Buzz
1. Vài nét về tác giả Nguyễn Du
Nguyễn Du (1765-1820), tên chữ là Tố Như, bút danh là Thanh Hiên, sinh trưởng trong một gia đình quý tộc ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Gia đình ông thuộc dòng dõi quý tộc thời Lê-Trịnh, với cha là Nguyễn Nghiễm từng giữ chức Tể tướng và anh trai Nguyễn Khản, một đại quan trong phủ Chúa, được Trịnh Sâm rất trọng vọng. Dù đỗ cử nhân 'Tam trường', nhưng ông lại có điểm yếu trong văn chương. Quê hương của Nguyễn Du nổi tiếng với câu ca sau:
'Bao giờ Ngàn Hống hết cây,
Sông Rum cạn nước, dòng họ này không còn quan lắm.'
Nguyễn Du chỉ giữ một chức quan nhỏ dưới triều đại Lê-Trịnh. Trong thời kỳ Tây Sơn, ông tạm cư tại Quỳnh Hải, Thái Bình để đoàn tụ với gia đình, rồi trở về quê hương Hồng Lĩnh. Ông đã trải qua nhiều thăng trầm và khó khăn trong cuộc sống, có lúc bị bệnh tật không có thuốc chữa, và tóc bạc sớm. Ông tự gọi mình là 'Hổng Sơn liệp hộ' (người săn bắn ở núi Hồng) và 'Nam Hải điếu đồ' (người câu cá ở biển Nam Hải):
'Hồng Sơn cao vời vợi mấy tầng,
Đò Cài sâu thẳm mấy trượng, lòng bây giờ vẫn vững.'
Vào năm 1802, Gia Long triệu tập Nguyễn Du vào làm quan. Trong hơn 10 năm, ông nhanh chóng trở thành một quan chức có danh tiếng: làm Chánh sứ sang Trung Quốc (1813-1814) và giữ chức Hữu Tham tri bộ Lễ. Đến năm 1820, ông được cử làm Chánh sứ lần thứ hai sang Trung Quốc, nhưng trước khi lên đường, ông đã mắc bệnh và qua đời. Nguyễn Du có một sự nghiệp văn chương rực rỡ, để lại nhiều tác phẩm thơ bằng chữ Hán và chữ Nôm. Về chữ Hán, ông có ba tập thơ nổi bật: 'Nam trung tạp ngâm', 'Bắc hành tạp lục', và 'Thanh Hiên thi tập'. Với chữ Nôm, hai tác phẩm quan trọng của ông là 'Truyện Kiều' và 'Văn chiêu hồn'.
2. Soạn bài về Nguyễn Du - tóm tắt cuộc đời và sự nghiệp một cách ngắn gọn và toàn diện
Dưới đây là nội dung mà Mytour muốn gửi đến quý khách hàng để tham khảo về cách soạn bài về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du
2.1. Chuẩn bị
Để thực hiện yêu cầu này, chúng ta có thể thực hiện các bước sau đây:
- Ôn tập kiến thức ngữ văn: Để áp dụng vào việc hiểu văn bản này, chúng ta cần ôn lại các kiến thức ngữ văn như các khái niệm văn học, phân loại thể loại văn bản, các phương pháp phân tích văn bản, và cách hiểu cũng như diễn đạt ý nghĩa của văn bản.
- Soạn thảo bài thuyết trình ngắn gọn: Dựa trên thông tin và kiến thức đã thu thập, chúng ta có thể chuẩn bị một bài thuyết trình ngắn về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Du. Bài thuyết trình nên bao gồm các giai đoạn quan trọng trong cuộc đời ông, các tác phẩm văn học nổi bật của ông, và những đóng góp của ông đối với văn học Việt Nam.
Tóm lại, để đáp ứng yêu cầu này, chúng ta cần phải vững kiến thức ngữ văn, tìm hiểu sâu về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Du, và chuẩn bị một bài thuyết trình ngắn để trình bày trước lớp. Điều này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về văn bản và có khả năng thuyết trình một cách hiệu quả và hấp dẫn.
2.2. Đọc và hiểu
Trong văn bản này, chúng ta khám phá cuộc đời và sự nghiệp văn học của Đại thi hào Nguyễn Du. Dưới đây là các điểm chính của văn bản:
- Tên và năm sinh: Nguyễn Du, tên chữ là Tố Như, bút danh là Thanh Hiên. Ông sinh năm 1765.
- Gia đình và quê quán: Nguyễn Du sinh ra tại kinh thành Thăng Long, hiện nay là Hà Nội. Cha ông là Nguyễn Nghiễm, một quan chức cấp cao, giữ chức Tham tụng (Tể tướng) dưới triều đại Lê. Mẹ ông là bà Trần Thị Tần, đến từ Kinh Bắc - Bắc Ninh. Ông xuất thân từ một gia đình quý tộc lớn và có ảnh hưởng trong xã hội.
- Thời kỳ lịch sử: Cuộc đời của Nguyễn Du gắn bó chặt chẽ với những biến động lịch sử ở cuối thế kỉ XVIII - XIX. Đây là thời kỳ đầy khủng hoảng của chế độ phong kiến Việt Nam và sự nổi dậy của các phong trào nông dân, đặc biệt là phong trào Tây Sơn. Những sự kiện lịch sử này đã ảnh hưởng sâu sắc đến tác phẩm và tư tưởng của Nguyễn Du về hiện thực cuộc sống.
- Cuộc đời: Nguyễn Du đã trải qua nhiều năm phiêu bạt ở miền Bắc, du lịch qua nhiều vùng và gặp gỡ nhiều người. Những trải nghiệm này đã làm phong phú cuộc sống của ông và thổi bùng lòng đồng cảm sâu sắc với những đau khổ của con người. Ông được biết đến như một thiên tài văn học và nhà nhân đạo lớn.
- Sự nghiệp văn học: Nguyễn Du đã sáng tác nhiều tác phẩm có giá trị, cả bằng chữ Hán và chữ Nôm. Trong chữ Hán, ông để lại ba tập thơ nổi bật: Thanh Hiên thi tập, Nam Trung tạp ngâm, Bắc Hành tạp lục. Trong chữ Nôm, ông có hai tác phẩm quan trọng là Đoạn trường tân thanh (hay còn gọi là Truyện Kiều) và Văn chiêu hồn.
- Đặc điểm sáng tác: Các tác phẩm của Nguyễn Du phản ánh tư tưởng nhân đạo sâu sắc và giá trị nhân văn cao quý. Ông thể hiện sự đồng cảm mạnh mẽ đối với cuộc sống của con người, đặc biệt là những người kém may mắn và đang gặp khó khăn. Sự quan sát và suy ngẫm của ông về cuộc đời và nhân loại đã dẫn đến việc ông lên án và chỉ trích các thế lực xấu xa chà đạp con người trong các tác phẩm của mình.
=> Tổng kết, văn bản cung cấp những thông tin cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của Đại thi hào Nguyễn Du. Đây là những nội dung quan trọng giúp ta hiểu rõ hơn về nhân vật và các tác phẩm của ông trong lịch sử văn học Việt Nam.
2.3. Bài tập
Câu 1 (trang 38, SGK Ngữ Văn 11, tập một): Những điểm nổi bật về gia đình và dòng họ của Nguyễn Du là gì?
Trước tiên, gia đình và dòng họ Nguyễn Du nổi bật với sự kết hợp giữa truyền thống khoa bảng và văn hóa văn học. Điều này cho thấy trong gia đình Nguyễn Du không chỉ có những thành viên thành đạt trong chính trị và quan lại mà còn có những đóng góp quan trọng trong văn hóa và văn chương. Gia đình Nguyễn Du có nguồn gốc từ làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, một dòng họ danh giá với ảnh hưởng lớn trong thời kỳ đó. Nhiều thành viên trong gia đình đã gặt hái thành công và danh tiếng qua con đường khoa bảng và công danh. Tổ tiên của Nguyễn Du thuộc tầng lớp quý tộc thời Lê-Trịnh, với cha ông, Nguyễn Nghiễm, giữ chức vụ Tể tướng và đóng góp quan trọng trong việc quản lý đất nước. Anh trai Nguyễn Du, Nguyễn Khản, đã đỗ cử nhân và làm quan trong phủ Chúa, được Trịnh Sâm trọng dụng.
Những điểm quan trọng về gia đình và dòng họ Nguyễn Du chính là sự kết hợp giữa thành công trong chính trị và quan lại cùng với những đóng góp nổi bật trong văn hóa và văn học, cùng với danh vọng và tầm ảnh hưởng của gia đình trong thời kỳ đó.
Câu 2 (trang 38, SGK Ngữ Văn 11, tập một): Những biến cố lịch sử nào đã ảnh hưởng đến cuộc đời và nhân cách của Nguyễn Du?
Các biến cố lịch sử ảnh hưởng đến cuộc đời và nhân cách của Nguyễn Du bao gồm:
- Giai đoạn sụp đổ của triều đình Lê-Trịnh: Trong thời kỳ này, triều đình Lê và chúa Trịnh đang đối mặt với khủng hoảng nghiêm trọng và sự suy yếu. Sự bất ổn này đã tác động lớn đến cuộc sống và tương lai của Nguyễn Du.
- Phong trào nông dân khởi nghĩa, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn: Phong trào nông dân khởi nghĩa đã lan rộng khắp nơi và đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. Những sự kiện này đã tạo ra biến động lớn, ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống và sự nghiệp của Nguyễn Du.
- Chiến thắng của Nguyễn Huệ và sự lật đổ chúa Trịnh ở Đàng Ngoài cùng chúa Nguyễn ở Đàng Trong: Chiến thắng này đã đưa Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và tạo ra sự thay đổi chính trị lớn ở Việt Nam. Những sự kiện này có tác động trực tiếp đến cuộc sống và sự nghiệp văn học của Nguyễn Du.
- Sự phục hưng của triều đại Nguyễn: Sau khi triều đại Tây Sơn sụp đổ, vua Gia Long (Nguyễn Ánh) đã thành lập triều đại Nguyễn. Sự thay đổi này đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử Việt Nam, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du.
Tóm lại, các sự kiện lịch sử như sự sụp đổ của triều đình Lê-Trịnh, phong trào nông dân khởi nghĩa, chiến thắng của Nguyễn Huệ, và sự phục hưng của triều đại Nguyễn đã tác động sâu rộng đến cuộc đời và nhân cách của Nguyễn Du. Những biến động này đã tạo ra bối cảnh quan trọng và ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp văn học của ông.
Câu 3 (trang 39, SGK Ngữ Văn 11, tập một): Những yếu tố nào trong cuộc đời của Nguyễn Du đã tác động đến các sáng tác văn chương của ông?
Nguyễn Du đã trải qua nhiều biến động trong cuộc đời. Từ một công tử sống trong nhung lụa của gia đình quý tộc, ông đã chuyển sang cuộc sống lưu vong trong thời kỳ Tây Sơn, rồi trở về quê hương và làm quan dưới triều đại Nguyễn. Ông cũng đã được cử làm chánh sứ sang Trung Quốc, trải nghiệm cuộc sống ở nhiều vùng miền và tiếp xúc với các tầng lớp xã hội khác nhau.
Nguyễn Du nổi bật với việc di chuyển nhiều và gặp gỡ nhiều người. Ông đã đi qua nhiều địa phương ở Việt Nam, từ Thăng Long đến Huế, từ Hà Tĩnh đến Bắc Ninh, và cả Thái Nguyên và Quảng Bình, cũng như nhiều vùng ở Trung Quốc. Những chuyến đi này đã giúp ông hiểu biết sâu rộng về xã hội và thu thập tinh hoa văn hóa từ cả trong nước và quốc tế. Sự kết hợp giữa kinh nghiệm sống và học thức đã làm nên một nhà thơ vĩ đại như Nguyễn Du.
