Buzz
Văn bản Đồ gốm gia dụng của người Việt được học trong chương trình Ngữ văn lớp 11, cung cấp thông tin hữu ích.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 11: Đồ gốm gia dụng của người Việt. Mời tham khảo chi tiết dưới đây.
Chuẩn bị bài về Đồ gốm gia dụng của người Việt
Trước khi đọc
Hãy kể tên một số đồ gốm gia dụng trong gia đình bạn và suy ngẫm về ý nghĩa của chúng.
- Trong số các đồ gốm như: lọ hoa, bát, cốc…
- Những đồ gốm này có thể giúp bạn hiểu thêm về sự tinh tế của những nghệ nhân gốm, về lịch sử và giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc…
Đọc văn bản
Câu 1. Tìm trong đoạn văn ít nhất hai ý kiến/ quan điểm của tác giả và ít nhất hai dữ liệu.
- Ý kiến:
- Đồ gốm sứ… vẫn giữ nguyên.
- Chỉ có cái bát ăn cơm… khác biệt.
- Dữ liệu:
- Tiền thân của cái bát… ra đời.
- Cái bát thuyền… giống một chiếc thuyền thúng.
Câu 2. Đoạn văn này miêu tả một xu hướng đặc biệt của đồ gốm gia dụng trong xã hội Việt Nam từ thế kỉ XV trở đi. Đó là xu hướng nào?
Xu hướng sử dụng đồ gốm Trung Hoa và sản xuất trong nội địa.
Sau khi đọc
Câu 1. Phân tích bố cục của văn bản. Đánh giá quan hệ giữa bố cục và tiêu đề của văn bản như thế nào?
- Bố cục bao gồm 2 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “thế kỉ XVIII - XIX”: Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có một lịch sử phát triển liên tục, đặc biệt là cái bát ăn cơm.
- Phần 2. Phần còn lại: Đặc điểm của đồ gốm gia dụng thời Lí - Trần.
- Mối quan hệ giữa cấu trúc và tiêu đề của văn bản: Cấu trúc rõ ràng hóa nội dung được khai thác từ tiêu đề.
Câu 2. Phân tích cách trình bày thông tin trong đoạn văn dưới đây và đánh giá hiệu quả của phong cách đó.
a. Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà đã trải qua một quá trình phát triển lâu dài... đặc biệt là chiếc bát ăn cơm được yêu thích từ thế kỉ XVIII-XIX.
b. Đồ gốm thời Lý - Trần vô cùng tinh tế ... một bức tranh trừu tượng với bốn hoặc sáu chiếc ghế.
Gợi ý:
a. Tập trung vào ý chính và chi tiết - giải thích chi tiết về lịch sử của cái bát ăn cơm, làm sáng tỏ ý nghĩa mà đoạn văn muốn truyền đạt về đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà qua thời gian.
b. Tập trung vào ý chính (mô tả đặc điểm của đồ gốm thời Lí - Trần; phân biệt xu hướng sử dụng đồ gốm sau thế kỉ XV, làm rõ nội dung đặc điểm của đồ gốm gia dụng thời Lí - Trần) kết hợp với việc so sánh, đối chiếu (phân biệt xu hướng sử dụng đồ gốm trong các tầng lớp xã hội, thành thị và nông thôn để làm nổi bật sự đa dạng của thị trường gốm gia dụng).
=> Mang lại hiệu quả: Làm nổi bật thông tin được trình bày trong văn bản.
Câu 3. Điều gì đặc biệt trong cách sử dụng yếu tố hình thức của văn bản này? Hãy nêu tác dụng của chúng trong việc truyền đạt thông tin chính của văn bản.
- Cách sử dụng các yếu tố hình thức của văn bản đặc biệt:
- Không sử dụng hệ thống phần mục để tóm tắt thông tin chính của văn bản.
- Chỉ sử dụng một loại phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ, đó là hình ảnh và các chú thích cho hình ảnh.
- Tác dụng:
- Nhan đề tóm tắt thông tin chính của văn bản, giúp người đọc nắm bắt nội dung dễ dàng hơn.
- Hình ảnh và các chú thích giúp người đọc hình dung dễ dàng hơn, mang lại cái nhìn trực quan cho thông tin được trình bày.
Câu 4. Định rõ thông tin cơ bản và chi tiết trong đoạn văn 'Đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà đã trải qua một quá trình phát triển liên tục.... cái bát ăn cơm vô cùng dễ thương từ thế kỉ XVIII - XIX'. Liên kết giữa các thông tin chi tiết và vai trò của chúng trong việc truyền đạt thông tin chính của đoạn văn là gì?
- Thông tin chính của đoạn văn: đồ gốm sứ nhỏ dùng trong nhà có một lịch sử phát triển liên tục.
- Các chi tiết trình bày trong đoạn văn: các chi tiết liên quan đến lịch sử phát triển của cái bát ăn cơm (nguồn gốc của bát ăn cơm, sự thay đổi về hình dáng qua các giai đoạn)
- Vai trò: cung cấp thông tin chính của đoạn văn (về lịch sử phát triển của một số đồ gốm sứ nhỏ phổ biến, một phần của cuộc sống hàng ngày trong gia đình là cái bát ăn cơm) từ đó xây dựng cơ sở khách quan và thuyết phục cho việc truyền đạt thông tin chính.
Câu 5. Tác giả thể hiện thái độ ra sao qua đoạn văn: 'Đồ gốm gia dụng thời Lý... Trần vô cùng tinh xảo.... bức tranh trừu tượng với bốn hoặc sáu ghế'? Dựa vào điều gì bạn nghĩ như vậy?
- Thái độ của tác giả:
Tác giả kết hợp sự ngạc nhiên và thích thú trước nét thanh nhã đặc biệt của đồ gốm gia dụng thời Lí - Trần.
Tính khách quan được thể hiện khi tác giả phản ánh sự chênh lệch trong việc sử dụng đồ gốm giữa dân gian và triều đình, giữa thành thị và nông thôn để thể hiện sự đa dạng của thị trường gốm gia dụng thời Lí - Trần.
- Căn cứ:
- Sử dụng ngôn từ trực tiếp, câu văn trực tiếp phản ánh thái độ của tác giả
- Lựa chọn chi tiết, sử dụng ngôn từ và câu văn trung tính về cảm xúc để phản ánh sự chênh lệch trong cách sử dụng đồ gốm giữa dân gian và triều đình, giữa thành thị và nông thôn ở thời Lí - Trần.
Câu 6. Những thông tin cơ bản của văn bản này khiến bạn nghĩ gì về văn hóa dân tộc?
- Văn học dân tộc Việt Nam rất đa dạng, phong phú và đặc sắc ở mọi lĩnh vực.
- Nhiều tác phẩm thể hiện bản sắc dân tộc, cần được bảo tồn và phát triển,...
* Bài tập sáng tạo: Thiết kế một bưu thiếp hoặc thiệp chúc Tết/chúc mừng sinh nhật, với hình vẽ một sản phẩm truyền thống của địa phương.
Học sinh tự thực hiện thiết kế.
