chiên con giải thích rằng mình ở phía cuối dòng suối nên không thể làm đục nước ở đầu dòng. Sói tiếp tục tìm lý do khác, cho rằng chiên con đã nói xấu nó năm ngoái, mặc dù chiên con khẳng định chưa ra đời vào năm đó. Sói vẫn không chịu buông tha, cho rằng có người hoặc động vật nào đó giống chiên con đã nói xấu nó. Cuối cùng, sói đã kéo chiên con vào rừng và ăn thịt mà không cần đôi co thêm.
Tác dụng của lời thoại trong việc thể hiện đặc điểm của từng nhân vật: Sói đại diện cho kẻ mạnh và bạo tàn, sẵn sàng bịa đặt và cáo buộc vô lý để thỏa mãn nhu cầu cá nhân và bắt nạt kẻ yếu. Chiên con, dù vô tội và chính trực, lại là nạn nhân của sự ức hiếp và áp bức từ kẻ mạnh.
Câu 5: Xác định đề tài của các văn bản và nêu bài học mà em rút ra.
Hai Người Bạn và con gấu
Đề tài: tình bạn và lòng nhân ái
Bài học: Không nên đặt niềm tin vào những người bỏ rơi bạn bè khi gặp khó khăn
Chó sói và chiên con
Đề tài: sức mạnh và sự thật
Bài học: Cần cảnh giác với những kẻ mạnh thường lạm dụng quyền lực để xâm phạm sự thật và công lý một cách tàn nhẫn và bất công
