1. Chuẩn bị bài học
Yêu cầu (trang 76 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Xem lại kiến thức ngữ văn để áp dụng vào việc đọc hiểu văn bản này.
- Khi tiếp cận văn bản thông tin, các bạn cần lưu ý:
+ Văn bản cung cấp thông tin theo cách nào?
+ Văn bản được chia thành bao nhiêu phần? Nội dung chính của từng phần là gì?
+ Đối tượng nào được giới thiệu trong văn bản?
+ Tác giả phân loại đối tượng thành bao nhiêu nhóm? Mỗi nhóm lớn bao gồm những nhóm nhỏ nào?
+ Qua văn bản, bạn đã hiểu thêm điều gì về đối tượng được giới thiệu?
- Bạn có biết những phương tiện giao thông đặc trưng của từng vùng miền trên đất nước ta không? Trong số đó, bạn ưa thích phương tiện nào nhất và tại sao?
Đáp án:
Khi nghiên cứu sâu về kiến thức ngữ văn để áp dụng vào việc hiểu văn bản, chúng ta nhận thấy rằng phân tích và nắm bắt cấu trúc văn bản là rất quan trọng. Đối với văn bản 'Ghe xuồng Nam Bộ,' việc phân loại các đối tượng (các loại ghe và xuồng) thành những nhóm cụ thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng và phong phú của các phương tiện thủy ở Nam Bộ.
Phần đầu của văn bản chủ yếu nói về sự phong phú của các loại ghe và xuồng ở Nam Bộ, giúp chúng ta tìm hiểu nguồn gốc và đặc điểm của từng loại phương tiện. Sự chi tiết trong việc liệt kê các loại ghe và xuồng, từ xuồng ba lá đến ghe lưới rừng Phước Hải, mở ra một thế giới phong phú và đa dạng, làm phong phú thêm kiến thức về văn hóa và kỹ thuật truyền thống của người dân Nam Bộ.
2. Trả lời các câu hỏi
Nội dung chính: Văn bản ca ngợi sự phong phú của các loại ghe và xuồng ở Nam Bộ, làm nổi bật đặc điểm của từng loại và tìm hiểu chức năng cụ thể của từng chiếc ghe và xuồng.
Câu 1 (trang 77 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phần 1 của bài viết triển khai ý tưởng và thông tin theo cách nào?
Đáp án:
Bài viết tổ chức thông tin bằng cách phân loại các đối tượng thành từng nhóm nhỏ, từ đó trình bày và giải thích về từng loại ghe và xuồng ở vùng Nam Bộ.
Câu 2 (trang 77 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Có bao nhiêu đối tượng được đề cập trong phần 2?
Phần thứ hai tập trung vào một loại đối tượng chính là xuồng, và trong phần này, chúng ta tìm hiểu các đặc điểm cũng như các biến thể khác nhau của xuồng ở Nam Bộ, bao gồm xuồng ba lá, xuồng năm lá, xuồng tam bản, xuồng vỏ gòn, xuồng độc mộc, và xuồng máy.
Câu 3 (trang 77 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý các chú thích (i) và (ii) trong văn bản
Đáp án:
(i) Tam bản: Từ 'Tam bản' có nguồn gốc từ tiếng Hoa 'xam pản,' và được người Pháp phiên âm thành 'sampan.' Đây là cách mà tác giả văn bản giải thích về nguồn gốc từ ngữ.
(ii) Chài: Từ 'chài' có nguồn gốc từ tiếng Triều Châu 'Pok chài,' trong đó 'Pok' có nghĩa là 'nhiều' và 'chài' có nghĩa là 'tải.' Ghe chài là loại ghe có khả năng chở nhiều hàng hóa, và đây là cách mà tác giả văn bản giải thích.
Câu 4 (trang 77 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phần 3 trình bày về loại phương tiện nào? Hãy chú ý đến các loại nhỏ trong phần đó.
Đáp án:
Phần 3 giới thiệu các loại phương tiện ghe, bao gồm ghe bầu, ghe lồng, ghe chài, ghe cào tôm, ghe ngo, ghe hầu, ghe câu Phú Quốc, ghe cửa Bà Rịa và ghe lưới rừng Phước Hải.
Câu 5 (trang 78 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong đoạn này, tác giả có sử dụng phương pháp phân loại thông tin không?
Đáp án:
Trong đoạn này, thông tin được sắp xếp theo cách phân loại các loại ghe khác nhau để giới thiệu và mô tả chúng.
Câu 6 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phần 4 trình bày nội dung chính nào?
Đáp án:
Các loại ghe và xuồng có giá trị lớn về mặt kinh tế và văn hóa đối với đời sống của người dân ở Nam Bộ.
Câu 7 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tác giả sắp xếp các tài liệu tham khảo theo thứ tự nào?
Đáp án:
Tác giả đã sắp xếp các tài liệu tham khảo theo mức độ ưu tiên, bắt đầu từ những tài liệu được sử dụng nhiều nhất và kết thúc với những tài liệu ít được sử dụng hơn.
3. Thực hành
Câu 1 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Xác định cấu trúc của văn bản 'Ghe xuồng Nam Bộ' và nêu nội dung chính của từng phần trong văn bản.
Đáp án:
Phần 1: Từ đầu đến 'chia thành nhiều loại' - Khám phá sự đa dạng của các loại ghe và xuồng ở Nam Bộ.
Phần 2: Từ 'chia thành nhiều loại' đến 'trong giới thương hồ' - Giới thiệu các loại xuồng và đặc điểm riêng của từng loại.
Phần 3: Từ 'trong giới thương hồ' đến 'Bình Đại (Bến Tre) đóng' - Trình bày các loại ghe và các đặc điểm cụ thể của từng loại.
Phần 4: Phần còn lại - Phân tích giá trị của các loại ghe và xuồng đối với kinh tế và văn hóa của người dân Nam Bộ.
Câu 2 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản nhằm mục đích gì? Các phần nội dung trong văn bản 'Ghe xuồng Nam Bộ' đã làm rõ mục đích đó như thế nào?
Đáp án:
Mục tiêu chính của văn bản là giới thiệu và mô tả các loại ghe và xuồng ở Nam Bộ. Văn bản bắt đầu với một cái nhìn tổng quan và sau đó đi vào các chi tiết cụ thể, từ đó làm rõ và thể hiện mục tiêu này một cách rõ ràng và toàn diện.
Câu 3 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tác giả đã sử dụng phương pháp nào để triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản? Nêu rõ những dấu hiệu cụ thể và hiệu quả của phương pháp đó.
Đáp án:
Tác giả đã chọn cách phân loại đối tượng thành nhiều nhóm nhỏ để giới thiệu và giải thích chi tiết. Ví dụ, trong Phần 3, tác giả mô tả các loại ghe bằng cách chia chúng thành các nhóm như ghe bầu, ghe lồng, ghe chài, ghe cào tôm, ghe ngo, ghe hầu, ghe câu Phú Quốc, ghe cửa Bà Rịa, và ghe lưới rừng Phước Hải. Phương pháp này giúp người đọc dễ dàng nắm bắt thông tin mà văn bản trình bày.
Câu 4 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của các chú thích (“tam bản”, “chài”) và tài liệu tham khảo trong văn bản là gì? Em có thấy cần thêm chú thích cho các từ ngữ, kí hiệu khác không?
Đáp án:
Các chú thích trong văn bản nhằm giải thích các thuật ngữ khó hiểu, giúp người đọc dễ tiếp cận nội dung. Tài liệu tham khảo được đưa ra để xác minh và làm rõ thông tin trong văn bản.
Theo tôi, việc thêm chú thích cho các từ ngữ và kí hiệu khác trong văn bản phụ thuộc vào ngữ cảnh và mục tiêu của tác giả. Nếu có từ ngữ hoặc kí hiệu nào có thể gây khó khăn cho người đọc, hoặc cần làm rõ thêm một phần nào đó, việc thêm chú thích có thể là cần thiết. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo thông tin bổ sung là thực sự cần thiết và không làm văn bản trở nên phức tạp.
Câu 5 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Sau khi đọc văn bản, em có những nhận xét gì về ghe xuồng và các phương tiện giao thông ở Nam Bộ nói chung?
Đáp án:
Từ văn bản, em nhận thấy rằng các phương tiện ghe và xuồng ở Nam Bộ rất đa dạng và phong phú. Chúng không chỉ khác biệt về kiểu dáng và chức năng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa và truyền thống của khu vực này.
Câu 6 (trang 79 sách Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Tìm hiểu thêm từ nhiều nguồn khác để nêu một số thay đổi hiện nay về phương tiện vận chuyển và đi lại ở vùng sông nước Nam Bộ.
Đáp án:
Gần đây, người dân ở Nam Bộ đã bắt đầu sử dụng xe máy, xuồng máy và nhiều phương tiện vận chuyển hiện đại khác, giúp cải thiện sinh hoạt hàng ngày và công việc lao động.
Mytour xin gửi đến quý khách thông tin sau: Soạn bài Bầy chim chìa vôi | Hay, chi tiết nhất Soạn văn 7 Kết nối tri thức