Soạn bài Viếng lăng của Bác Hồ
Cấu trúc
- Phần 1: Mô tả cảnh bên ngoài lăng vào buổi sáng sớm
- Phần 2: Mô tả đoàn người xếp hàng viếng lăng của Bác
- Phần 3: Sự cảm động của nhà thơ khi ở trong lăng Bác
- Phần 4: Ước nguyện khi trở về miền Nam
Viết bài văn
- Tình cảm chất chứa trong tâm trạng của tác giả : sự kính trọng, biết ơn sâu sắc và tự hào cùng với nỗi đau lòng khi đến viếng lăng Bác.
- Dòng cảm xúc dẫn dắt từ khi đến lăng Bác đến khi rời đi : Từ bên ngoài lăng Bác vào bên trong và cuối cùng là lúc rời đi, tác giả trải qua một loạt cảm xúc trong lòng.
Câu 2 (trang 60 trong Sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 2):
- Hình ảnh hàng tre bên cạnh lăng Bác được mô tả với sắc xanh tươi sáng, tượng trưng cho tinh thần kiên định và dũng cảm của người Việt Nam - Cây tre cuối cùng trong bài thơ thể hiện lòng lưu luyến, mong muốn ở lại bên Bác mãi mãi, canh giữ và hát ru cho Bác.
Câu 3 (trang 60 trong Sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Tình cảm của nhà thơ và mọi người với Bác qua những khổ thơ 2, 3, 4 :
- Sự kính trọng từ xa đến viếng lăng Bác
- Hình ảnh ẩn dụ “Mặt trời trong lăng”: Bác luôn là nguồn sáng soi đường cho người dân Việt Nam, mang lại sự ấm áp và hạnh phúc cho mọi người và mọi sự vật. Điều này thể hiện niềm tự hào của tác giả về người cha già của dân tộc.
- Nỗi nhớ nhung, lòng xót xa vô hạn về sự ra đi của dân tộc
- Khổ cuối diễn đạt lòng thành, tình cảm chân thành của nhà thơ, biểu hiện mong muốn hóa thân thành những bông hoa, con chim, cây tre để tâm hồn mãi ở bên cạnh Bác
Câu 4 (trang 60 trong Sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Sự kết hợp hoàn hảo giữa nội dung cảm xúc và nghệ thuật :
- Giọng điệu trang trọng, đau đớn, tự hào phản ánh chính xác tâm trạng của tác giả
- Nhịp điệu chậm rãi, trang trọng, lưu luyến, trong khi khổ cuối nhanh chóng thể hiện sự hăng hái và lưu luyến.
- Hình ảnh biểu tượng, ẩn dụ thân thuộc, gần gũi, giản dị nhưng đầy biểu cảm
Thực hành
Nhà thơ đã khéo léo xây dựng 4 câu thơ thành 2 cặp câu có cấu trúc tương đương. Trong cặp câu trên, tác giả sử dụng hình ảnh ẩn dụ. Mặt trời được ẩn dụ là Bác để tôn vinh Người. Nếu mặt trời tỏa sáng làm sống lại mọi sinh linh thì Bác là người cứu rỗi dân tộc, giúp dân thoát khỏi cảnh nô lệ, tạo ra cuộc sống hòa bình, ấm no cho ngày hôm nay. Trong cặp câu dưới, tác giả sử dụng phép nói bóng để nhấn mạnh sự liên tục của dòng người vào viếng lăng Bác. Dòng người vẫn kéo dài không ngừng. Ngoài ra, tác giả tạo ra nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp như 'kết trang hoa', 'bảy mươi chín mùa xuân'. Sự liên tục của dòng người vào viếng lăng Bác khiến nhà thơ liên tưởng đến bức tranh hoa tươi mà toàn dân đang dâng Bác. Cuộc đời Bác dành cho dân, cho đất nước đã thật đẹp đẽ trong 79 năm sống của Người. Đó, 79 năm đẹp như mùa xuân. Khổ thơ này của Viễn Phương thể hiện sâu sắc tấm lòng biết ơn và tôn kính của dân tộc đối với công lao của Bác.