1. Hướng dẫn phân tích
Phân tích cách viết đoạn văn để bày tỏ cảm xúc về một bài thơ lục bát:
1. Đoạn văn có diễn đạt rõ ràng cảm xúc của người viết về bài thơ lục bát không?
2. Người viết có sử dụng ngôi thứ nhất để bày tỏ cảm xúc không?
3. Câu mở đầu đoạn văn trình bày nội dung gì?
4. Phần chính của đoạn văn bao gồm những câu nào và diễn đạt điều gì?
5. Câu kết thúc đoạn văn truyền tải thông điệp gì?
Trả lời:
1. Đoạn văn đã diễn tả rõ nét cảm xúc của người viết đối với bài thơ lục bát qua việc miêu tả tinh tế và cảm nhận sâu sắc về nội dung cũng như nghệ thuật của bài thơ.
2. Tác giả sử dụng ngôi thứ nhất (xưng 'tôi') để thể hiện sự kết nối cá nhân và cảm nhận trực tiếp với bài thơ, giúp người đọc dễ dàng cảm nhận và đồng điệu với cảm xúc của tác giả.
3. Câu mở đầu của đoạn văn giới thiệu cảm xúc chung mà bài ca dao gợi lên cho tác giả, tạo bối cảnh cho những cảm nhận tiếp theo và khuyến khích người đọc cùng khám phá cảm xúc của tác giả.
4. Phần chính của đoạn văn từ 'Với âm hưởng ngọt ngào...' đến '...khắc ghi công ơn trời bể ấy' chi tiết hóa cảm xúc của người viết về các biện pháp nghệ thuật trong bài ca dao, chẳng hạn như âm thanh du dương và hình ảnh thơ mộng.
Tác giả cũng chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ về nội dung của bài ca dao, nhấn mạnh ý nghĩa sâu xa và giá trị tinh thần, đặc biệt là việc ghi nhớ công ơn và lòng biết ơn.
5. Câu kết đoạn khẳng định lại cảm xúc của tác giả đối với bài thơ lục bát và làm nổi bật ý nghĩa sâu sắc mà bài thơ mang lại. Nó như một lời tổng kết, nối kết cảm nhận của tác giả với người đọc về giá trị của tác phẩm.
2. Thực hành
Bài tập: Hãy viết một đoạn văn bày tỏ cảm nghĩ về một trong hai bài thơ lục bát ('À ơi tay mẹ' hoặc 'Về thăm mẹ') hoặc một bài ca dao Việt Nam mà bạn đã học.
a. Chuẩn bị
- Đọc kỹ yêu cầu bài tập để xác định mục tiêu viết đoạn văn chia sẻ cảm nhận về bài thơ lục bát.
- Lựa chọn bài thơ 'Về thăm mẹ' của Đinh Nam Khương để phân tích.
- Đọc đi đọc lại bài thơ để hiểu rõ nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
b. Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý
- Bài thơ lục bát 'Về thăm mẹ' của Đinh Nam Khương là một tác phẩm đặc biệt khiến bạn ấn tượng sâu sắc.
- Tình cảm chân thành của người con dành cho mẹ là điểm nhấn mạnh mẽ trong bài thơ. Bài thơ chạm đến trái tim bạn, nhắc nhở bạn về sự yêu thương và lòng biết ơn mẹ.
- Bạn đánh giá cao giá trị của bài thơ cả về nội dung lẫn nghệ thuật, với hình ảnh và ngôn từ phong phú, gợi cảm xúc sâu lắng.
Lập dàn ý
- Mở đoạn:
Bài thơ 'Về thăm mẹ' của Đinh Nam Khương là tác phẩm khiến em cảm động và yêu thích nhất trong chương trình Ngữ Văn của mình.
- Thân đoạn:
+ Điều khiến em ấn tượng sâu sắc nhất về bài thơ này chính là nội dung đầy cảm xúc và sâu lắng.
+ Bài thơ tập trung khai thác tình cảm gia đình thiêng liêng, ấm áp và xúc động.
+ Tác giả đã khắc họa tình cảm của người con một cách sâu sắc khi chứng kiến cuộc sống giản dị của mẹ, từ đó nhận ra sự vất vả và hi sinh lớn lao của mẹ.
+ Bài thơ cũng diễn tả tình yêu thương sâu sắc khi người mẹ dành dụm những quả na cuối cùng, mong chờ sự trở về của đứa con.
+ Những hình ảnh chân thực và cảm động trong bài thơ đã chạm đến trái tim em, khiến em thêm yêu thương và biết ơn mẹ mình hơn.
- Kết đoạn:
Bài thơ đã để lại ấn tượng sâu đậm trong em, làm em càng trân trọng tình cảm gia đình và cảm kích hơn về những hy sinh của mẹ.
c. Viết
Trong chương trình Ngữ Văn lớp 6, em đã tiếp xúc với nhiều bài thơ lục bát, và bài thơ 'Về thăm mẹ' của Đinh Nam Khương là một tác phẩm để lại ấn tượng sâu đậm. Bài thơ mở ra một cái nhìn sâu sắc về tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẫu tử thiêng liêng và chân thành. Bài thơ kể về chuyến trở về quê hương của người con để thăm mẹ. Khi thấy cảnh sống giản dị của mẹ, người con không khỏi cảm thấy xót xa và thương mẹ. Những hình ảnh như 'chiếc nón mê đã cũ' và 'áo tơi đã cộc' phản ánh sự đơn sơ và mộc mạc trong đời sống của mẹ. Dù sống trong hoàn cảnh khó khăn, mẹ vẫn lo lắng, chăm sóc cho căn nhà nhỏ của mình, nấu tương và nuôi gà. Đặc biệt, cảm xúc của người con dâng trào khi thấy những quả na cuối vụ mà mẹ đã để dành cho mình. Từ những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày, em cảm nhận được tình cảm gia đình thiêng liêng và sự lo lắng của mẹ dành cho con cái. Bài thơ 'Về thăm mẹ' không chỉ là một tác phẩm thơ ca ý nghĩa, mà còn là bài học quý giá giúp em hiểu rõ hơn về giá trị của gia đình, lòng yêu thương, và trách nhiệm đối với những người thân yêu.
d. Kiểm tra và rà soát lỗi chính tả
Sau khi hoàn tất việc viết bài, bước kiểm tra và chỉnh sửa là rất quan trọng để nâng cao chất lượng bài viết. Dưới đây là các bước cụ thể để thực hiện kiểm tra và chỉnh sửa:
- Đọc lại toàn bộ bài viết: Đầu tiên, học sinh cần đọc lại toàn bộ bài viết để phát hiện lỗi chính tả, ngữ pháp, hoặc cú pháp.
- Kiểm tra lỗi chính tả: Học sinh cần rà soát kỹ từng từ trong bài viết để phát hiện các lỗi chính tả như sử dụng sai chữ cái, mất hoặc thừa ký tự.
- Rà soát ngữ pháp và cú pháp: Học sinh cần kiểm tra việc sử dụng ngữ pháp và cấu trúc câu trong bài viết để đảm bảo sự rõ ràng và chính xác. Cần chú ý đến các lỗi như sự không thống nhất giữa các thành phần câu và việc sử dụng sai thì hoặc dạng từ.
- Điều chỉnh cấu trúc ý tưởng: Học sinh nên xem xét cách tổ chức và trình bày các ý trong bài viết để đảm bảo sự mạch lạc và logic. Cần sắp xếp các ý chính và phụ một cách hợp lý và dễ hiểu.
- Đảm bảo tính logic và mạch lạc: Học sinh cần chắc chắn rằng các ý và thông tin trong bài viết được trình bày một cách hợp lý và liên kết, không có sự lộn xộn cảm xúc hoặc thiếu nhất quán.
- Chú ý đến từ ngữ và cấu trúc câu: Học sinh nên sử dụng ngôn từ phong phú và đa dạng, cùng với cấu trúc câu phức tạp để làm cho bài viết thêm hấp dẫn và dễ theo dõi.
- Sửa chữa và hoàn thiện: Sau khi phát hiện và ghi nhận các lỗi, học sinh cần chỉnh sửa bài viết để loại bỏ sai sót và nâng cao chất lượng tổng thể của bài viết.
- Đọc lại và kiểm tra lần cuối: Cuối cùng, học sinh nên đọc kỹ bài viết sau khi đã chỉnh sửa để đảm bảo mọi chi tiết đều chính xác và hợp lý.
3. Thực hành
Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?
Bài thơ thể hiện nỗi niềm của những người nông dân khốn khổ và vất vả trong xã hội xưa. Họ được so sánh với hình ảnh những con cò trắng, sống một cuộc đời đầy lận đận và gian truân. Họ không có lúc nào được nghỉ ngơi và sống an nhàn.
Hình ảnh 'con cò' xuyên suốt bài thơ phản ánh một cuộc đời mảnh mai, yếu ớt nhưng phải đảm nhận những công việc nặng nhọc và đầy khó khăn. Giống như những người nông dân gầy yếu, làm việc vất vả dưới nắng mưa, còng lưng với đất trời. Thật đáng thương cho số phận của họ.
Dù đã nhận thức rõ về cuộc sống khổ cực và đầy cay đắng, những người nông dân vẫn không biết làm thế nào để thay đổi số phận. Với địa vị thấp kém, họ khó lòng đối đầu với những kẻ xấu xa và tham lam ngoài xã hội. Ngay cả việc chỉ trích hay tố cáo, họ chỉ dám dùng đại từ không rõ cụ thể như “ai” để nói về những kẻ đó.
Hình ảnh 'cò con' ở phần kết bài thơ càng làm nổi bật nỗi đau và sự bất hạnh của các thế hệ tương lai. Nhịp điệu bài thơ nhẹ nhàng như một câu ru, với việc sử dụng điệp từ để gợi lên cảm xúc yêu thương và xót xa cho số phận của người nông dân.
Bài thơ không chỉ thể hiện sự yêu thương và đồng cảm sâu sắc với những số phận nghèo khổ mà còn để lại ấn tượng mạnh mẽ về hình ảnh 'con cò' và những hoàn cảnh sống gian truân của người nông dân.
- Viết một bài văn thuyết minh kể lại một sự kiện lớp 6 tiêu biểu nhất
- Thành ngữ là gì? Tác dụng và ví dụ minh họa về thành ngữ trong Ngữ Văn lớp 6