Việt Nam quê hương ta là đề tài được giới thiệu trong sách Ngữ Văn lớp 6, trong bộ sách Chân trời sáng tạo.
Mytour muốn chia sẻ tài liệu Soạn văn 6: Việt Nam quê hương ta, mong rằng có thể hỗ trợ các bạn học sinh chuẩn bị bài một cách đầy đủ và nhanh chóng.
Soạn bài Việt Nam quê hương ta
Chuẩn bị sẵn sàng
Câu 1. Nếu phải chọn một biểu tượng đại diện cho Việt Nam, bạn sẽ lựa chọn hình ảnh nào?
- Nếu phải chọn một biểu tượng đại diện cho Việt Nam, tôi sẽ chọn hình ảnh: cây tre.
- Lí do: Cây tre là biểu tượng thân thiết của nông dân và nhân dân Việt Nam từ lâu. Tre mang trong mình những phẩm chất mạnh mẽ của con người Việt Nam: gan góc, kiên cường, cần cù và đoàn kết. Ngoài ra, tre còn đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người Việt, từ lao động, sản xuất đến chiến đấu...
Câu 2. Bạn biết bài thơ hoặc bài hát nào nói về quê hương không?
- Bài thơ: Quê hương (Đỗ Trung Quân), Nhớ con sông quê hương (Tế Hanh), Quê hương (Giang Nam)...
- Bài hát: Quê hương (Anh Thơ, Trọng Tấn), Thăm quê em (Anh Thơ, Trọng Tấn), Mưa trên quê hương (Hiền Thục), Mơ quê (Anh Thơ)…
Khám phá cùng văn bản
Câu 1. Đoạn thơ này giúp bạn hiểu như thế nào về phong cảnh và con người Việt Nam?
Tám dòng thơ đầu tiên giúp ta hình dung về phong cảnh và con người Việt Nam như thế nào?
- Phong cảnh rộng lớn, hùng vĩ nhưng cũng rất thơ mộng, lãng mạn.
- Con người Việt Nam: lao động khó khăn, cần cù và luôn giữ trọn vẹn phẩm chất tốt đẹp.
Câu 2. Những dòng thơ này đưa ta suy nghĩ về đặc điểm gì của truyền thống dân tộc?
Những dòng thơ tiếp theo khơi dậy trong ta những hình ảnh về truyền thống anh dũng của dân tộc. Qua hàng thế kỷ, dân tộc Việt Nam đã đương đầu với biết bao thử thách từ kẻ thù xâm lược. Tuy nhiên, dù trong cảnh nguy khó đó, tinh thần đoàn kết, kiên cường vẫn là điều không bao giờ phai mờ.
Suy ngẫm và đánh giá
Câu 1. Hãy chỉ ra cách gieo vần và ngắt nhịp của bốn dòng thơ đầu.
- Cách gieo vần của 4 câu thơ đầu: ơi - trời; hơn - rờn - sơn
- Cách ngắt nhịp: câu 1 và câu 3 nhịp 2/2/2, câu 2 và câu 4 nhịp 2/2/2/2
Câu 2. Trong văn bản tác giả tập trung miêu tả những hình ảnh nào tiêu biểu cho đất nước, con người Việt Nam và nói đến những vẻ đẹp nào của quê hương?
- Những hình ảnh đặc trưng của đất nước, con người Việt Nam: bãi lúa, cánh cò, đỉnh Trường Sơn, áo nâu lạnh lẽo, đất nghèo, hoa thơm quả ngọt.
- Vẻ đẹp tinh túy của quê hương: vẻ đẹp hoang sơ mênh mông của thiên nhiên, vẻ đẹp bền bỉ của người lao động cần cù, vẻ đẹp kiêu sa của truyền thống đấu tranh bảo vệ tổ quốc, trái tim trung kiên không phai mờ, sự tài hoa uyên bác của nhân loại.
Câu 3. Hãy chỉ ra tác dụng của những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ đặc sắc mà tác giả sử dụng để diễn đạt cảnh sắc quê hương trong bốn dòng thơ đầu.
- Sử dụng biện pháp nhân hóa: Việt Nam đất nước ơi; biện pháp so sánh: Mênh mông biển lúa như đâu trời đẹp hơn.
- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh: bãi lúa, cánh cò, đỉnh Trường Sơn…
- Tác dụng: Hình ảnh của thiên nhiên trở nên gần gũi, quen thuộc. Từ đó thể hiện niềm đam mê, lòng tự hào của tác giả.
Câu 4. Tìm và mô tả tác dụng của hình ảnh, từ ngữ đặc sắc được sử dụng để tả vẻ đẹp của con người Việt Nam trong đoạn thơ còn lại.
- Đẹp đẽ của lao động, cần cù: gương mặt vất vả ươm sâu, áo nâu vẩn bùn trần.
- Tinh thần bất khuất, kiên cường (dù gặp nhiều gian khó, vẫn dũng cảm đứng lên, đánh đuổi kẻ thù vào nơi tăm tối) và lòng chịu đựng, hy sinh (vũ khí giải phóng đang lãng quên hiềm nay).
- Tình bạn thủy chung: yêu thương ai yêu trọn vẹn, tay người như dịu dàng huyền diệu, trên cây tre lá như thơ văn ngàn dòng.
Câu 5. Tác giả biểu lộ tình cảm với quê hương, đất nước như thế nào trong văn bản? Hãy chỉ ra một số từ ngữ, hình ảnh biểu hiện trực tiếp tình yêu ấy.
- Tự hào, yêu quê: Mênh mông biển lúa hữu hạnh, Quê hương thân yêu biết bao.
- Đồng cảm, chia sẻ với gian khổ: Bao nhiêu thăng trầm đã trải qua, mặt người lao động gieo sâu nét ấn.
- Thấu hiểu lòng trung thành: Yêu ai yêu với tâm thế đồng lòng…
Câu 6. Văn bản khiến bạn suy nghĩ và cảm thấy như thế nào về người dân và cảnh đẹp của quê hương?
Văn bản tạo ra hình ảnh một Việt Nam luôn tươi đẹp, lãng mạn và tràn đầy sinh khí. Người Việt Nam, mặc dù gian khổ, nhưng thông minh, kiên trì và trung thành.