Buzz
Với soạn bài Phần 2: Viết báo cáo về một vấn đề văn học trung đại ở Việt Nam trang 18-34 trong Chuyên đề 1 Văn 11 Kết nối tri thức, đây là tài liệu hay nhất, ngắn gọn giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Chuyên đề Ngữ văn 11.
Soạn bài Viết báo cáo về một vấn đề văn học trung đại ở Việt Nam - Kết nối tri thức
I. Phương pháp triển khai báo cáo
1. Tiếp cận theo hướng 'giải mã', phân tích giá trị của một tác phẩm hoặc đoạn trích trong văn học trung đại
Chuẩn bị
- Kiểm tra, tổ chức lại kết quả đã thu thập và xử lí ngữ liệu.
- Sắp xếp các ý kiến trích dẫn theo từng nhóm vấn đề.
Tìm ý, lập kế hoạch
* Đặt vấn đề
- Thông tin về tác giả: tên, ngày sinh, ngày mất (nếu có), bút danh/ tên khai sinh…, quê quán, gia đình, thời đại; sự nghiệp và đóng góp;…
- Tổng quan về tác phẩm (đoạn trích); giới thiệu hoặc nhấn mạnh điểm quan trọng về bản gốc và các bản dịch, ghi chú (nếu có);…
* Khám phá vấn đề
- Tổng hợp, tìm hiểu các phân tích về tác phẩm đã có.
- Những điểm đáng chú ý về thể loại, ngôn ngữ, cấu trúc,… của tác phẩm.
- Đề tài, chủ đề, cảm hứng của tác phẩm.
- Phân tích, đánh giá các khía cạnh/ phương diện/ vấn đề nội dung nổi bật được thể hiện trong tác phẩm.
- Mối quan hệ giữa nội dung, tư tưởng của tác phẩm với lịch sử, thời đại, xã hội.
- Mối liên kết về nội dung, tư tưởng và nghệ thuật giữa tác phẩm đang nghiên cứu với các tác phẩm khác (của cùng hoặc khác tác giả,…).
- Hệ thống hình ảnh, hình tượng, từ ngữ và thủ pháp nghệ thuật đặc biệt.
* Kết luận
- Khẳng định giá trị đặc biệt của tác phẩm (đoạn trích).
- Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo.
* Tài liệu tham khảo
Liệt kê danh sách các tài liệu được tham khảo, trích dẫn trong bài viết.
Viết
- Cần sử dụng từ ngữ một cách hợp lý và linh hoạt. Trong báo cáo nghiên cứu, không cần phải sử dụng ngôn từ phức tạp, rườm rà; quan trọng là sử dụng các khái niệm, thuật ngữ một cách chính xác. Các đại từ nhân xưng nếu được sử dụng phải trung lập.
- Có thể áp dụng nhiều cách diễn đạt, cấu trúc câu văn linh hoạt để làm cho văn bản thêm phần hấp dẫn. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là phải rõ ràng, mạch lạc.
- Lưu ý cách trình bày chứng cứ, trích dẫn phù hợp, chính xác, không quá dài dòng.
- Kết hợp từ ngữ với các sơ đồ, biểu đồ, hình minh họa, bảng thống kê,… một cách hợp lý sẽ làm cho báo cáo nghiên cứu trở nên thuyết phục.
- Việc trích dẫn tài liệu và ý kiến nghiên cứu cần tuân thủ đúng quy tắc và nhất quán.
Chỉnh sửa, hoàn thiện
- Kiểm soát nội dung luận điểm, bổ sung và điều chỉnh hệ thống ý kiến.
- Kiểm tra tính phù hợp của chứng cứ, ý kiến trích dẫn, dữ liệu và các hình ảnh minh họa (nếu có).
- Kiểm tra các câu văn, đoạn văn để phát hiện và sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp,…
- Kiểm tra các chú thích, trích dẫn, tài liệu tham khảo, đảm bảo hình thức trình bày đúng quy cách.
Tài liệu tham khảo
Bài thơ Thuật hoài của Trần Quang Khải – một tác phẩm
đại diện cho tinh thần vĩ đại của Đại Việt thời Trần
Giới thiệu
I. Lý do lựa chơi chơi xổ số tài
II. Mục tiêu và nhiệm vụ của nghiên cứu
III. Nhóm mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
IV. Phương pháp thực hiện nghiên cứu
Nội dung chính
I. Về tác giả và bối cảnh sáng tác
1. Tác giả
2. Thời điểm viết và hoàn cảnh xuất bản của bài thơ
II. Một số vấn đề liên quan đến văn bản
1. Tiến hành khảo sát ban đầu về các bản dị và cách ghi chú tên tác phẩm
- Diễn giải, phân tích về cách ghi chú tên tác phẩm
2. So sánh nội dung của bài thơ ở các bản dị và xác định bản đáng tin cậy
- Đối chiếu, so sánh về việc nhận biết văn bản.
III. Hiểu và giải thích nội dung văn bản
Phân tích tác phẩm theo thứ tự cấu trúc
1. Hai câu đầu tiên
- Kết hợp giải thích từ ngữ và phê phán ý kiến tư tưởng
2. Hai câu tiếp theo
- So sánh với tác phẩm khác để đánh giá
Kết luận
Khẳng định giá trị mang lại của tác phẩm
Tài liệu tham khảo
2. Tìm hiểu một biểu tượng hoặc một khía cạnh quan trọng về nội dung tư tưởng trong một hoặc một nhóm tác phẩm văn học trung đại
Chuẩn bị
- Dựa vào đề tài đã lựa chọn và kết quả từ việc thu thập, xử lí thông tin để xác định và tổ chức các số liệu, dẫn chứng,…
- Chọn lọc những ý kiến trích dẫn cần thiết nhất để làm sáng tỏ các luận điểm theo đề cương nghiên cứu.
Tìm ý, lập đề cương
* Đặt vấn đề
Giới thiệu về một biểu tượng hoặc khía cạnh nổi bật trong nội dung tư tưởng của một tác phẩm cụ thể hoặc của một tác giả nào đó.
* Giải quyết vấn đề
- Hình tượng hoặc khía cạnh nội dung tư tưởng đó đóng vai trò quan trọng như thế nào trong việc khám phá giá trị của tác phẩm?
- Có những tài liệu nào, của ai đã được tham khảo, nghiên cứu về đề tài, vấn đề bạn đang chọn?
- Mối quan hệ giữa hình tượng hoặc khía cạnh nội dung tư tưởng đó với đề tài, chủ đề, cảm hứng của tác phẩm là gì?
- Hình tượng hoặc khía cạnh nội dung tư tưởng đó được thể hiện như thế nào trong tác phẩm?
- Trong việc xây dựng nghệ thuật và thể hiện hình tượng hoặc khía cạnh nội dung tư tưởng đó, có những điểm nào đáng chú ý cần phân tích, đánh giá?
- Liệu có thể tìm thấy mối liên hệ giữa hình tượng hoặc khía cạnh nội dung, tư tưởng đó với các yếu tố lịch sử, văn hóa, xã hội,… không?
- Mối quan hệ giữa vấn đề nghiên cứu được chọn và các tác phẩm khác (của cùng hoặc khác tác giả) là như thế nào?
* Tổng kết
- Khẳng định giá trị đặc biệt của hình tượng hoặc khía cạnh nội dung tư tưởng nổi bật trong một hoặc một nhóm tác phẩm.
- Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo.
* Danh mục tài liệu tham khảo
Liệt kê các tài liệu đã được tham khảo, trích dẫn trong bài viết.
Viết
Thực hiện theo các gợi ý đã được đề xuất trong quá trình viết (trang 19). Lưu ý:
- Loại đề tài này có thể mang lại nhiều cơ hội để thể hiện khả năng cảm nhận, so sánh, đánh giá về nhiều khía cạnh. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo tính khách quan và đáng tin cậy.
- Các kiến thức lý luận, các khái niệm, thuật ngữ,… sử dụng trong báo cáo cần được điều chỉnh một cách phù hợp. Lưu ý đảm bảo sự cân đối, hài hòa trong việc thể hiện các luận điểm.
Chỉnh sửa, hoàn thiện
Thực hiện theo các gợi ý đã được nêu trong quá trình chỉnh sửa, hoàn thiện (trang 20). Lưu ý:
- Đề xuất các phương án sửa đổi và tham khảo ý kiến nhận xét của chuyên gia về văn phong, khái niệm, thuật ngữ để điều chỉnh một cách chính xác.
- Đảm bảo tính logic của các luận điểm và cấu trúc ý.
Tài liệu tham khảo
“Tư tưởng về “chí nam nhi” trong bài thơ Thuật hoài của Phạm Ngũ Lão
1. Quan điểm về “chí nam nhi”
- Cách trình bày vấn đề trong bài viết
2. Ý nghĩa của “chí nam nhi” trong bài thơ Thuật hoài
- Xây dựng cấu trúc ý theo dòng suy nghĩ của tác phẩm
- Kết hợp phân tích hình tượng với việc giải thích các khía cạnh khác nhau của một số từ ngữ.
3. Kết luận
Danh mục tài liệu tham khảo
II. Thuyết trình về kết quả của báo cáo nghiên cứu
Chuẩn bị
- Sắp xếp không gian thuyết trình và các công cụ, phương tiện trình bày
- Nội dung thuyết trình phải phù hợp với đối tượng người tham dự
- Chuẩn bị nội dung cho phần thảo luận, trao đổi, học hỏi từ kinh nghiệm
Trình diễn
- Tập trung nhấn mạnh vào những điểm chính, những vấn đề quan trọng mà bạn tin rằng sẽ kích thích sự quan tâm và tạo ra cuộc thảo luận sôi nổi.
- Tránh việc đơn thuần đọc lại nội dung hoặc các slide đã chuẩn bị. Hãy kiểm soát hoàn toàn bài nói của bạn, thuyết phục người nghe bằng sự tự tin và sức hấp dẫn của kết quả nghiên cứu của bạn.
Ghi chú: 'Giao tiếp' với người nghe trong quá trình thuyết trình là một nghệ thuật. Hãy tham khảo ý kiến của giáo viên/ chuyên gia và tiếp tục tích lũy thêm kinh nghiệm.
Trao đổi ý kiến
- Đặt ra các câu hỏi liên quan đến nội dung thuyết trình.
- Thực hiện cuộc trao đổi rõ ràng, mạch lạc xoay quanh nội dung chính của vấn đề được thảo luận.
- Thể hiện sự tôn trọng đối với ý kiến phản biện; cùng thảo luận để đạt được sự đồng thuận.
Nhận ý kiến, rút kinh nghiệm
- Chăm chú lắng nghe, ghi chép các ý kiến được trao đổi, bất kể chúng có khác biệt với quan điểm của mình. Cần có tinh thần sẵn lòng chấp nhận ý kiến của người khác một cách cởi mở.
- Việc nhận ý kiến, rút kinh nghiệm có thể diễn ra ngay tại diễn đàn/ hội thảo,… hoặc sau đó.
Tham khảo các bài soạn Chuyên đề Văn 11 Chuyên đề 1: Nghiên cứu và viết báo cáo về một vấn đề văn học trung đại Việt Nam hoặc khác:
