Nam quốc sơn hà - Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta. Hôm nay, Mytour mời bạn đọc tham khảo Soạn văn 8: Nam quốc sơn hà.
Tài liệu này hỗ trợ học sinh lớp 8 chuẩn bị bài một cách nhanh chóng và đầy đủ. Mời tham khảo ngay dưới đây.
Chuẩn bị bài về Nam quốc sơn hà
Sẵn sàng đọc
Tìm hiểu thông tin về cuộc kháng chiến chống quân Tống của nhà Lý và trận chiến độc phòng tuyến sông Như Nguyệt dưới sự chỉ huy của Lý Thường Kiệt (năm 1077).
Gợi ý:
Năm 1077, quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy xâm lược nước ta. Vua Lý Nhân Tông sai Lý Thường Kiệt chặn đứng quân giặc tại phòng tuyến sông Như Nguyệt. Một đêm, quân sĩ nghe từ trong đền thờ hai anh em Trương Hống và Trương Hát - hai vị tướng dũng mãnh của Triệu Quang Phục được tôn là thần sông Như Nguyệt - ngâm bài thơ này.
Khám phá cùng văn bản
Bạn đã hiểu ý nghĩa của thuật ngữ “thiên thư” chưa?
Gợi ý:
Thiên từ chỉ trời, thư là sách, vì vậy thiên thư có nghĩa là tài liệu của thượng đế.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu hỏi 1. Bố cục của bài thơ được xác định như thế nào?
- Phần 1. Hai câu đầu: Tuyên bố quyền lực và chủ quyền về đất nước, dân tộc.
- Phần 2. Hai câu sau: Sự quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất nước, dân tộc.
Câu hỏi 2. Theo bạn, liệu bài thơ đã tuân thủ đúng quy định về luật, niêm, vần, đối của một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt theo luật Đường hay không?
- Quy luật: Tuân thủ nguyên tắc về vần điệu
- Số câu: 4, số từ trong mỗi câu: 7
- Niêm: Chữ thứ hai của câu 1 là “trắc” niêm với chữ thứ hai của câu 4 cũng là “trắc”, chữ thứ hai của câu 2 là “bằng” niêm với chữ thứ hai của câu 3 cũng là “bằng”.
- Vần: Đồng âm theo một vần ở các câu 1, 2 và 4 (cư – thư – hư).
- Đối: Thơ tứ tuyệt không có quy định đối cụ thể và chặt chẽ như thất ngôn bát cú.
Câu hỏi 3. Qua hai câu đầu, tác giả muốn khẳng định điều gì? Hãy cho biết:
a. Ý nghĩa của việc sử dụng từ ngắt nhịp trong câu: Nam quốc sơn hà, nam đế cư.
b. Ý nghĩa của việc nhắc đến “thiên thư” (sách trời) trong câu thơ thứ hai.
- Qua hai câu đầu, tác giả muốn khẳng định quyền lực và chủ quyền lãnh thổ của quốc gia, dân tộc.
- Hãy cho biết:
a. Câu đầu có thể ngắt theo nhịp 4/3 hoặc 2/2/3. Cách ngắt nhịp trong câu theo nhịp 4/3 “Nam quốc sơn hà/ Nam để cư” hoặc “Nam quốc/ sơn hà/ Nam đế cư”: thể hiện rõ hai yếu tố quan trọng nhất là “đất nước phong cảnh miền Nam” và “vua của miền Nam” được kết hợp ngay trong câu mở đầu của bài thơ, tạo ra âm điệu chậm rãi, trang trọng.
b. 'Thiên thư” là sách của trời, là nền tảng pháp lý vững chắc, không thể chối cãi.
Câu hỏi 4. Trong hai câu cuối, tác giả đề cập đến điều gì, truyền đạt với ai và có thái độ, tình cảm như thế nào?
- Tác giả truyền đạt với quân xâm lược rằng những kẻ cướp bóc đất nước sẽ không có kết cục tốt đẹp.
- Thái độ, tình cảm: tự tin, kiên quyết, mạnh mẽ và đầy lòng tự hào dân tộc.
Câu hỏi 5. Nêu chủ đề và nguồn cảm hứng chính của bài thơ.
- Chủ đề: khẳng định quyền lực lãnh thổ của đất nước và ý chí kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ trước mọi kẻ thù xâm lược.
- Cảm hứng chính: tình yêu nước mãnh liệt, lòng tự hào dân tộc.
Câu hỏi 6. Nam quốc sơn hà thường được coi là một “tuyên ngôn độc lập” qua thơ trong văn học Việt Nam và còn được biết đến với tên gọi “Bài thơ Thần”. Xin phát biểu quan điểm của bạn về điều này.
- Quan điểm: đồng tình
- Nam quốc sơn hà đã rõ ràng khẳng định quyền lực chủ quyền lãnh thổ của quốc gia và dân tộc, cũng như tôn vinh ý chí kiên quyết bảo vệ quyền này trước mọi kẻ thù.
Câu hỏi 7. Đưa ra một số minh chứng từ lịch sử hoặc văn chương để chứng minh tinh thần và ý chí về độc lập chủ quyền đã trở thành một nét đặc trưng vĩ đại của dân tộc.
Ví dụ như: Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi), Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn),...