Buzz
1. Mục tiêu đạt được
1.1. Các yêu cầu cần đạt
- Học sinh cần nhận diện các đặc điểm chính trong văn bản thông tin để giải thích hiện tượng tự nhiên một cách chính xác.
- Học sinh cần nắm vững cách trình bày và phân tích ý tưởng cũng như thông tin trong văn bản.
1.2. Về năng lực
a. Năng lực chung
- Học sinh cần phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác hiệu quả khi làm việc nhóm, cùng với khả năng trình bày sản phẩm của nhóm.
- Học sinh cần nâng cao khả năng tự quản lý và tự học qua việc đọc và hoàn thiện bài tập tại nhà.
- Học sinh cần nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo để xây dựng văn bản chủ động và hiệu quả.
b. Năng lực đặc thù
- Học sinh cần biết cách thu thập thông tin liên quan đến chủ đề 'Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại.'
- Học sinh cần nhận diện các yếu tố về hình thức và nội dung trong văn bản.
1.3. Về phẩm chất
- Hướng dẫn học sinh phát triển tính trung thực và trách nhiệm trong việc tiếp nhận và truyền đạt thông tin về các sự kiện.
2. Chuẩn bị bài học
Yêu cầu (trang 70 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1):
- Trước khi thảo luận về văn bản 'Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại,' học sinh cần đọc kỹ văn bản và tìm hiểu sâu về hiện tượng lũ lụt qua sách báo và Internet.
- Chia sẻ trải nghiệm cá nhân về cảnh lũ lụt mà bạn đã chứng kiến. Sau đó, trình bày các kiến thức bạn đã thu thập về nguyên nhân và tác hại của lũ lụt.
Trả lời:
Thông tin về hiện tượng lũ lụt: Lũ lụt gây ô nhiễm nghiêm trọng cho nguồn nước ở các khu vực bị ảnh hưởng. Khi lũ lụt xảy ra, nước dâng cao, tràn ngập đất liền và mang theo bùn đất, chất thải công nghiệp, và chất thải sinh hoạt. Nước lũ có thể hòa lẫn với nước sông và các nguồn nước sinh hoạt khác, làm tăng nguy cơ nhiễm độc. Lũ lụt cũng tạo điều kiện cho các bệnh truyền nhiễm phát tán, gây thiếu hụt nước sạch cho người dân và làm tăng nguy cơ lây lan bệnh. Trong các loại lũ, lũ quét thường gây thương vong cao nhất, phá hủy tài sản như hoa màu, nhà cửa, gia súc, và làm hỏng cơ sở vật chất cũng như gây cản trở giao thông.
Tôi từng chứng kiến cảnh lũ lụt khi trở về quê. Ngày hôm đó, bầu trời u ám với mây đen dày đặc, sấm sét và gió mạnh. Sau cơn mưa, cây cối bị đổ, cột điện hỏng, và người dân gặp khó khăn di chuyển vì đường ngập nước, gây thiệt hại cho mùa màng.
Nguyên nhân lũ lụt thường liên quan đến sự dâng cao của mực nước biển, khiến nước từ biển tràn vào các khu vực ven biển.
Lũ lụt gây ra nhiều thiệt hại lớn, làm hỏng hoặc phá hủy các công trình giao thông như cầu, cống, đường sắt, hệ thống thoát nước, và nhà cửa. Nó cũng có thể gây đuối nước hoặc thương tích cho người và động vật trong khi ngập nước.
3. Soạn bài về lũ lụt: Khái niệm, nguyên nhân và tác hại một cách ngắn gọn và toàn diện
* Nội dung chính: Văn bản cung cấp cái nhìn tổng quan về lũ lụt, bao gồm định nghĩa, nguyên nhân gây lũ và ảnh hưởng của lũ lụt đến đời sống con người.
* Giải đáp câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 70 sách Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Nội dung soạn bài đã bao quát đầy đủ các điểm chính của tiêu đề văn bản chưa?
Trả lời:
- Nội dung soạn bài chỉ mới đề cập đến định nghĩa và tác hại của lũ lụt, mà chưa phân tích đầy đủ nguyên nhân gây ra lũ lụt như tiêu đề yêu cầu.
Câu 2 (trang 70 sách Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Thông tin trong phần 'Lũ lụt là gì?' được trình bày như thế nào?
Trả lời:
- Trong phần 'Lũ lụt là gì?', thông tin được trình bày bằng cách phân chia khái niệm 'lũ lụt' thành hai phần: 'lũ' và 'lụt'. Sau đó, các thông tin được tổng hợp để xây dựng một định nghĩa tổng quát về lũ lụt.
Câu 3 (trang 70 sách Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Các loại lũ lụt bao gồm những dạng nào?
Trả lời:
- Có ba loại lũ chính như sau:
+ Lũ ống: Là hiện tượng lũ lớn đổ từ vùng núi cao xuống vùng thấp qua các địa hình hẹp như khe núi hoặc hang động.
+ Lũ quét: Là hiện tượng xảy ra khi lượng mưa lớn đổ xuống từ các khu vực cao, gây lũ lớn và nhanh.
+ Lũ sông: Xảy ra khi mưa to tại nguồn của sông làm cho mực nước sông dâng cao, dẫn đến ngập lụt trong lưu vực sông.
Câu 4 (trang 71 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Bức ảnh mô tả hiện tượng gì?
Trả lời:
- Bức ảnh mô tả tình trạng ngập lụt xảy ra trong khu vực sinh sống của mọi người.
Câu 5 (trang 71 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Các đề mục in đậm có gì khác biệt so với các đề mục in đậm nghiêng?
Trả lời:
- Các đề mục in đậm tóm tắt nội dung chính của từng phần, trong khi các đề mục in đậm nghiêng làm nổi bật và giải thích các thông tin quan trọng của đề mục in đậm.
Câu 6 (trang 72 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Chú ý đến vai trò của các con số.
Trả lời:
- Các con số như lũ lụt sông Dương Tử năm 1911 gây tử vong cho 100,000 người hay lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 làm chết 594 người và làm bị thương hơn 100,000 người, được sử dụng để nâng cao độ tin cậy và sức thuyết phục, đồng thời giúp người đọc dễ dàng hình dung quy mô của sự kiện.
Câu 7 (trang 72 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Phần trình bày về tác hại của lũ lụt được cấu trúc như thế nào?
Trả lời:
- Phần trình bày về tác hại của lũ lụt được tổ chức bằng cách phân loại các hậu quả của lũ lụt thành các khía cạnh cụ thể như sau:
+ Tổn thất về tài sản và cơ sở hạ tầng.
+ Sự mất mát về sinh mạng và sự an toàn của con người.
+ Ảnh hưởng đến hệ sinh thái và chất lượng nước.
+ Nguyên nhân dẫn đến sự bùng phát của các bệnh truyền nhiễm.
+ Tác động trực tiếp đến nền kinh tế của cả cộng đồng địa phương và quốc gia.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 73 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Xác định cấu trúc của văn bản 'Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại'. Căn cứ vào đâu để nhận diện cấu trúc văn bản này? Đánh số hoặc ký hiệu các phần trong văn bản hoặc trình bày cấu trúc dưới dạng sơ đồ.
Trả lời:
- Cấu trúc của bài viết 'Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại' có thể được xác định từ nội dung chính của văn bản. Cấu trúc này có thể được trình bày theo sơ đồ sau:
+ Mở đầu: Giới thiệu tổng quan về lũ lụt và mục đích của bài viết.
+ Phần 1: Giải thích định nghĩa lũ lụt.
+ Phần 2: Phân tích nguyên nhân gây lũ lụt.
+ Phần 3: Trình bày các tác hại của lũ lụt.
+ Kết luận: Tổng hợp các điểm chính và nhấn mạnh sự cần thiết của việc nắm vững kiến thức về lũ lụt.
Câu 4 (trang 73 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Phân tích phương pháp tác giả trình bày thông tin để chứng minh rằng lũ lụt đã được giải thích một cách rõ ràng.
Trả lời:
- Tác giả đã mô tả hiện tượng lũ lụt rất chi tiết bằng cách phân tích và phân loại từng khía cạnh của nó. Từ việc giải thích định nghĩa cơ bản, đến việc chỉ rõ nguyên nhân và tác hại, tất cả được trình bày một cách cụ thể, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt thông tin.
Câu 5 (trang 73 sách giáo trình Ngữ Văn lớp 8, Tập 1): Tìm kiếm thêm thông tin từ các nguồn khác và nêu ra một số thông tin bổ sung (bằng chữ hoặc hình ảnh) về hiện tượng lũ lụt chưa được đề cập trong văn bản này.
Trả lời:
- Ngoài thông tin trong văn bản, có thêm những dữ liệu bổ sung về hiện tượng lũ lụt từ các nguồn khác:
+ Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, khoảng 23% dân số toàn cầu (tương đương 1,81 tỷ người) đối mặt với nguy cơ ngập lụt do mực nước dâng cao từ biển, sông, hoặc mưa lớn. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các quốc gia thu nhập thấp và trung bình, trong những trận lũ nghiêm trọng xảy ra mỗi 100 năm.
+ Lũ lụt không chỉ gây thiệt hại về nhân mạng mà còn tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Dự báo các thảm họa nước như hạn hán, bão, và lũ lụt có thể gây thiệt hại lên đến 5,6 nghìn tỷ USD vào năm 2050, với lũ lụt chiếm khoảng 36% tổng thiệt hại.
Việc bổ sung những thông tin này giúp mở rộng hiểu biết về tác động toàn cầu của lũ lụt và nhấn mạnh sự cần thiết phải quan tâm đến vấn đề này trên phạm vi quốc tế.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour về việc soạn bài 'Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại' một cách ngắn gọn và đầy đủ. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi và quan tâm!
