Soạn bài về Phong cách của Bác Hồ (chi tiết)

ND chính

Bố cục

Bố cục: 3 đoạn

- Đoạn 1 (Từ đầu…đến 'rất hiện đại'): Cơ sở và quá trình hình thành phong cách Hồ Chí Minh.

- Đoạn 2 (Tiếp theo…đến 'hạ tắm ao'): Biểu hiện cụ thể của phong cách Hồ Chí Minh trong cuộc sống và công việc.

- Đoạn 3 (Còn lại): Khẳng định ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh.

Câu 1

Câu 1 (trang 8, SGK Ngữ văn 9, tập 1)

Phong cách văn hóa toàn cầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh được hình thành như thế nào? Tại sao ông có vốn tri thức văn hóa toàn cầu như vậy?

Lời giải chi tiết:

- Hồ Chí Minh có một vốn tri thức văn hoá toàn cầu. Đó là sự hiểu biết sâu sắc về các dân tộc và nhân dân thế giới, văn hoá thế giới từ phương Đông đến phương Tây, từ các nền văn hoá của châu Á, châu Âu đến châu Phi, châu Mĩ.

- Ông có vốn tri thức văn hoá toàn cầu vì:

+ Thành thạo nhiều ngôn ngữ nước ngoài như Pháp, Anh, Hoa, Nga…;

+ Sống đa nghề, đi đến nhiều nơi - học hỏi từ thực tế và lao động;

+ Tìm hiểu sâu rộng về văn hoá, nghệ thuật của các vùng lãnh thổ khác nhau trên thế giới;

- Đặc biệt, Hồ Chí Minh đã học hỏi từ văn hoá nước ngoài một cách có chọn lọc, không bị ảnh hưởng một cách mù quáng. Ông đã chọn lọc những giá trị tốt đẹp, đồng thời chỉ trích những hạn chế, tiêu cực của chủ nghĩa tư bản, từ đó xây dựng một nhân cách văn hoá độc đáo, gần gũi với Việt Nam, với phương Đông mà vẫn tiên tiến và hiện đại.

Câu 2

Câu 2 (trang 8, SGK Ngữ văn 9, tập 1)

Lối sống đơn giản, gần gũi với Việt Nam, theo truyền thống Đông Á của Bác Hồ được thể hiện như thế nào?

Lời giải chi tiết:

Những biểu hiện chứng tỏ lối sống đơn giản, gần gũi với Việt Nam, theo truyền thống Đông Á của Hồ Chí Minh:

- Nơi ở và làm việc rất giản dị: “chiếc nhà sàn nhỏ bên cạnh chiếc ao”, chiếc nhà sàn “chỉ có vài phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ, với những đồ đạc giản dị”

- Trang phục hết sức đơn giản: bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo dài đơn giản, đôi dép lốp thô sơ

- Ăn uống đơn sơ: cá kho, rau luộc, dưa muối, cháo hoa...

Câu 3

Câu 3 (trang 8, SGK Ngữ văn 9, tập 1)

Tại sao có thể nói lối sống của Bác là sự kết hợp giữa giản dị và thanh cao?

Lời giải chi tiết:

Lối sống của Hồ Chí Minh giản dị mà thanh cao một cách tự nhiên:

- Giản dị mà không phải khổ sở

- Không tự xưng là cao thượng, không muốn làm hơn người, mà đến từ bản chất, từ quan niệm thẩm mĩ sâu sắc, tự nhiên của nhân cách Hồ Chí Minh

- Vững vàng, quyết tâm của một chiến sĩ cách mạng hòa quyện với tâm hồn một nhà thơ lớn. Tình yêu đối với tổ quốc càng cao, Người càng trân trọng thiên nhiên, yêu cuộc sống hơn.

- Vẻ đẹp tinh thần của Người: vừa mạnh mẽ vừa lãng mạn, vừa thơ.

Câu 4

Câu 4 (trang 8, SGK Ngữ văn 9, tập 1)

Nhận xét của em về những phẩm chất đẹp trong phong cách của Hồ Chí Minh.

Lời giải chi tiết:

- Nhân cách của Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa, đầy đủ giữa truyền thống văn hoá dân tộc và tinh hoa văn hoá nhân loại.

- Lối sống rất dân tộc, rất Việt Nam của Bác gợi cho chúng ta nhớ về những vị hiền triết trong lịch sử như Nguyễn Trãi tại Côn Sơn với lối sống đơn giản, thanh cao.

Luyện tập

(trang 8, SGK Ngữ văn 9, tập 1)

Đọc và kể lại những câu chuyện về lối sống giản dị và cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Lời giải chi tiết:

Sinh hoạt giản dị của Bác Hồ

   Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác Hồ sống và làm việc trên chiến khu Việt Bắc, Người luôn giữ một lối sống giản dị và thanh bạch. Đất nước giải phóng, hòa bình lập lại, trở về Thủ đô, là Chủ tịch nước nhưng Bác vẫn giữ lối sống ấy.

   Tại Phủ chủ tịch, Hà Nội, vào mùa hè nắng nóng, Bác vẫn đi bộ đến đình Hội đồng (Hội đồng Chính phủ hay họp ở đây) khoảng ba, bốn trăm mét. Mồ hôi ướt áo. Trời nóng bức, bác sĩ Lê Văn Mẫn đi bên cạnh quạt cho Bác. Ban đầu bác sĩ mang theo quạt lông chim, Bác nhắc nhở nhẹ nhàng: Anh làm như ở trong triều. Thấy vậy, ông vội cất đi. Khi Bác đi qua bụi cọ ông nghĩ ra cách cắt mảnh lá cọ làm quạt, chắc Bác vừa ý.

   Quạt lá cọ có lợi thế nếu đầu tua bị hỏng thì cắt bỏ đi. Ngày hôm sau ông đã có quạt lá cọ đi phía sau Bác. Sau khi đi bộ xong Bác bảo để quạt lại cho Bác. Sau này trong cơ quan xuất hiện nhiều quạt lá cọ. Bác lo lắng quạt của mình bị mất nên đặt thuốc lá vào quạt để nhận diện. Bác cũng dùng quạt giấy, nhưng quạt giấy có điểm yếu là mùi hôi, khó chịu, khi cũng hay bị vỡ. Ông đã phải dùng băng dính để vá những chỗ vỡ, nhưng Bác không muốn thay quạt mới.

   Bác ăn thức ăn đơn giản và vẫn giữ khẩu vị quê hương Nghệ An: dưa, cà, cá khô nước đường và chắc. Mỗi tuần Bác ăn chay chiều thứ năm. Không ai hỏi Bác vì sao, nhưng mọi người đoán Bác muốn cùng chia sẻ khó khăn với người lao động đang sống trong cảnh khó khăn.

   Bữa sáng Bác ăn cháo hoặc phở. Buổi trưa Bác ăn hai miếng bát cơm với dưa và vài quả cà để cùng vào một đĩa nhỏ. Một đĩa thịt nhỏ xào và một bát canh chua. Khi dọn bàn Bác thường để thêm một bát nhỏ dư. Trước khi ăn Bác luôn dự đoán nếu không hết sẽ chuyển canh sang bát dư để người khác dùng tiếp. Ăn xong Bác tự xếp lại đĩa lớn, đĩa nhỏ, bát lớn, bát nhỏ, để gọn trong mâm, đậy nắp bàn lại. Nhân viên chỉ việc bê mâm đi. Bữa tối cũng tương tự như bữa trưa.

   Câu chuyện trên đây là một bài học quý giá về tiết kiệm, về sự tôn trọng con người và cảm thông với người lao động của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

(Trích từ cuốn sách: Chuyện kể của những người giúp việc Bác Hồ, Nxb. Thông tấn, H.2003, tr. 93).