Chuẩn bị đọc
Câu hỏi (trang 15, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Vùng đất hoặc người nào đã để lại trong tôi ấn tượng sâu đậm?
Phương pháp giải:
Huy động kiến thức, đưa ra đánh giá của bản thân về những điều đã trải nghiệm trong cuộc sống
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Quê hương chính là nơi để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng tôi bởi nơi đó có những cảnh vật, con người mà tôi yêu quý.
Trai nghiệm cùng Văn Bản 1
Câu 1 (trang 15, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Xác định cảm xúc của tác giả ở khổ thơ này. Dựa vào điều gì tôi xác định như vậy?
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức ngữ văn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Khổ thơ là tiếng lòng da diết với cuộc đời, nhớ cuộc sống tự do, yêu quê hương đất nước và say mê cách mạng của nhân vật trữ tình. Tác giả đã sử dụng từ 'đâu' để nhắc nhớ tới những hình ảnh quen thuộc của quê hương
Trai nghiệm cùng Văn Bản 2
Câu 2 (trang 16, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Việc lặp lại hai dòng thơ này có tác dụng gì?
Phương pháp giải:
Vận dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Việc lặp lại hai dòng thơ giúp tạo ra tính sáng tạo cho văn bản, tăng sức biểu cảm, nhấn mạnh cảm xúc nhớ nhung da diết của tác giả mà không làm đứt mạch cảm xúc của bài thơ
Nhìn vào và phản hồi 1
Câu 1 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Phân tích thể thơ của bài thơ và cách sử dụng vần, nhịp trong dòng thơ thứ hai.
Phương pháp giải:
Vận dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thể thơ: 7 chữ
- Tác giả sử dụng vần chân “ui” để kết thúc dòng thơ và tạo sự liên kết giữa các dòng thơ kết hợp với nhịp thơ 4/3, tạo ra nhịp điệu cho câu thơ, làm cho câu thơ trở nên da diết, nhẹ nhàng và thấm đậm nỗi nhớ.
Nhìn vào và phản hồi 2
Câu 2 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Tìm các câu thơ hoặc từ ngữ được lặp lại trong bài thơ và giải thích tác dụng của việc sử dụng chúng.
Phương pháp giải:
Vận dụng kỹ năng đọc hiểu và phân tích văn bản
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các câu thơ và từ ngữ được lặp lại trong bài thơ: “nhớ”, “đâu”.
Việc lặp lại này giúp tạo ra sự độc đáo cho văn bản, tăng cường sự biểu cảm và nhấn mạnh nỗi nhớ trong tâm trí của độc giả, không làm mất đi sự liên kết cảm xúc của bài thơ.
Nhìn vào và phản hồi 3
Câu 3 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Đánh giá cách sắp xếp các phần trong bố cục của bài thơ. Dựa vào đó, xác định sự biến động của mạch cảm xúc được tác giả thể hiện.
Phương pháp giải:
Vận dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Phần 1 (Từ đầu đến “thiệt thà”): Nỗi nhớ về cuộc sống ngoài nhà tù.
- Phần 2 (Tiếp theo đến “ngát trời”): Nỗi nhớ về bản thân trong những ngày chưa bị giam giữ.
- Phần 3 (phần còn lại): Quay trở lại thực tại của cuộc sống tại nhà tù với nỗi nhớ không ngừng.
→ Sự biến động của mạch cảm xúc được tác giả thể hiện: Nhớ về quê hương thể hiện sự nhớ mong da diết của nhà thơ, sau đó là sự nhớ về cuộc sống và cao hơn là nỗi lòng mong muốn tự do và sự không hài lòng với hiện thực.
Nhìn vào và phản hồi 4
Câu 4 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Nêu nguồn cảm hứng chính của bài thơ. Dựa trên điều gì để xác định như vậy?
Phương pháp giải:
Vận dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cảm hứng chính của bài thơ là nỗi nhớ, nhớ về quê hương, nhớ về cuộc sống tự do và mong muốn của nhà thơ muốn thoát khỏi. Vào đầu năm 1939, tình hình thế giới căng thẳng, có nguy cơ bùng nổ cuộc chiến lớn thứ hai. Thực dân Pháp trở lại để đàn áp ở Đông Dương. Vào cuối tháng 4, Tố Hữu bị bắt ở Huế trong một đợt khủng bố của thực dân Pháp. Bài thơ “Nhớ Đồng” được viết trong những ngày nhà thơ bị giam giữ tại nhà tù Thừa Phủ (Huế). Bài thơ thuộc phần “Xiềng xích” của tập “Từ ấy”.
Nhìn vào và phản hồi 5
Câu 5 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Định rõ chủ đề của bài thơ. Chủ đề được thể hiện thông qua những kỹ thuật nghệ thuật nào?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Chủ đề của bài thơ: Bài thơ là tiếng lòng da diết với cuộc đời, cuộc sống tự do và tình yêu cách mạng của nhân vật trữ tình. Thể hiện khát vọng tự do, tình yêu quê hương, tình yêu cuộc sống của chính bản thân.
- Kỹ thuật nghệ thuật được thể hiện: Tác giả thành công trong việc sử dụng kỹ thuật tu từ điệp ngôn và cấu trúc điệp. Phong cách thơ sâu lắng, da diết, và sử dụng hình ảnh gần gũi, giản dị mà mộc mạc, thể hiện cuộc sống đời thường.
Suy nghĩ và phản ánh 6
Câu 6 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Theo quan điểm của em, tác giả muốn truyền đạt điều gì tới độc giả qua bài thơ này?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt: Ý chí hy sinh và thực hiện lý tưởng để đem lại độc lập cho dân tộc, sự ấm no cho quê hương.
Suy nghĩ và phản ánh 7
Câu 7 (trang 17, SGK Ngữ Văn 8, tập 1)
Hãy viết khoảng năm câu hoặc tạo ra một bức tranh miêu tả cảnh vật, con người như trong bài thơ Nhớ Đồng. Các hình ảnh tưởng tượng này có tác dụng gì đối với việc hiểu nội dung của bài thơ?
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức về viết văn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Cảnh vật được mô tả trong Nhớ Đồng xuất hiện với sự chân thực, gần gũi, tươi đẹp của một ngôi làng yên bình. Đó là nơi mang lại cho ta cảm giác bình yên. Nhân vật trong bức tranh có vẻ ngoài giản dị, chân thực, trìu mến. Họ là những người lao động, sống thiết tha với cuộc sống.
Tác dụng: Các hình ảnh này giúp độc giả hiểu rõ hơn nội dung của tác phẩm, đồng thời nắm bắt được tư tưởng, cảm xúc của nhà thơ và hiểu sâu hơn về con người mà tác giả muốn miêu tả.