Với việc soạn bài Ý nghĩa của truyện Con hổ (trang 14, 15, 16) trong sách Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức, học sinh sẽ dễ dàng trả lời các câu hỏi và làm bài văn 7.
Soạn bài Ý nghĩa của truyện Con hổ (trang 16) - Kết nối tri thức
* Bài viết chính:
Trong truyện “Con hổ có nghĩa”, tác giả tạo ra một câu chuyện hư cấu nhằm tôn vinh phẩm hạnh và lòng nhân ái trong đạo đức con người.
* Trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Bà đỡ Trần nhận ra sự chỉ dẫn và những giọt nước mắt của hổ đực, bác tiểu chủ động uống rượu lấy can đảm để giúp hổ vượt qua khó khăn: đỡ một ca đẻ khó cho hổ cái, lấy cái xương bò hóc trong họng hổ.
Câu 2 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Bà đỡ Trần giúp con hổ: nhìn thấy bà, con hổ quỳ xuống (biểu hiện lòng biết ơn) - tặng một khối bạc (tạ ơn bằng vật chất) – dẫn con hổ ra khỏi rừng (đảm bảo an toàn cho ân nhân) – quẫy đuôi chào biệt – sau khi bà đỡ đi xa mới gầm lớn rời đi (chăm sóc ân nhân và thể hiện tình cảm).
- Bác tiểu giúp con hổ: nhìn mặt bác (nhớ khuôn mặt ân nhân) - đem hươu đến và gầm gừ (tặng quà và biểu hiện lòng biết ơn) - đến thăm mộ, dụi đầu vào quan tài, gầm gào (tôn trọng và thể hiện lòng tiếc thương) – vào mỗi ngày giỗ mang các con thú đến để ở ngoài cửa trong hàng chục năm (gắn bó và tri ân ân nhân).
Câu 3 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Mặc dù cùng là tiếng gầm (ngôn ngữ của hổ), nhưng ở các tình huống khác nhau, biểu hiện và ý nghĩa của nó cũng không giống nhau.
- Con hổ đầu tiên “gầm lớn”: một lời chào đến ân nhân ở khoảng cách xa (âm thanh lớn để đảm bảo người khác nghe thấy).
- Con hổ thứ hai “gầm gừ, gào lớn”: âm thanh ban đầu nhỏ hơn, chỉ “gầm gừ” như lời “tâm sự”, sau “gào lớn” như thể hiện nỗi đau trong lòng về ân nhân đã khuất.
Câu 4 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Thông điệp “có nghĩa”, biết trả ơn sau khi nhận được giúp đỡ được thể hiện rõ qua tác phẩm. Nó thể hiện đạo đức của Nho giáo và nguyên tắc làm người.
- Ngay cả những kẻ hung ác cũng biết ơn và trả ơn khi nhận được sự giúp đỡ.
Câu 5 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Điểm tương đồng của hai câu chuyện:
+ Có nhân vật con hổ (một loài động vật dữ dội, có thể tấn công con người) đang gặp khó khăn và cần sự giúp đỡ.
+ Sau khi nhận được sự giúp đỡ từ con người, con hổ cũng biết đến lòng biết ơn và trả ơn bằng cảm xúc chân thành và sâu sắc.
- Bài học chung của cả hai câu chuyện là phải biết tri ân và đền đáp những người đã giúp đỡ mình, làm những việc tốt đẹp cho mình (ai không biết đạo lí này thì không khác gì loài dã thú).
- Việc sử dụng hai câu chuyện sẽ làm nổi bật hơn bài học về đạo lí làm người (hai câu chuyện nhận ơn và trả ơn so với một câu chuyện đơn lẻ sẽ được nhấn mạnh cao hơn).
- Việc sử dụng hai câu chuyện sẽ làm cho câu chuyện “con hổ có nghĩa” trở nên đặc biệt hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhận thức về đạo lí làm người mà mỗi người cần phải có – nhận ơn thì phải biết trả ơn.
Câu 6 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Phần kết thúc của câu chuyện: Sau nhiều năm, bác tiều qua đời. Trong lễ tang, ...nhiều chục năm sau đó.
- Con hổ đến viếng mộ, thể hiện lòng thương mến và xót xa đối với ân nhân đã khuất. Vào ngày giỗ, nó lại nhớ mang các con thú đến đặt ở ngoài cửa suốt mấy chục năm liền, thể hiện tình cảm vững bền và khắc cốt ghi tâm ơn nghĩa của ân nhân với mình.