Buzz
Trong vở kịch Vũ Như Tô của Nguyễn Huy Tưởng, có đoạn Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài. Tài liệu Soạn văn 11: Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài được Mytour giới thiệu, mang đến những thông tin hữu ích về tác phẩm.
Các bạn học sinh lớp 11 có thể tham khảo nội dung chi tiết được chúng tôi đăng tải ngay sau đây.
Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
Trước khi đọc
Nghệ thuật liệu có thực sự hữu ích cho cuộc sống?
Gợi ý:
- Đồng ý/Không đồng ý
- Nghệ thuật bắt nguồn từ cuộc sống, phản ánh cuộc sống, từ đó cung cấp bài học quý giá cho cuộc sống con người...
Đọc văn bản
Câu 1. Lời thoại và hành động của các nhân vật phản ánh thái độ nào?
Thái độ: sự hấp tấp và lo lắng của Đan Thiềm; sự ngạc nhiên và hoài nghi của Vũ Như Tô.
Câu 2. Tình huống kịch trong lớp I mô tả sự việc gì?
Cung nữ Đan Thiềm thông báo cho Vũ Như Tô biết về nguy cơ phản loạn từ nhân dân nghèo và quyết định không trốn chạy mặc dù được khuyên tránh.
Câu 3. Bối cảnh nào được tái hiện qua chỉ dẫn sân khấu?
Bối cảnh: phản quân và người dân nghèo kéo đến.
Câu 4. Sự kiện nào được mô tả trong phần III?
Lê Trung Mại xuất hiện và thông báo về tình hình phản quân. Nguyễn Vũ lo lắng về vị vua vàng. Khi biết vua đã mất, Nguyễn Vũ tự tử trước mặt Đan Thiềm, Vũ Như Tô và Lê Trung Mại.
Câu 5. Sự kiện nào được mô tả trong phần IV?
Một nghị sĩ nội gián đến báo tin rằng Cửu Trùng Đài đang bị kẻ phản quân tấn công, sắp sửa bị phá hủy, nhưng ông không tin vào điều đó.
Câu 6. Hành động và lời thoại của Vũ Như Tô và Đan Thiềm thể hiện thái độ như thế nào?
- Đan Thiềm: chấp nhận tất cả tội lỗi, cầu xin được tha cho Vũ Như Tô
- Vũ Như Tô: kiên quyết, không chịu khuất phục trước quân phản loạn
Sau khi đọc
Câu 1. Tóm tắt các sự kiện chính trong đoạn trích và đưa ra nhận xét về diễn biến của chúng.
Đan Thiềm thúc Vũ Như Tô trốn khỏi nguy cơ quân nổi loạn định phá hủy Cửu Trùng Đài và giết ông, nhưng ông vẫn kiên quyết ở lại. Lê Trung Mại xuất hiện và báo tin Trịnh Duy Sản làm phản, vua và hoàng hậu đã qua đời, Nguyễn Vũ tự sát theo vua. Nội giám cho biết kẻ phản loạn đã phá kinh thành, đốt cháy Cửu Trùng Đài, Lê Trung Mại và đám nội giám đã bỏ trốn, nhưng Vũ Như Tô vẫn kiên quyết ở lại. Quân phản loạn bắt cung nữ và Đan Thiềm, Đan Thiềm van xin cho Vũ Như Tô. Vũ Như Tô hy vọng An Hoài Hầu - Nguyễn Hoằng Dụ sẽ hiểu ông vô tội và để ông tiếp tục xây dựng Cửu Trùng Đài, nhưng khi biết An Hoài Hầu cũng ra lệnh đốt cháy Cửu Trùng Đài, ông tuyệt vọng và yêu cầu quân lính dẫn ông đến trụ sở pháp luật.
Câu 2. Tình huống kịch được miêu tả trong đoạn là gì? Trước tình huống đó, mỗi nhân vật đã phản ứng như thế nào? Phản ứng, hành động đó thể hiện đặc điểm tính cách gì của họ?
- Tình huống: Trịnh Duy Sản gây loạn, giết vua và đốt cháy Cửu Trùng Đài, vây bắt Vũ Như Tô.
- Trước tình huống đó, mỗi nhân vật đã có những phản ứng, hành động sau đây:
- Đan Thiềm khẩn thiết yêu cầu Vũ Như Tô bỏ trốn, bảo vệ ông dù bị bắt vẫn cố gắng giữ vững.
- Vũ Như Tô quyết tâm ở lại, tin rằng mình vô tội, cuối cùng chấp nhận tử vong khi Cửu Trùng Đài bị phá hủy.
- Nguyễn Vũ tự tử theo vua
- Lê Trung Mại và đám nội giám lánh nạn
- Nhóm cung nữ quyến rũ quân lính, đổ lỗi cho Đan Thiềm và Vũ Như Tô
- Ngô Hạch và quân lính vô chính phủ khi bắt Vũ Như Tô và hủy diệt Cửu Trùng Đài.
- Tính cách của nhân vật:
- Đan Thiềm: kiên định, lòng khoan dung
- Vũ Như Tô: lãng mạn, sống với lý tưởng
- Nguyễn Vũ: trung thành
- Lê Trung Mại và đám nội giám: sợ hãi, phản bội
- Đám cung nữ: ích kỷ, tà ác
- Ngô Hạch và quân sĩ: thô lỗ, pragmatism
Câu 3. Xung đột chính trong đoạn là gì? Làm thế nào để nhận biết xung đột đó?
- Xung đột chính: Tranh cãi giữa tư tưởng nghệ thuật cao quý của một nghệ sĩ chân chính và cuộc sống khốn khổ, bất hạnh của nhân dân; đối đầu giữa tính cách kiên định, ngay thẳng của cá nhân với một xã hội phổ quát, đạo đức giả dối, lợi ích nhỏ nhen.
- Xung đột được phát hiện thông qua ngôn ngữ, hành động và tư tưởng của các nhân vật,
Câu 4. Phân tích thay đổi tâm trạng của Vũ Như Tô trong đoạn (qua lời nói và hành động).
- Ban đầu, khi Đan Thiềm báo tin về cuộc tấn công của quân phản loạn, Vũ Như Tô từ chối tin và hy vọng rằng mình sẽ có thể thuyết phục Hoài An Hầu tiếp tục xây dựng Cửu Trùng Đài.
- Khi bị cung nữ vu oan và quân phản loạn chế giễu, Vũ Như Tô đã nói rất mạnh mẽ, không chịu khuất phục.
- Khi Cửu Trùng Đài cháy, Vũ Như Tô cảm thấy đau lòng và quyết định chết cùng với nó.
Câu 5. Ý nghĩa của hình tượng Cửu Trùng Đài trong vở kịch? Bạn nghĩ gì về các phản ứng khác nhau của các nhân vật khi Cửu Trùng Đài bị đốt cháy?
- Đối với Vũ Như Tô: Ông tin tưởng vào lý tưởng sống và nghệ thuật, coi nó quan trọng hơn cả tính mạng, là biểu tượng của vẻ đẹp và nghệ thuật.
- Đối với Đan Thiềm: Ông xem nghệ thuật là kết tinh của tài năng và sức mạnh của nghệ sĩ, trân trọng vẻ đẹp và tài năng của họ.
- Với những nhân vật khác: Họ thể hiện sự xa hoa, lãng phí, tội ác của quyền lực, là nguồn gốc của những xung đột và tranh chấp.
Câu 6. Vở kịch khơi gợi suy tư về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lý tưởng và thực tế, giữa cá nhân và lịch sử?
Nghệ thuật cần phải phục vụ cuộc sống và con người, lý tưởng có thể được theo đuổi nhưng phải dựa trên thực tế. Mỗi hành động của cá nhân đều có thể ảnh hưởng đến lịch sử.
Câu 7. Trong lời đề tựa của vở kịch Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng viết:
“Than ôi! Như Tô phải làm gì và những kẻ giết Như Tô phải làm gì? Ta không biết. Cầm bút, ta chia sẻ cùng một bệnh với Đan Thiềm.”
Lời đề tựa này thể hiện thái độ của tác giả như thế nào đối với các nhân vật? Thái độ đó được thể hiện ra sao trong văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài?
- Lời đề tựa phản ánh sự nội tâm và mâu thuẫn của tác giả - mâu thuẫn giữa vai trò công dân và nghệ sĩ trong Vũ Như Tô vẫn chưa được giải quyết hoàn toàn.
- Ngay cả Nguyễn Huy Tưởng cũng chưa thể giải quyết triệt để mâu thuẫn giữa nghệ thuật vị nghệ thuật và nghệ thuật vị nhân sinh. Việc mất đi Cửu Trùng Đài vừa là niềm vui, vừa là nỗi tiếc. Sự ra đi của Vũ Như Tô là một mất mát lớn cho người có tài năng đó.
Nối liên kết giữa việc đọc và viết
Theo bạn, trong đoạn trích này, vấn đề xã hội nào được đề cập? Hãy viết một đoạn văn khoảng 150 từ diễn đạt ý kiến của bạn về vấn đề này.
Gợi ý:
Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài được trích từ vở kịch Vũ Như Tô của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng. Đoạn trích đã đặt ra một vấn đề sâu sắc về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa lí tưởng nghệ thuật cao cả và lợi ích trực tiếp của nhân dân. Vũ Như Tô, một kiến trúc sư xuất sắc, bị hôn quân Lê Tương Dực bắt xây dựng Cửu Trùng Đài để làm nơi giải trí cho các cung nữ. Mặc dù là nghệ sĩ tài năng, Vũ Như Tô từ chối vì lẽ đạo đức, nhưng sau đó, dưới sự lôi kéo của Đan Thiềm, một cung nữ khôn ngoan, ông đồng ý xây dựng công trình này. Tuy nhiên, việc xây dựng Cửu Trùng Đài đã khiến nhân dân gặp nhiều khó khăn, họ đã phản đối và cuối cùng, dẫn đến sự phản kháng lớn và cái kết bi thảm cho cả Vũ Như Tô và Cửu Trùng Đài. Điều này là minh chứng cho sự mâu thuẫn giữa các giá trị trên. Do đó, câu chuyện về Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài mang lại nhiều thông điệp ý nghĩa cho độc giả.
