
Đọc văn bản 3
Câu 3 (trang 21, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thái độ và cảm xúc của ông họa sĩ và cô kỹ sư khi tiễn biệt anh thanh niên ra sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Khi chia tay anh thanh niên, cả ông họa sĩ và cô kỹ sư đều cảm thấy tiếc nuối. Ông họa sĩ nắm chặt tay anh, hứa sẽ quay trở lại và ở lại bên anh trong ít ngày. Còn cô kỹ sư, dù lắm lời cảm ơn, nhưng vẫn nhìn thẳng vào mắt anh và nói lời biệt ly cẩn thận, rõ ràng.
Sau khi đọc 1
Câu 1 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Định rõ đề tài của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Truyện Lặng lẽ Sa Pa ca ngợi những con người giản dị, hàng ngày khiêm tốn, âm thầm hiến dâng hết mình cho Tổ quốc một cách kín đáo. Trong số những con người ấy, ghi nhận được hình ảnh anh thanh niên làm công tác khí tượng, tự giác vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ và sống đẹp, mang niềm vui cho mọi người.
Sau khi đọc 2
Câu 2 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tóm tắt nội dung và nhận xét về cách xây dựng cốt truyện.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Lặng lẽ Sa Pa kể về cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe và anh thanh niên làm khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn trong khoảnh khắc nửa giờ khi xe dừng lại. Ông họa sĩ và cô gái lên thăm nơi ở và công việc của anh thanh niên trên núi. Anh chia sẻ với họ về công việc, cuộc sống và suy nghĩ của mình. Ông họa sĩ đã kịp ghi lại bức chân dung của anh. Anh muốn giới thiệu với ông họa sĩ những người khác xứng đáng hơn để ông vẽ chân dung. Họ chia tay trong cảm xúc mãnh liệt.
=> Nhận xét về cách xây dựng cốt truyện: Lặng lẽ Sa Pa có cốt truyện tuyệt vời. Cốt truyện đơn giản xoay quanh cuộc gặp gỡ đầy ý nghĩa giữa ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ với anh thanh niên trên đỉnh núi Yên Sơn.
Sau khi đọc 3
Câu 3 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nhân vật anh thanh niên được tác giả mô tả qua những chi tiết nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, hoàn cảnh sống, công việc, mối quan hệ với nhân vật khác)? Dựa vào một số chi tiết tiêu biểu để nhận xét về tính cách của nhân vật.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và đưa ra nhận xét của mình.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Chi tiết về độ tuổi và ngoại hình: hai mươi bảy tuổi, tầm vóc nhỏ bé, khuôn mặt tươi rói,...
- Hoàn cảnh sống: sống một mình trên đỉnh núi, không gian chỉ có cây cỏ và mây lạnh buốt; ngôi nhà gọn gàng, ngăn nắp; thích đọc sách và cảm thấy hạnh phúc,...
- Công việc: làm công tác khí tượng và vật lí địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét: đo gió, đo mưa, đo nắng, dự báo thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất và chiến đấu; khó khăn nhất là làm việc vào một giờ sáng: “gió tuyết và yên lặng bên ngoài như đang đợi tôi ra để đổ về”,...
- Lời nói: chia sẻ với ông họa sĩ và cô kỹ sư về công việc của mình; giới thiệu những người khác xứng đáng hơn để ông họa sĩ vẽ chân dung.
- Hành động: sử dụng cành cây để chặn đường gặp gỡ mọi người, tặng bó hoa cho cô kỹ sư trẻ,...
- Cảm xúc và suy nghĩ về công việc và cuộc sống: công việc làm ta và công việc làm đôi, sao mà gọi là một mình được?; từ ngày đó, tôi sống thật hạnh phúc,...
- Mối quan hệ với nhân vật khác: gửi bác lái xe bát trăm vì “bác gái vừa ốm dậy”. Tặng bó hoa đã tự cắt cho cô kỹ sư nông nghiệp ngay lần gặp đầu tiên, “ấn cái lá trứng” vào tay ông họa sĩ để mọi người cùng ăn trưa.
=> Nhận xét về tính cách: Anh thanh niên là một chàng trai sống giản dị, ngăn nắp. Anh yêu thích công việc và luôn có trách nhiệm với những gì mình làm. Là người lắng nghe và trò chuyện một cách tinh tế với người khác, có hành động quan tâm tới mỗi người mà anh gặp.
Sau khi đọc 4
Câu 4 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Chân dung anh thanh niên lôi cuốn qua cảm nhận của các nhân vật: bác lái xe, ông họa sĩ và cô kĩ sư.
=> Hình ảnh nhân vật anh thanh niên đã hiện lên qua cái nhìn của nhiều nhân vật khác, tăng thêm sự chân thực và lấp lánh.
Sau khi đọc 5
Câu 5 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Ông họa sĩ lôi cuốn với sự bất lực trước chân dung của anh thanh niên và bằng khóe mắt nghệ sĩ thấy hiện thể thực của cuộc sống.
=> Nhân vật ông họa sĩ đem đến cho tác phẩm chiều sâu tư tưởng, từ đó truyền đạt những trăn trở, suy ngẫm về con người và nghệ thuật.
Sau khi đọc 6
Câu 6 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Những bức tranh thiên nhiên Sa Pa tuyệt đẹp đã góp phần tạo nên chất thơ cho tác phẩm. Hãy chọn một đoạn văn tả cảnh Sa Pa mà em ấn tượng nhất và nêu cảm nhận.
Phương pháp giải:
Chọn một đoạn văn tả cảnh Sa Pa mà em ấn tượng nhất và nêu cảm nhận cá nhân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
“Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe.”
=> Đoạn văn trên cho ta cảm nhận được một bức tranh thiên nhiên Sa Pa đầy màu sắc và ánh áng: màu vàng rực rỡ của nắng, màu xanh của rừng cây mênh mông, lấp lánh màu bạc của những ngọn thông rung tít trong nắng, màu tím hoa cà của những cây tử kinh. Thiên nhiên hiện lên sinh động như một bức tranh với vẻ đẹp đặc trưng của nắng, gió, của mây trời giữa vùng núi cao Sa Pa.
Sau khi đọc 7
Câu 7 (trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tác phẩm khám phá những giá trị cao cả của sự lao động, gợi lên trong em ý nghĩ về tâm hồn vươn lên, cố gắng, tinh thần hy sinh cho lợi ích của cộng đồng.
Phương pháp giải:
Trình bày suy nghĩ và những liên hệ bài học của em khi đọc tác phẩm.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác phẩm gợi cho em những suy nghĩ, bài học về những con người lao động thầm lặng tạo nên giá trị, góp công sức của bản thân vào công cuộc xây dựng phát triển đất nước của cả dân tộc. Noi gương của những người trẻ cống hiến quên mình cho Tổ quốc, em cũng sẽ cố gắng học tập và trau dồi để sau này trở thành công dân có ích, góp một phần sức lực nhỏ nhoi vào công cuộc đổi mới và phát triển nước nhà.
(Tác phẩm gợi cho những suy nghĩ về ý nghĩa, niềm vui của lao động; bài học về sự cống hiến cho cộng đồng; trân trọng những con người lao động thầm lặng, hi sinh cho đất nước,…)
Viết
(trang 22, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tôi ở vai một họa sĩ lửa tuổi, người đã trôi qua nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người. Nhưng buổi gặp gỡ đặc biệt ấy, ở Sa Pa, với anh thanh niên trẻ tuổi làm công tác khí tượng, là một kiểu gặp gỡ mà tôi sẽ nhớ đến suốt đời. Anh được mô tả như là một người đơn độc nhất thế gian, để rồi những lời kể về cuộc sống của anh khiến tôi không thể không xứng đống vì anh. Tặng bó hoa cho một cô gái trẻ, nghe anh nói về cuộc sống của mình. Cái việc anh làm là một công việc vô cùng cao cả, vất vả, thầm lặng, nhưng được nhìn nhận và đánh giá cao bởi cộng đồng. Cuộc trò chuyện ngắn của chúng tôi kết thúc trong nỗi tiếc nuối. Trước khi rời đi, tôi hứa với anh sẽ trở lại - trở lại để hoàn thành tấm tranh mà tôi đã ước mơ vẽ.