Buzz
Chuẩn bị
(trang 45, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tiên đoán nội dung của bài thơ Xa ngắm thác núi Lư; tìm hiểu và ghi chú lại các thông tin về nhà thơ Lý Bạch để giúp việc hiểu bài thơ này.
Phương pháp giải:
Đọc trước văn bản và nắm vững về tác giả.
Lời giải chi tiết:
Phương pháp 1
Lý Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng của triều Đường, tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Tam Cúc.
Khi còn nhỏ, gia đình chuyển đến sinh sống ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên) nên nhà thơ thường xem Tứ Xuyên là quê hương của mình.
Từ khi còn trẻ, ông đã rời xa gia đình để đi du lịch, tìm đường lập nghiệp. Dù mong muốn góp phần cứu dân giúp đời nhưng ông không bao giờ được thành công.
Lý Bạch được gọi là “Thiên tiên”.
Câu hỏi cuối bài 1
Câu 1 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Dựa trên phần Dịch thơ, hãy xác định một số đặc điểm của thể thơ tứ tuyệt Đường luật trong bài Xa ngắm thác núi Lư.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Phương pháp 1
Bài thơ có 4 câu và mỗi câu 7 chữ, trong đó các câu 1 và 2 kết thúc bằng vần.
Câu hỏi cuối bài 2
Câu 2 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Có thể phân chia bài thơ Xa ngắm thác núi Lư thành hai phần: phần đầu và ba câu còn lại. Hãy nêu nhiệm vụ của mỗi phần trong bài thơ.
Phương pháp giải:
Đọc và phân loại cấu trúc của bài thơ
Lời giải chi tiết:
Phần 1: Mô tả cảnh núi Hương Lô.
Phần 2: Mô tả cảnh thác nước núi Lư.
Câu hỏi cuối bài 3
Câu 3 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định vị trí mà Lý Bạch đứng để ngắm thác nước và giải thích lợi ích của việc chọn điểm quan sát đó để miêu tả cảnh vật.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
'Dao khan bộc bố quải tiền xuyên'
(xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước.)
Từ hai chi tiết trên xác định nhà thơ đứng ngắm thác từ phía xa và ở một vị trí thấp hơn nhiều so với chiều cao của thác. Thác núi Lư từ trên cao ba nghìn thước đổ xuống nên phải có điểm nhìn xa như thế mới thu được toàn cảnh. Trước mắt ông, thác treo (quải) lên như dòng sông dựng ngược.
Câu hỏi cuối bài 4
Câu 4 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Lý Bạch đã miêu tả vẻ đẹp của thác nước trong bài thơ như thế nào? Hãy phân tích để hiểu rõ hơn về vẻ đẹp đó.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
*Những vẻ đẹp khác nhau của thác nước:
Trong câu thứ hai: hình ảnh trung tâm của bức tranh là thác nước đã hiện lên ngay trước mắt chúng ta qua việc dùng từ “quải” rất thành công của tác giả: từ “quải” (treo) đã biến cái động thành tĩnh, vì đứng từ xa ngắm nên nhìn thác nước giống như một dải lụa trắng được treo giữa vách núi và dòng sông phía trước. Từ “quải” đã mang lại giá trị thẩm mĩ cao cho bài thơ, giúp cho hình tượng thác nước trở nên sống động và hùng vĩ.
Trong câu thứ ba: Tác giả đã miêu tả dòng thác chảy từ trên cao xuống “ ba nghìn thước” trong trạng thái động ở các phương diện:
+ Tốc độ dòng chảy: “phi” (bay) nhanh khủng khiếp
+ Độ dốc của thác: “trực há” đổ thẳng xuống thành đường thẳng đứng vuông góc với dòng sông
+ Độ cao: cao vời vợi tới ba nghìn thước
+ Câu thơ như mở ra một không gian ba chiều rộng lớn, một khung cảnh hùng vĩ và tráng lệ.
Trong câu thứ tư: Tác giả so sánh hết sức là độc đáo. Dòng thác như dải Ngân Hà tuột khỏi chín tầng mây. Sự so sánh đó làm cho thác nước không chỉ kì vĩ mà rất đẹp và huyền ảo.
Câu hỏi cuối bài 5
Câu 5 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Trong bài thơ, chi tiết nào làm bạn ấn tượng nhất? Tại sao? Hãy chỉ ra phương pháp nghệ thuật mà Lý Bạch đã sử dụng để mô tả chi tiết đó.
Phương pháp giải:
Chọn một chi tiết và lý giải
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Chi tiết ấn tượng nhất:
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.
(Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây)
Dải Ngân Hà - một dải màu sáng nhạt với những vì tinh tú nhấp nháy, vắt ngang bầu trời những đêm mùa hạ, không phải là một dòng sông thực, mà chỉ là một dòng sông trong tưởng tượng. Nói cách khác, dòng Ngân Hà chỉ là một hình ảnh tưởng tượng, có tính trừu tượng. Việc nhà thơ mang một cái trừu tượng để so sánh với cái cụ thể đã làm cho cái cụ thể trừu tượng hơn.
Câu hỏi cuối bài 6
Câu 6 (trang 46, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Qua cảnh vật được miêu tả trong bài thơ, bạn thấy được điều gì về tâm hồn và tính cách của Lý Bạch?
Phương pháp giải:
Chia sẻ cảm nhận cá nhân
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Qua vẻ đẹp của cảnh vật được miêu tả trong bài thơ, ta có thể thấy Lí Bạch là một người yêu thiên nhiên, biết trân trọng, tự hào về vẻ đẹp của quê hương Trung Quốc. Đồng thời, qua bài thơ, chúng ta cũng cảm nhận được tài năng thơ pháp điêu luyện, tinh tế, và tâm hồn hào phóng, mạnh mẽ của nhà thơ.
