Soạn bài Viết bài văn phân tích một tác phẩm (truyện) trang 26 theo cách ngắn nhất nhưng vẫn truyền đạt đầy đủ ý sách Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức là người bạn đồng hành giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn 8.
Soạn bài Viết bài văn phân tích một tác phẩm (truyện) - Phác thảo ngắn gọn nhất về Kết nối tri thức
* Khái niệm: |
Phân tích một tác phẩm truyện là làm sáng tỏ chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm được thể hiện qua những yếu tố cơ bản của thế loại truyện như cốt truyện, nhân vật, người kể chuyện…. |
* Yêu cầu đối với kiểu bài: |
- Giới thiệu tác phẩm truyện (nhan đề, tác giả) và nêu ý kiến khái quát về tác phẩm. - Nêu ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm - Nêu được chủ đề của tác phẩm. - Chỉ ra và phân tích được tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (như cốt truyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, ngôi kể, ngôn ngữ,...) - Sử dụng các bằng chứng từ tác phẩm để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết. - Nêu được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm truyện. |
* Tham khảo cho việc phân tích bài viết
Hãy cảm nhận sự kì diệu của cuộc sống nhưng đừng quên mở rộng tầm nhìn
1. Giới thiệu về tác phẩm truyện (tiêu đề, tác giả) và đưa ra ý kiến tổng quan về tác phẩm.
- Phần khởi đầu của bài văn.
- Trình bày ngắn gọn nội dung chính của tác phẩm trong đoạn văn thứ hai.
3. Chủ đề của tác phẩm
Chủ đề của tác phẩm được thể hiện qua thông điệp: “Mở rộng mọi giác quan, mở rộng tâm hồn để cảm nhận vẻ đẹp kỳ diệu của cuộc sống, của thiên nhiên”.
4. Sử dụng bằng chứng từ tác phẩm để minh họa ý kiến trong bài viết
Các ví dụ được trích dẫn từ tác phẩm để làm rõ chủ đề bao gồm:
- “Hãy tưởng tượng, một buổi sáng mờ sương. Bạn đóng mắt và mở cửa sổ, bất giác bạn hiểu được tiếng của khu vườn”,…
- “Ví dụ, trong truyện Ngày bí mật, …”
5. Phân tích những đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm và ý nghĩa của chúng.
- Cốt truyện đơn giản nhưng thu hút, lối kể chân thành, gần gũi, âm thanh thân quen, lời nói chân thành,...
6. Sử dụng ví dụ từ tác phẩm để minh họa ý kiến trong bài viết.
- Như trích dẫn ‘Tôi cũng muốn kể…một bí mật”.
7. Đánh giá ý nghĩa và giá trị của tác phẩm
- Phần kết của bài văn.
* Bài tập thực hành viết theo các bước
1. Chuẩn bị trước khi viết
a. Xác định tác phẩm truyện cần phân tích
Ví dụ: Lặng lẽ Sa Pa, đàn chim chìa vôi, Bóng đêm Mắt sói,…
b. Thu thập ý tưởng
Để thu thập ý tưởng cho bài viết, có thể đặt và trả lời các câu hỏi xoay quanh tác phẩm:
- Sau khi đọc tác phẩm, bạn cảm thấy như thế nào? Bạn ấn tượng nhất với tác phẩm ở điều gì (nội dung, câu chuyện, nhân vật, ngôn ngữ,...)
- Ý nghĩa cốt lõi của tác phẩm là gì?
- Chủ đề chính của câu chuyện là gì?
- Tác phẩm có những đặc điểm nghệ thuật nổi bật như thế nào (cốt truyện, góc nhìn, nhân vật, ngôn từ,...)? Những đặc điểm nghệ thuật đó ảnh hưởng như thế nào đến việc truyền đạt ý nghĩa?
- Tác phẩm truyện mang lại ý nghĩa, giá trị gì?
c. Tạo dàn ý
Sắp xếp các ý đã thu thập ở trên thành một bản dàn ý:
- Mở đầu: Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm (tên, tác giả); trình bày quan điểm tổng quát về tác phẩm.
- Phần chính:
+ Tóm tắt nội dung chính của tác phẩm.
+ Phân tích chủ đề của tác phẩm.
+ Đánh giá và phân tích những điểm nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm.
- Kết luận: Đưa ra quan điểm về ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.
Ví dụ: Bản phân tích truyện Mắt sói (Daniel Pennac)
- Bắt đầu: Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm Mắt sói; trình bày quan điểm tổng quan về tác phẩm.
- Phần chính:
+ Trình bày nội dung chính của tác phẩm: Sự gặp gỡ kỳ diệu giữa Sói Lam và Phi Châu tại vườn thú, mở đầu cho cuộc hành trình của họ và những kỳ quan đầy bất ngờ.
+ Phân tích chủ đề của tác phẩm: Tác phẩm tôn vinh tình thân, tình bạn, lòng dũng cảm, sự hy sinh và sự tôn trọng thiên nhiên. Đồng thời, tác phẩm lên án sự thô bạo, tham lam của con người đối với tự nhiên.
+ Đánh giá và phân tích tác dụng của một số đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm: Cốt truyện phức tạp với nhiều dòng chuyện song song. Xây dựng nhân vật độc đáo. Kỹ thuật kể chuyện tinh tế.
- Kết luận: Đưa ra quan điểm về ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.
2. Viết bài
Dựa vào dàn ý đã lập để viết một bài văn hoàn chỉnh.
Tham khảo
Đa-ni-en Pen-nắc, sinh năm 1944, là một nhà văn Pháp nổi tiếng. Ông đã sống ở Châu Âu, châu Á và châu Phi trong thời thơ ấu, trải qua nhiều trải nghiệm đa dạng, là nguồn cảm hứng quý báu cho sự sáng tác của ông. Ông đã thành công với nhiều thể loại văn học như tiểu luận, tự truyện, tiểu thuyết, truyện tranh và kịch bản phim. Một số tác phẩm nổi tiếng của ông đã được dịch sang tiếng Việt như 'Cún bụi đời' (1982), 'Mắt sói' (1984).... Trong số đó, 'Mắt sói' được xem là một tác phẩm tiêu biểu và đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.
'Mắt sói' là một tiểu thuyết gồm bốn chương. Chương 1 kể về cuộc gặp gỡ kỳ diệu giữa cậu bé tên là Phi Châu và Sói Lam ở vườn bách thú. Chương 2 tập trung vào nhân vật Sói Lam, chương 3 là về nhân vật Phi Châu. Chương 4 kể về việc gia đình Phi Châu chuyển đến sống ở thành phố và cha của cậu làm việc tại sở thú. Đoạn trích dưới đây được lấy từ chương 2 và chương 3 của 'Mắt sói'.
Mở đầu của đoạn trích là phần chương 2, mang tên giống với tiểu thuyết 'Mắt sói'. Tập trung vào việc mô tả đôi mắt của Phi Châu, một con mắt vàng, tròn xoe, với một con ngươi màu đen ở giữa. Cảnh tượng này được miêu tả như việc Phi Châu nhìn thấy một ngọn đèn trong đêm tối, trái tim anh như chìm vào cảnh vật đêm tối đó. Mọi thứ xung quanh dường như biến mất, chỉ còn lại duy nhất một điều là mắt sói. Tác giả sử dụng từ ngữ để thể hiện cảm nhận của cậu bé khi tất cả đều tập trung vào đôi mắt đó, đôi mắt càng lúc càng lớn hơn, càng tròn hơn. Và được so sánh như một tuần trăng úa trên bầu trời trống trải. Thường thì khi nói đến vầng trăng, người ta thường nghĩ đến vầng trăng tròn sáng ngời, nhưng ở đây tác giả lại so sánh với tuần trăng úa. Có lẽ trong đôi mắt kia còn chứa đựng một nỗi buồn không thể diễn tả, với con ngươi đen và dường như nó cảm nhận điều đó, tia sáng khủng khiếp bỗng lóe lên. Cậu bé cảm nhận ánh sáng ấy như ngọn hắc hỏa, sáng rực và sáng hơn rất nhiều so với lửa thường.
Sói mẹ không quan tâm đến cậu bé mà chỉ chăm chú vào đàn con của mình. Cậu bé tưởng tượng về mắt của các con sói, như một viên ngọc hắc hỏa, sắc cầu vồng... và màu lông của từng con như một bức tranh quầng hung đỏ. Mỗi con mang một màu sắc riêng, có con xanh, có con vàng, và nổi bật nhất là hai con Sói Lam và Ánh Vàng.
Trong phần tiếp theo, Ánh Vàng mong muốn khám phá điều mới lạ hơn, đặc biệt là con người. Mong ước này thúc đẩy cô đi tìm kiếm và sau đó chia sẻ với mọi người. Khi Sói Lam tỉnh giấc, Ánh Vàng đã ra đi, với một sự lo lắng không ngờ nảy lên, cô lập tức lên đường tìm Sói em. Ánh Vàng bị mắc kẹt trong lưới, đang cố gắng cắn để thoát khỏi. Sói Lam vùng lên, vượt qua lửa, qua những con người, qua bao lưới, dùng răng cắn đứt dây để giải thoát cho Sói em. Sói Lam kêu gào, bảo Ánh Vàng chạy đi. Sói Lam là một anh trai yêu thương, quan tâm và bảo vệ em gái của mình hết mình.
Trong chương này, tác giả viết về Mắt Người, sau khi ở chương trước nói về Mắt Sói. Sói Lam nghĩ về cậu bé Phi Châu, một cái tên đặc biệt từ một vùng khác, dễ bị trêu chọc và bắt nạt. Đôi mắt của cậu bé đầy ẩn số, như một tia sáng vụt tắt, như một con đường hầm sập. Đôi mắt ấy có gì đó khó diễn tả, chưa thể nói ra ngay lập tức. Cậu bé kể cho Sói Lam nghe câu chuyện của mình, coi Sói Lam như một người bạn để chia sẻ.
Trong phần cuối của đoạn trích, xuất hiện hình ảnh của con lạc đà có tên là Hàng Xén, một người bạn đặc biệt của cậu bé. Phi Châu dành nhiều thời gian để tìm kiếm Hàng Xén nhưng không tìm thấy. Lo lắng, cậu bé đi hỏi khắp nơi về con lạc đà nhưng không thấy dấu vết. Cậu bé đã gặp sự phản đối từ Vua Dê vì điều này, nhắc nhở rằng cậu phải chăm sóc đàn cừu và dê, không phải tìm kiếm con lạc đà. Phi Châu hy vọng có thể tìm thấy lại Hàng Xén, người mà cậu yêu quý, nhưng dường như điều đó là không thể.
Sau hai năm chăm sóc đàn cừu cho Vua Dê, Phi Châu đã gây bất ngờ khi làm việc này lâu đến vậy. Cậu bé thật sự là một người chăn cừu xuất sắc. Điều này là đủ để hiểu lý do tại sao cậu có thể làm việc này lâu đến vậy, không ai có thể làm được như vậy. Cậu bé chăm sóc đàn cừu với tất cả tâm huyết của mình, hiểu rõ về chúng, cũng như các mối nguy hiểm đe dọa đến đàn cừu như sư tử hay báo săn. Phi Châu là một cậu bé ngoan ngoãn, tốt bụng, yêu động vật và hiểu chúng. Cậu đã có một cuộc trò chuyện đặc biệt với Báo, và họ trở thành bạn thân thiết, không thể tách rời, cùng chăm sóc đàn cừu.
'Mắt sói' là một tác phẩm đầy ấn tượng, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả. Tác giả đã mô tả rất chi tiết hai hình ảnh của mắt người và mắt sói, đào sâu vào từng chi tiết của chúng. Tác phẩm còn mang lại cảm giác về tình anh em giữa Sói Lam và Ánh Vàng, tình bạn đặc biệt giữa Phi Châu và Báo, tình cảm gắn bó không thể phai nhạt.
3. Chỉnh sửa bài viết
Đọc lại bài viết, so sánh với yêu cầu của loại bài viết để thực hiện việc chỉnh sửa, hoàn thiện. Lưu ý:
- Bổ sung hoặc chỉnh sửa nếu chưa nêu rõ chủ đề hoặc chưa phân tích được tác dụng của một số đặc điểm nghệ thuật của tác phẩm truyện, hoặc phân tích chưa thuyết phục.
- Nếu mỗi luận điểm chưa được minh họa bằng bằng chứng cụ thể hoặc chưa thuyết phục, cần bổ sung hoặc chỉnh sửa.