Đọc ngữ liệu tham khảo
Câu 1 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Bài viết trên có đáp ứng yêu cầu về bố cục của kiểu bài báo cáo kết quả nghiên cứu không?
Lời giải chi tiết: Bài viết đã đáp ứng đủ các yêu cầu về bố cục của kiểu bài báo cáo kết quả nghiên cứu.
Câu 2 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Nhan đề và phần Tóm tắt của bài báo cáo có đặc điểm gì?
Lời giải chi tiết: Nhan đề và phần Tóm tắt ngắn gọn, trình bày rõ ý chính của đề tài nghiên cứu.
Câu 3 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Xác định những câu hỏi thể hiện vấn đề nghiên cứu.
Lời giải chi tiết: Một số câu hỏi có thể đặt ra như:
- Bạn đã nghe về điệu hò Nam Bộ chưa?
- Bạn có ý định tìm hiểu về Nam Bộ không?
- Học sinh có quan tâm đến hò Nam Bộ không?
Câu 4 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Để tìm hiểu mức độ quan tâm của học sinh khối 10 trường Đ.K. đối với điệu hò Nam Bộ, các tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu nào?
Lời giải chi tiết: Để tìm hiểu mức độ quan tâm của học sinh khối 10 trường Đ.K. đối với điệu hò Nam Bộ, các tác giả đã sử dụng phương pháp điều tra, phỏng vấn.
Câu 5 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Phần trích dẫn và cước chú trong bài viết có chức năng gì? Cần chú ý điều gì khi trình bày trích dẫn và cước chú?
Lời giải chi tiết: - Phần trích dẫn và cước chú tăng độ tin cậy của báo cáo nghiên cứu.
- Trình bày trích dẫn và cước chú cần tuân thủ đúng quy chuẩn.
Câu 6 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Tác giả đã sử dụng phương tiện hỗ trợ nào trong bài báo cáo?
Lời giải chi tiết: Tác giả đã sử dụng bảng và biểu đồ thống kê để trình bày kết quả nghiên cứu rõ ràng.
Câu 7 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10, tập một): Ở phần kết luận, tác giả đã đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo phát triển từ báo cáo khoa học này. Hướng nghiên cứu ấy là gì?
Lời giải chi tiết: Nghiên cứu về hiệu quả của giải pháp đưa điệu hò Nam Bộ đến gần hơn với giới trẻ.
Thực hành viết theo quy trình
Hãy chọn một trong hai đề sau để thực hiện nghiên cứu và viết báo cáo:
Đề 1: Trường bạn tổ chức cuộc thi Tìm hiểu và bảo tồn bản sắc văn hóa của mỗi miền đất nước (Nam Bộ, Trung Bộ, Bắc Bộ). Hãy thành lập nhóm thực hiện đề tài nghiên cứu để tham gia cuộc thi và viết báo cáo trình bày kết quả nghiên cứu.
Đề 2: Nhóm học tập của bạn được ban biên tập đặc san của trường yêu cầu viết một báo cáo cho chuyên mục Tôi tập làm nhà nghiên cứu về đặc điểm nội dung, nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian đã học. Sau khi thực hiện đề tài, hãy viết báo cáo trình bày kết quả nghiên cứu của nhóm.
Phương pháp thực hiện:
- Xác định rõ vấn đề sẽ viết.
- Tìm ý và lập dàn ý rõ ràng.
- Viết bài.
Dàn ý:
Tiêu đề: Khái quát đề tài nghiên cứu về việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình hiện nay.
Tóm tắt: Quá trình hội nhập quốc tế mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho một quốc gia đa dân tộc như Việt Nam. Trước tác động của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và giao lưu văn hóa, nhiều giá trị văn hóa dân tộc dần bị mai một, pha trộn và lai căng. Do đó, việc khẳng định giá trị văn hóa các dân tộc là cần thiết.
Cơ sở lý thuyết: Trình bày khái niệm và lý thuyết nền tảng.
Kết quả nghiên cứu:
Trình bày kết quả theo từng mục tương ứng:
I. Một số vấn đề về bản sắc văn hóa dân tộc, bản sắc văn hóa dân tộc Mường.
II. Thực trạng việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở Hòa Bình hiện nay.
III. Tầm quan trọng của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở nước ta.
Kết luận: Tóm tắt những ý chính từ kết quả nghiên cứu.
Bài viết cụ thể:
GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC MƯỜNG Ở TỈNH HÒA BÌNH HIỆN NAY
Tóm tắt: Quá trình hội nhập quốc tế mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho một quốc gia đa dân tộc như Việt Nam. Trước tác động của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và giao lưu văn hóa, nhiều giá trị văn hóa dân tộc dần bị mai một, pha trộn và lai căng. Do đó, việc khẳng định giá trị văn hóa các dân tộc là cần thiết.
I. Một số vấn đề về bản sắc văn hóa dân tộc, bản sắc văn hóa dân tộc Mường:
Để hiểu khái niệm bản sắc văn hóa dân tộc, trước tiên cần tìm hiểu khái niệm văn hóa là gì.
Văn hóa theo Lênin: “Nền văn hóa vô sản không phải từ trên trời rơi xuống, nó không do những người tự cho mình là chuyên gia về văn hóa vô sản bịa đặt ra. Văn hóa vô sản là sự phát triển hợp lý của kiến thức mà loài người đã tạo ra dưới ách áp bức của xã hội tư bản, địa chủ và xã hội quan liêu”.
Định nghĩa của UNESCO: “Văn hóa là tổng hợp các nét đặc trưng tinh thần và vật chất, trí tuệ và xúc cảm quy định tính cách của một xã hội hay nhóm xã hội. Văn hóa bao gồm nghệ thuật và văn chương, lối sống, quyền cơ bản của con người, hệ thống giá trị, truyền thống và tín ngưỡng”.
Định nghĩa theo Đào Duy Anh trong sách Việt Nam văn hóa sử cương: “Văn hóa tức là sinh hoạt”.
Qua các nghiên cứu trên, định nghĩa: “Bản sắc văn hóa dân tộc là tổng hợp các giá trị bền vững, tinh hoa văn hóa vật chất và tinh thần tạo nên sắc thái riêng của một dân tộc trong lịch sử, qua đó giúp nhận biết sự khác biệt giữa dân tộc này và dân tộc khác”.
Hòa Bình là một tỉnh miền núi thuộc vùng Tây Bắc Việt Nam, nơi đây có nhiều chứng tích của một nền văn hóa lâu đời. Người Mường còn được gọi là Mol, Mual, Mon. Bản sắc văn hóa Mường thể hiện qua các giá trị vật chất và tinh thần, là sự tích lũy qua lịch sử, được phát triển và biến đổi cùng sự phát triển chung của văn hóa dân tộc.
II. Thực trạng của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở Hòa Bình hiện nay:
Hòa Bình đã thực hiện các biện pháp hữu hiệu trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường, như tổ chức các cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa, thôn, bản, khối văn hóa, gia đình văn hóa và cơ quan văn hóa. Kết quả trong năm 2013 có 1400/1364 làng bản đạt tiêu chuẩn văn hóa, đạt 102,6%; 155000/146838 gia đình đạt tiêu chuẩn văn hóa đạt 105,05%; 570/548 cơ quan đơn vị đạt tiêu chuẩn văn hóa đạt 104%.
III. Tầm quan trọng của việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở nước ta:
Nói đến con người Việt Nam, bản sắc văn hóa Việt Nam không phải là một thứ gì đó khuôn mẫu, cố định. Đây là khái niệm động, luôn phát triển và tự hoàn thiện. Việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bao gồm dân tộc Mường, là việc làm quan trọng trong giai đoạn hiện nay.
Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là việc giữ tất cả mặt tích cực, khắc phục và loại bỏ hủ tục, phát huy yếu tố tốt đẹp. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố ý thức dân tộc, nâng cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; đồng thời tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững và hợp tác hội nhập.
III. Kết luận:
Vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình trong bối cảnh kinh tế thị trường đòi hỏi những giải pháp tích cực liên quan đến đời sống văn hóa. Đặc biệt, thế hệ trẻ Mường cần tiếp nối, giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp.
Tài liệu tham khảo:
1. Đào Duy Anh (2001), Việt Nam văn hóa sử cương, Nxb Hội Nhà văn, Hà Nội.
2. Vương Anh (2003), Tiếp cận với văn hóa bản Mường, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội.
3. Huy Cận (1994), Suy nghĩ về bản sắc văn hóa dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.