1. Tri thức Ngữ Văn
Văn bản nghị luận
Văn bản nghị luận là loại văn bản chủ yếu nhằm thuyết phục người đọc hoặc khán giả về một vấn đề cụ thể.
Các yếu tố cơ bản của văn bản nghị luận
Để một bài văn đạt hiệu quả thuyết phục, người viết cần sử dụng lý lẽ và dẫn chứng một cách hợp lý. Luận cứ là các giải thích mà tác giả đưa ra nhằm chứng minh quan điểm của mình. Dẫn chứng là những ví dụ từ thực tế hoặc các nguồn khác nhằm hỗ trợ cho lập luận.
Trạng ngữ
Trạng ngữ là phần phụ của câu, có thể xuất hiện ở đầu, giữa hoặc cuối câu (thường ở đầu câu). Trạng ngữ cung cấp thông tin về thời gian, địa điểm, mục đích, phương pháp, v.v. của hành động hoặc trạng thái được đề cập trong câu.
Tác động của việc lựa chọn từ ngữ và cấu trúc câu
Để truyền đạt một ý tưởng, có thể sử dụng nhiều từ ngữ và cấu trúc khác nhau. Trong khi viết, người viết cần lựa chọn từ ngữ và cấu trúc câu phù hợp để diễn đạt chính xác và hiệu quả ý định của mình.
2. Soạn bài 'Xem người ta kìa!'
Tóm tắt nội dung bài 'Xem người ta kìa!'
- Mẫu 1
Quan sát những người xung quanh! Bài viết thảo luận về mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng. Con người luôn khao khát người thân yêu đạt được thành công và tài năng như những nhân vật nổi bật trong xã hội. Tuy nhiên, việc cố gắng để trở nên giống người khác có thể dẫn đến việc đánh mất chính bản thân mình.
- Mẫu 2
Trong bài viết 'Xem người ta kìa!', tác giả Lạc Thành đã phân tích và lập luận một cách chính xác về việc so sánh con cái của mình với người khác. Câu nói 'Nhìn mọi người!' là một câu thường gặp ở nhiều bậc phụ huynh, nhưng đôi khi nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em và làm mất đi sự độc đáo của chúng.
- Mẫu 3
Tác giả bắt đầu bài viết theo cách riêng biệt và hấp dẫn, bằng cách kể lại những câu chuyện của mẹ và chính bản thân mình. Trong luận điểm đầu tiên, tác giả giải thích rằng các bậc phụ huynh thường mong muốn con cái của mình thành công như những người khác, và 'những người khác' ở đây là những người hoàn hảo và mẫu mực. Trong luận điểm thứ hai, tác giả khẳng định rằng mỗi người đều có những đặc điểm riêng và điểm mạnh khác nhau, tạo nên một xã hội đa dạng và phong phú. Phần kết bài là một đoạn đối thoại độc đáo, kết thúc bằng câu hỏi để người đọc suy ngẫm về quan điểm của tác giả.
Trước khi đọc
Câu hỏi 1. Bạn đã bao giờ nỗ lực để trở thành giống như một người bạn mà bạn hâm mộ chưa?
Nhiều người thường tìm cách trở nên giống như những người bạn mà họ ngưỡng mộ.
Câu hỏi 2. Trong cuộc sống, liệu mọi người đều có quyền thể hiện bản thân không?
Đúng vậy, mỗi người đều có quyền thể hiện bản thân trong cuộc sống. Chính sự thể hiện cá nhân tạo nên sự khác biệt và tự hào của mỗi người.
Trong khi đang đọc
Câu 1. Có phải việc sử dụng văn tự sự để mở bài cũng có thể là cách để đặt vấn đề cần nghị luận không?
Phương pháp mở bài: Tham khảo lời của mẹ.
Việc kể chuyện có thể là một phương pháp để đặt vấn đề cần thảo luận.
Câu 2. Tại sao bạn lại mong muốn con mình giống như những người khác?
Lý do tôi mong con mình giống như người khác là vì tôi muốn con đạt được sự hoàn hảo, trở nên thông minh, thành công, đáng tin cậy và được xã hội tôn trọng.
Câu 3. Làm thế nào để chứng minh rằng thế giới xung quanh chúng ta thật đa sắc màu?
- Các bạn trong lớp có nhiều sự khác biệt: từ ngoại hình đến giọng nói, từ thói quen đến sở thích.
- Ví dụ: Có người yêu thích vẽ tranh, người lại mê ca hát hay nhảy múa...
Có người tính cách vui vẻ, hoạt bát, trong khi người khác lại điềm tĩnh, trầm lặng...
Câu 4. Tại sao việc kết thúc văn bản bằng một câu hỏi lại có ý nghĩa quan trọng?
Tạo ra ấn tượng sâu sắc với người đọc, buộc họ phải suy nghĩ về vấn đề được nêu.
Sau khi đọc
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1. Khi người mẹ thốt lên “Hãy nhìn vào người này!”, bà đang muốn con mình: “phải đạt được thành công, không thua kém các anh chị, không làm xấu hổ gia đình, không để ai có cơ hội phê phán.”
Khi hét lên “Con nhìn này!”, người mẹ kỳ vọng con mình: “phải làm tốt, không để thua kém chị em, giữ gìn danh dự gia đình, không để bất kỳ ai có lý do để chỉ trích.”
Câu hỏi 2. Trong văn bản, điều gì được nêu rõ?
a. Đoạn văn trình bày vấn đề thông qua việc kể một câu chuyện.
'Giờ đây mẹ tôi đã ra đi... Có bà mẹ nào trên thế giới này không mong muốn điều đó không?'
b. Đoạn văn là sự giải thích của tác giả về:
“Mẹ tôi không phải là không có lý khi mong đợi tôi... Phải đạt đến mức hoàn hảo, không có thiếu sót.”
c. Đoạn văn sử dụng chứng cứ để làm rõ vấn đề:
“Kể từ khi biết suy nghĩ và nhận thức... một phần vô cùng quý giá trong mỗi người”
Câu hỏi 3. Đoạn văn nhấn mạnh sự quan trọng của sự tương đồng hoặc khác biệt giữa con người với nhau như thế nào?
Nội dung của văn bản nhấn mạnh giá trị của sự khác biệt giữa các cá nhân
Câu hỏi 4. Đọc lại đoạn văn có câu: “Mẹ tôi không phải là không có lý khi yêu cầu tôi lấy người khác làm mẫu mực để học hỏi”. Cho biết lý do mà mẹ tôi có lý là gì.
Lý do từ mẹ:
- Trong cuộc sống, tất cả chúng ta đều có điểm chung.
- Học hỏi những phẩm chất tốt từ người khác là rất quan trọng.
- Người mẹ hy vọng con mình sẽ trở thành người hoàn hảo và tốt hơn mỗi ngày.
Câu hỏi 5. Những đặc điểm “không giống ai” đôi khi lại là phần quan trọng nhất của mỗi người. Tác giả đã đưa ra những ví dụ nào để chứng minh điều này? Bạn rút ra bài học gì từ các ví dụ đó về việc áp dụng bằng chứng trong bài viết của mình?
- Các bạn trong lớp đều có những điểm khác nhau: khác về ngoại hình, giọng nói, thói quen và sở thích.
- Các ví dụ dẫn chứng:
- Có người yêu thích vẽ tranh, có người đam mê ca hát và nhảy múa...
- Từ những người có tính cách sôi nổi, vui vẻ đến những người trầm lắng, mỗi cá nhân đều có sự riêng biệt để thỏa mãn sở thích của họ...
- Các ví dụ trên cho thấy việc dùng dẫn chứng trong bài nghị luận cần phải cụ thể và chính xác.
Câu hỏi 6. Mặc dù hòa đồng và thân thiện với mọi người là quan trọng, nhưng cũng cần phải giữ gìn bản sắc cá nhân và tôn trọng sự khác biệt - bạn có đồng ý không? Tại sao?
- Đồng ý.
- Lý do: Việc hòa đồng và thân thiện giúp xây dựng các mối quan hệ tích cực và gắn bó. Đồng thời, giữ gìn bản sắc cá nhân và tôn trọng sự khác biệt giúp mỗi người duy trì sự độc đáo và giá trị riêng của mình.
Câu hỏi 7. Dựa trên nội dung bài viết 'Hãy nhìn người!', hãy chỉ ra những yếu tố quan trọng trong một bài văn nghị luận.
Những yếu tố quan trọng gồm: luận điểm, luận chứng và minh họa.
Viết kết nối với nội dung đọc
Soạn một đoạn văn (khoảng 5-7 câu) nêu rõ quan điểm của bạn về việc mỗi cá nhân cần giữ cho mình những đặc điểm riêng.
Gợi ý:
- Mẫu 1: Mỗi cá nhân cần có những nét riêng biệt của mình. Trong cuộc sống, con người có nhiều điểm chung, nhưng chính bản sắc cá nhân là điều tạo nên giá trị riêng của mỗi người. Sự độc đáo này được thể hiện qua nhiều khía cạnh như ngoại hình, tính cách, sở thích, và đam mê. Đây là lợi thế giúp chúng ta thành công trong cuộc sống. Nếu không nhận diện được điểm riêng của mình, việc chọn lựa và định hướng tương lai sẽ trở nên khó khăn. Dù chỉ là một hạt cát nhỏ trên trái đất, sự sáng tạo của bạn vẫn có thể làm nên điều khác biệt!
- Mẫu 2: Thế giới quanh ta đầy màu sắc và sự đa dạng. Mọi thứ và mọi người đều có sự khác biệt. Mỗi người đều là duy nhất, và điều đó tạo nên giá trị của họ. Ví dụ, trong một lớp học, các học sinh khác nhau về ngoại hình, giọng nói, tính cách và sở thích. Có người yêu thích ca hát, có người đam mê thể thao, có người thích viết văn hay làm thơ. Sự khác biệt này tạo nên giá trị cá nhân. Khi bạn nhận ra và phát triển những điểm đặc biệt của mình một cách tích cực, bạn sẽ gặt hái được thành công. Đồng thời, hãy hiểu rằng không phải mọi thứ đều có thể thay đổi, và mỗi người đều có những giá trị riêng. Hãy tự tin và hạnh phúc với điều đó.