Soạn bài về Thánh Gióng trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 tập 2 Kết nối tri thức với cuộc sống được mô tả chi tiết

Nội dung chính

Trước khi đọc 1

Câu 1 (trang 6 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Người anh hùng là ai theo quan điểm của em và những phẩm chất nào làm em ngưỡng mộ?

Phương pháp giải:

Nhớ lại các bộ phim hoặc câu chuyện đã trải qua để nêu ý kiến của mình về anh hùng và những phẩm chất của họ.

Lời giải chi tiết:

- Anh hùng là những người sống và hành động theo lý tưởng của mình và kỳ vọng của cộng đồng. Họ không ngần ngại đương đầu với khó khăn, thách thức và luôn hướng tới hòa bình và phát triển cho xã hội.

- Những nhân vật anh hùng thường có tài năng vượt trội, đạo đức cao, luôn làm việc tốt và có sức mạnh phi thường khiến người khác ngưỡng mộ.

Trước khi đọc 2

Câu 2 (trang 6 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Thiết kế một bản giới thiệu ngắn về một nhân vật anh hùng với thông tin: tên, phẩm chất, thành tựu. Trang trí bản giới thiệu bằng hình ảnh phù hợp và sử dụng nó để tả về nhân vật anh hùng.

Phương pháp giải:

Trong kiến thức lịch sử của em, nhớ lại những anh hùng dân tộc trong quá khứ để thiết kế bản giới thiệu.

Lời giải chi tiết:

Trần Quốc Tuấn - Anh hùng của dân tộc:

- Tên: Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

- Phẩm chất:

+ Là một tướng tài giỏi, có chiến thuật xuất sắc, làm chủ binh pháp như thần của dân tộc.

+ Là một người yêu nước, luôn cam kết với sự phục vụ quốc gia, phục vụ vua chống lại quân thù ngoại xâm.

+ Là một cá nhân có đạo đức cao, biết đánh giá và tôn trọng những người có tài.

- Thành tựu: chỉ huy quân đội đánh bại hai cuộc xâm lược của quân Nguyên – Mông vào năm 1285 và 1288.

Đọc văn bản 1

Câu 1 (trang 7 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Có điều gì đặc biệt trong lời của cậu bé ba tuổi?

Phương pháp giải:

Quan sát giọng điệu và cách cậu bé gọi để trả lời câu hỏi này.

Lời của cậu bé ba tuổi đặc biệt ở chỗ:

- Cậu nói với giọng điệu mạnh mẽ, quyết định như một thanh niên trưởng thành hơn, chứ không phải là giọng của một đứa trẻ ba tuổi.

- Cậu sử dụng từ ngữ 'ta' để xưng hô và gọi sứ giả là 'ông', cho thấy cậu bé là một người đặc biệt, không phải là ai cũng có.

- Cách nói của cậu thể hiện sự quyết tâm cao cả của một anh hùng yêu nước, mong muốn đánh bại kẻ thù và bảo vệ đất nước bình yên cho mọi người.

Đọc văn bản 2

Câu 2 (trang 8 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Đặc điểm nào của miếu thờ ban đầu?

Phương pháp giải:

Sử dụng trí tưởng tượng để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Theo trí tưởng tượng của tôi, miếu thờ ban đầu là nơi tôn kính ở đầu làng của Gióng, có những bụi tre xung quanh tạo bóng mát và trong đền luôn thơm mùi hương của nhang mà người dân dùng để cúng dường cho Thánh Gióng.

Sau khi đọc 1

Câu 1 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Thời gian, địa điểm và bối cảnh các sự kiện trong câu chuyện diễn ra như thế nào?

Phương pháp giải:

Chú ý đến phần mở đầu của văn bản để trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Thời gian: Vào thời kỳ vua Hùng thứ sáu.

- Địa điểm: Tại làng Phù Đổng.

- Bối cảnh: Trong thời gian đó, giặc Ân xâm lược nước ta, quân đội của vua Hùng đã nhiều lần ra trận nhưng không thể chống lại được, vì vậy vua Hùng đã gửi sứ giả đi khắp nơi trong nước tìm kiếm một vị tướng tài để giúp vua cứu nước.

Sau khi đọc 2

Câu 2 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Phương thức Gióng ra đời có điều kỳ lạ nào không?

Phương pháp giải:

Tập trung vào phần mở đầu của văn bản.

Lời giải chi tiết:

Phương thức Gióng ra đời rất kỳ lạ:

- Cha mẹ Gióng đã già và không có con. Một ngày nọ, khi bà mẹ đi thăm nhà hàng xóm, bỗng dưng bà nhìn thấy một dấu chân lớn và bà đặt chân vào dấu chân đó. Từ đó, bà có thai.

- Sau 12 tháng, bà mới sinh con.

- Điều đặc biệt là sau khi 3 năm tuổi, Gióng vẫn không thể nói chuyện, không biết đi, cũng không biết cười.

Sau khi đọc 3

Câu 3 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Giải thích ý nghĩa của các chi tiết sau:

a. Lời của Gióng: “Nếu vua cung cho ta một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, một áo giáp sắt và một nón sắt, ta sẽ đuổi giặc cho nước ta!”.

b. Người dân góp gạo, thổi cơm cho Gióng ăn và may quần áo cho Gióng mặc.

c. Gióng trở thành một người anh hùng vĩ đại.

d. Ngựa sắt phun lửa, gươm sắt sáng chói như tia chớp và bụi tre bên đường hỗ trợ Gióng trong cuộc chiến.

e. Sau khi đánh giặc xong, Gióng cởi bỏ giáp, ném nón và bay lên trời.

Phương pháp giải:

Suy nghĩ và phân tích ý nghĩa của từng chi tiết.

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của các chi tiết:

a. Lời của Gióng: “Nếu vua cung cho ta một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, một áo giáp sắt và một nón sắt, ta sẽ đuổi giặc cho nước ta!”: Câu nói này của Gióng biểu hiện lòng yêu nước sâu sắc. Nó thể hiện ý chí, quyết tâm của Gióng trong việc chống lại giặc Ân.

b. Người dân góp gạo, thổi cơm cho Gióng ăn và may quần áo cho Gióng mặc: Sự đoàn kết của dân tộc, tình thương yêu của nhân dân dành cho Gióng thể hiện qua việc giúp đỡ anh ta trước và sau khi ra trận.

c. Gióng trở thành một người anh hùng vĩ đại: Biểu tượng của sức mạnh và lòng dũng cảm của dân tộc, thể hiện qua hành động anh hùng của Gióng trong cuộc chiến chống giặc.

d. Ngựa sắt phun lửa, gươm sắt sáng chói như tia chớp và bụi tre bên đường hỗ trợ Gióng trong cuộc chiến: Biểu tượng của sức mạnh và phép mầu giúp đỡ Gióng trong cuộc chiến chống lại giặc Ân.

e. Sau khi đánh giặc xong, Gióng cởi bỏ giáp, ném nón và bay lên trời: Biểu tượng của sự hy sinh và tinh thần vĩ đại của Gióng, không quan tâm đến sự vinh quang và danh vọng, mà chỉ muốn góp phần bảo vệ đất nước.

Sau khi đọc 4

Câu 4 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chiến công phi thường mà Gióng đã thực hiện là gì? Ý nghĩa của hình tượng Gióng là gì?

Phương pháp giải:

Từ nội dung văn bản, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Bằng sức mạnh phi thường, Gióng đã thực hiện những chiến công phi thường, đánh tan hết lớp giặc này sang lớp giặc khác. Sau khi đánh bại giặc, Gióng đến chân núi Sóc rồi bỏ lại giáp cùng con ngựa bay về trời một mình.

- Hình tượng Thánh Gióng thể hiện tinh thần quyết chiến, mạnh mẽ, quật cường của dân tộc thông qua việc tạo dựng hình tượng anh hùng liên kết với những chi tiết kỳ diệu đặc biệt. Điều này làm cho câu chuyện trở thành một bản anh hùng ca về những chiến công chống lại giặc xâm lược.

Sau khi đọc 5

Câu 5 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Theo tôi, chủ đề của câu chuyện Thánh Gióng là về lòng yêu nước và tinh thần dũng cảm của người anh hùng.

Sau khi đọc 6

Câu 6 (trang 9 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Lời kể nào trong truyện Thánh Gióng ám chỉ rằng sự kiện đã xảy ra trong quá khứ? Đánh giá về ý nghĩa của lời kể đó.

Lời kể trong truyện Thánh Gióng mô tả cảnh vật và tượng trưng cho sự kiện đã diễn ra trong quá khứ:

- 'Sau khi chiến thắng, để ghi nhận lòng biết ơn đối với anh hùng, vua Hùng quyết định xây dựng đền thờ Gióng tại làng quê, ban hành danh hiệu Phù Đổng Thiên Vương cho Gióng. Ngày nay, chúng ta vẫn thấy dấu vết của những dãy ao tròn kéo dài từ Kim Anh, Đa Phúc đến Sóc Sơn, được cho là dấu chân của Thánh Gióng.'

- 'Vùng rừng bị ngựa sắt phun lửa thiêu rụi hiện nay vẫn được gọi là làng Cháy. Cây tre mà Gióng nhổ quật vào giặc bị lửa đốt màu xanh biến thành màu vàng và có những vết cháy đốm, giờ đây vẫn còn, được gọi là tre la ngà (hoặc đằng ngà).'

Đánh giá về ý nghĩa của lời kể:

- Thánh Gióng là một bậc anh hùng, sau khi chiến thắng, phải bay lên trời để trở thành thần thánh.

- Việc phong làm Phù Đổng Thiên Vương cho Gióng là cách diễn đạt rằng Gióng đã trở thành một vị thần, một vị thần của bầu trời và đất đai. Đây là tưởng tượng của người xưa, là ý tưởng được gửi gắm vào hình ảnh của Thánh Gióng.

- Hiện nay, ở huyện Sóc Sơn (ngoại ô Hà Nội), vẫn còn tồn tại đền thờ Thánh Gióng. Lễ hội làng - Hội Gióng được tổ chức hàng năm, với sự biểu diễn văn hóa dân gian mô phỏng lại cuộc chiến của Gióng. Nhân dân vẫn tin rằng: những cây tre bị cháy, những dấu chân ngựa nổi lên thành hồ ao là sự kiện lịch sử chứng minh lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam từ xưa đến nay.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về một hình ảnh hoặc hành động của Gióng mà bạn cảm thấy ấn tượng nhất. 

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn đáp ứng yêu cầu và chọn một hình ảnh hoặc hành động của Gióng mà bạn cảm thấy ấn tượng nhất.

Lời giải chi tiết:

Trong lòng tôi, hình ảnh của Thánh Gióng gợi lên sự mạnh mẽ và oai vệ nhất là khi ông vươn vai như một chiến binh thật sự, cao lớn hơn cả trượng, tràn đầy sức mạnh và quyết tâm. Thánh Gióng trở thành biểu tượng của lòng dũng cảm và lòng yêu nước sâu sắc của dân tộc Việt Nam. Hình ảnh ấy cho thấy sức mạnh vượt trội và lòng kiên định không ngừng nghỉ của người anh hùng, là nguồn cảm hứng không lớn cho mỗi người dân Việt Nam. Thánh Gióng không chỉ là biểu tượng của lòng yêu nước mà còn là biểu tượng của quyết tâm và lòng dũng cảm vượt qua mọi khó khăn để bảo vệ tổ quốc.