1. Giới thiệu về tác giả
- Phạm Văn Đồng (1906-2000) là một nhân vật lịch sử nổi bật của Việt Nam, được biết đến như một nhà cách mạng kiên cường, một chính trị gia xuất sắc và một nhà văn hóa vĩ đại. Ông sinh ra và lớn lên tại xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
- Vào năm 1925, ông tham gia cách mạng và có nhiều đóng góp quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ lãnh đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Ông từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong Đảng, như Chủ nhiệm Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và Bí thư Trung ương Đảng.
- Phạm Văn Đồng không chỉ là một chính trị gia xuất sắc mà còn là một nhà văn hóa vĩ đại của dân tộc. Ông đã có nhiều công trình nghiên cứu và bài viết về văn hóa, nghệ thuật, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc. Các tác phẩm của ông, như 'Chủ tịch Hồ Chí Minh với tôi', 'Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa', và 'Người đàn ông Hồ Chí Minh', đều thu hút người đọc với tư tưởng sâu sắc, giản dị, và lời văn trong sáng, hấp dẫn.
- Với lòng trung thành và sự gần gũi với Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phạm Văn Đồng đã để lại một di sản to lớn cho dân tộc Việt Nam. Ông là hình mẫu của sự trung thành và kiên cường trong cuộc chiến giành độc lập và tự do cho đất nước.
2. Hoàn cảnh sáng tác
Bài viết 'Đức tính giản dị của Bác Hồ' là một phần trong bài diễn văn được trình bày tại Lễ kỷ niệm 80 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1970. Đây là bài diễn văn quan trọng nhằm tôn vinh và kể lại những đóng góp của Chủ tịch Hồ Chí Minh cho dân tộc. Tài liệu này giúp chúng ta hiểu thêm về đời sống và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã có ảnh hưởng sâu rộng trong cuộc đấu tranh giành độc lập và tự do cho Việt Nam.
3. Tóm tắt tác phẩm
'Đức tính giản dị của Bác Hồ' làm nổi bật phẩm chất đơn giản và khiêm tốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mặc dù đạt được nhiều thành tựu vĩ đại trong cuộc đời, Bác Hồ vẫn giữ được sự giản dị trong cách sống và lòng khiêm tốn. Ông thường xuyên ăn cơm cùng nhân dân, sống trong một căn phòng nhỏ, không dùng xe hơi riêng, và tự giặt quần áo của mình. Bài viết không chỉ nêu bật sự giản dị trong đời sống cá nhân mà còn trong phong cách lãnh đạo của ông, luôn lắng nghe ý kiến và học hỏi từ nhân dân mà không tỏ ra kiêu ngạo hay độc tài.
4. Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 42 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phạm Văn Đồng đã nêu bật vấn đề gì trong văn bản 'Đức tính giản dị của Bác Hồ'? Người viết đã làm sáng tỏ quan điểm đó qua những khía cạnh nào trong đời sống và con người của Bác?
- Vấn đề chính: Tác giả Phạm Văn Đồng tập trung vào tính giản dị của Bác Hồ, phản ánh sự nhất quán giữa cuộc sống chính trị và đời sống cá nhân của ông. Ông đã minh họa quan điểm này qua nhiều khía cạnh cụ thể trong cuộc sống và phẩm chất của Bác Hồ.
+ Bác Hồ được miêu tả là người sống rất giản dị trong cuộc sống hàng ngày:
- Bữa ăn của Bác Hồ luôn giữ sự giản dị, không cầu kỳ và không có những món ăn sang trọng.
- Bác sử dụng các đồ dùng và trang phục rất đơn giản, không ưa chuộng sự xa hoa, không thích đeo trang sức hay mặc quần áo đắt tiền.
- Ngôi nhà của Bác Hồ cũng rất đơn giản, chỉ đủ tiện nghi để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cơ bản.
+ Bác Hồ được miêu tả là người sống rất giản dị và khiêm tốn: ông hành động và giao tiếp một cách rõ ràng, không phức tạp hay rườm rà.
Những khía cạnh này cho thấy tác giả muốn nhấn mạnh rằng sự giản dị của Bác Hồ không chỉ duy trì sự nhất quán giữa đời sống chính trị và đời sống cá nhân, mà còn khiến ông trở thành một nhân vật được yêu mến và kính trọng trên toàn thế giới, không chỉ ở Việt Nam.
Câu 2. Hãy chỉ rõ cách thức triển khai nội dung và từ đó xác định bố cục của văn bản.
- Cách triển khai nội dung: Trong bài viết, tác giả Phạm Văn Đồng bắt đầu bằng việc đưa ra nhận định tổng quát về tính giản dị của Bác Hồ, sau đó chứng minh qua các khía cạnh cụ thể trong cuộc sống và nhân cách của Bác.
- Bố cục:
+ Đoạn 1 (từ đầu đến…tuyệt vời): giới thiệu chung về đức tính giản dị của Bác Hồ và khẳng định sự nhất quán của đức tính này trong suốt cuộc đời của Bác.
+ Đoạn 2 (phần còn lại): phân tích sự giản dị của Bác Hồ trong các khía cạnh cụ thể.
Câu 3. Hãy nhận xét về cách tác giả trình bày luận điểm trong phần “Con người của Bác” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi!”. Điều gì làm cho phần này trở nên thuyết phục?
- Phần (2) của bài viết đưa ra một luận điểm cụ thể và cung cấp nhiều dẫn chứng thực tế để chứng minh tính giản dị của Bác Hồ.
- Tác giả đã đưa ra nhiều ví dụ, kết hợp lý lẽ với dẫn chứng cụ thể. Các trích dẫn được sử dụng chính xác để làm rõ luận điểm của mình. Bên cạnh đó, tác giả dùng câu văn ngắn gọn và dễ hiểu, tránh từ ngữ phức tạp, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt ý tưởng.
- Sự kết hợp giữa lý lẽ, dẫn chứng cụ thể và phong cách viết rõ ràng đã tạo nên sức thuyết phục cho phần (2) của bài viết.
Câu 4. Trong phần (4), tác giả đã thuyết phục người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị của Bác và sức mạnh của phẩm chất đó như thế nào?
- Trong phần (4) của bài viết, tác giả đã thuyết phục người đọc về đức tính giản dị của Bác Hồ và sức mạnh của phẩm chất này qua việc cung cấp nhiều dẫn chứng cụ thể. Một trong những dẫn chứng quan trọng nhất là các trích đoạn từ Tuyên ngôn Độc lập của Bác Hồ.
- Những câu nói giản dị và dễ hiểu của Bác Hồ đã giúp ông truyền tải ý nghĩa đến nhân dân Việt Nam một cách hiệu quả. Các câu như 'Không có gì quý hơn độc lập tự do' và 'Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một... không bao giờ thay đổi' đã trở thành những khẩu hiệu cách mạng trong hơn 70 năm qua.
- Những dẫn chứng này đã làm rõ hơn tầm quan trọng của đức tính giản dị và ảnh hưởng sâu rộng của Bác Hồ trong lịch sử Việt Nam. Việc sử dụng các dẫn chứng cụ thể đã làm cho luận điểm của bài viết thêm phần thuyết phục và sinh động.
Câu 5. Theo em, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì qua câu kết: “Những chân lý giản dị mà sâu sắc đó khi chạm vào trái tim và trí tuệ của hàng triệu người đang chờ đợi, thì đó là sức mạnh vô địch, là chủ nghĩa anh hùng cách mạng.”?
Tác giả muốn nhấn mạnh rằng những chân lý của Bác, dù được diễn đạt bằng lời nói đơn giản, nhưng có sức mạnh to lớn và ý nghĩa sâu sắc. Chúng đã lan tỏa rộng rãi, khơi gợi tinh thần cách mạng, lòng yêu nước và ý chí kiên cường của toàn thể nhân dân.
Câu 6. Theo văn bản, đức tính giản dị được hiểu như thế nào? Bạn sẽ làm gì để rèn luyện đức tính đó?
- Theo văn bản, đức tính giản dị là phẩm chất cao đẹp, thể hiện sự đơn giản, không xa hoa hay lãng phí, và được thể hiện qua lời nói, cách ăn mặc, hành động, lối sống và suy nghĩ.
- Để rèn luyện đức tính giản dị, em sẽ học hỏi từ Bác Hồ với lối sống giản đơn, ăn uống, trang phục tối giản, và nói năng nhẹ nhàng, đồng thời áp dụng lối sống tiết kiệm.