Soạn thảo bài văn phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học - Văn 10 Cánh diều

Soạn thảo bài văn phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học là một trong những đề tài thú vị trong chương trình Ngữ văn 10 Cánh diều tập 2.

Soạn thảo bài văn phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học bao gồm 2 mẫu hay nhất, giúp bạn có thêm nhiều ý tưởng tham khảo, nâng cao kiến thức về cách soạn bài nghị luận phân tích đánh giá tác phẩm văn học. Dưới đây là 2 bài văn mẫu phân tích đánh giá một tác phẩm văn học xuất sắc nhất, mời bạn cùng đọc.

Bố cục phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học

I. Khởi đầu:

- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm:

• Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn nổi tiếng của văn học cách mạng Việt Nam.
• “Chiếc lược ngà” là tác phẩm nổi bật nhất của ông, tập trung vào tình cảm gia đình và tình cha con trong thời chiến. Điều làm ấn tượng đặc biệt trong tác phẩm là tình huống truyện được mô tả một cách độc đáo.

1. Tình huống truyện là gì?

Tình huống truyện, hay còn được gọi là tình thế trong câu chuyện, là ngữ cảnh, tình tiết gây ra xung đột, mâu thuẫn, tạo nên cốt truyện và giúp nhân vật phát triển. Thông qua giải quyết xung đột trong tình huống truyện, chúng ta hiểu rõ hơn về nội dung tác phẩm và ý nghĩa nghệ thuật của tác giả khi xây dựng các tình huống như vậy.

Cuộc sống không ngừng đặt ra những thách thức bất ngờ, đặc biệt là trong tình cảm gia đình.

Trong một lần trở về nhà, ông Sáu đã phải đối mặt với sự phản bội không ngờ từ con gái yêu quý của mình.

Sự không nhận ra của con gái khiến ông Sáu thấy mình đã thay đổi nhiều qua những năm tháng xa cách.

Tình huống này là một cơ hội để cha và con phải đối diện với những khó khăn, từ đó tăng cường tình cảm gia đình.

Qua mọi khó khăn, tình yêu thương giữa cha và con đã được thể hiện một cách rõ ràng và cao đẹp.

Tình huống trong truyện Chiếc lược ngà mang lại nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Vết thương trên mặt ông Sáu là điểm nút quan trọng gây ra sự phản kháng của bé Thu, đồng thời là thách thức lớn nhất cho họ.

Câu chuyện cũng là dịp để thể hiện tính cách của các nhân vật.

Ông Sáu là hình mẫu của một người cha yêu thương con cái, trong khi bé Thu là một cô bé có tính cách mạnh mẽ và đầy ương bướng.

Kết bài của truyện để lại cho độc giả nhiều suy tư về tình cha con và giá trị của tình cảm gia đình.

Tác giả đã tạo ra hai tình huống bất ngờ trong truyện, nhưng vẫn hợp lý và tự nhiên, nhấn mạnh vào tình cha con trong bối cảnh chiến tranh đầy khó khăn.

Tác phẩm khẳng định tình cảm gia đình là tối thiểu, là nguồn động viên mạnh mẽ giúp con người vượt qua mọi khó khăn của cuộc sống.

Nghiên cứu và phân tích văn học là một quá trình phức tạp nhưng đầy ý nghĩa.

Nghệ thuật viết văn theo lối của nhà văn Nga Sê-khốp được tập trung vào việc tái hiện chi tiết để thể hiện tính cách nhân vật và tài nghệ sáng tạo của tác giả.

Trong trích đoạn này, có hai tình tiết chính tạo ra tình huống truyện. Đầu tiên là việc người cha trở về sau một thời gian dài, mong đợi gặp lại con gái nhưng phải đối mặt với sự từ chối của bé Thu. Tình huống thứ hai là sự hy sinh của ông Sáu khi chuẩn bị tặng chiếc lược ngà cho con trước khi ra đi.

Một câu chuyện về tình cha con trong thời kỳ chiến tranh, với sự hiện diện của anh Sáu, một người cha đã rời xa cuộc chiến từ năm 1946. Con gái anh, bé Thu, là đứa con duy nhất của anh. Khi anh đi, bé Thu mới chỉ một tuổi. Sau sáu, bảy năm xa cách, họ chỉ có thể gặp nhau qua bức ảnh nhỏ. Sự mong đợi lớn lao nhất của anh là được nghe bé gọi mình là 'ba'. Tình huống trong câu chuyện tự nhiên và đầy cảm xúc, khi anh quay về nhà nhưng con lại không gọi anh bằng 'ba', dù anh đã cố gắng hết sức.

Ước mong của anh Sáu, nghe bé gọi 'ba', dường như đơn giản nhưng lại rất khó khăn. Ngay từ khi nhìn thấy con từ xa, anh đã không kiềm được cảm xúc của mình. Anh không thể chờ đợi xuồng cập, nhảy ra ngoài và gọi lớn: 'Thu! Con!' Anh nghĩ rằng, con sẽ ôm anh chặt nhưng phản ứng của bé lại hoàn toàn ngược lại. Bé giật mình, tròn mắt nhìn, ngơ ngác và lạ lùng. Khi anh tiếp tục tiến về, bé lại gọi 'Má! Má!'. Cảm xúc của cả hai là hoàn toàn đúng và sâu sắc, đó chính là tài năng của nhà văn Nguyễn Quang Sáng.

Nguyên nhân của tình huống này là vết thương trên mặt anh Sáu, dấu vết của chiến tranh, khiến bé Thu cảm thấy khác biệt so với bức ảnh ba và mẹ của bé. Vì vậy, trong những ngày anh quay về, bé Thu không gọi anh là 'ba'. Ngay cả khi mẹ bé cố tình đặt bé vào tình huống phải gọi ba, bé vẫn im lặng. Cả hai đều quyết định không nhượng bộ, nhưng lần này, bé Thu là người chiến thắng.

Cao trào của câu chuyện là khi anh Sáu không kiểm soát được cảm xúc trước sự bướng bỉnh của bé. Anh đánh nó khi nó hất trứng anh cầm. Bé Thu bỏ đi và bà ngoại giải thích cho bé về vết thương của ba. Sau đó, bé đã chấp nhận người cha của mình. Nhưng đó cũng là lúc anh Sáu phải quay về căn cứ. Cuộc chia ly của họ bộc lộ tình yêu con đối với cha.

Khi quay về lần này, anh Sáu kìm nén cảm xúc của mình. Bé Thu, sau khi ở bên nhà bà ngoại, hiểu rõ hơn về ba mình. Bé nhận ra sự khác biệt trong biểu hiện của ba. Vẻ mặt của bé trở nên trầm lặng, đôi mắt sâu hơn và cái nhìn của bé trở nên nghi ngờ, sâu sắc hơn. Khi cảm xúc bùng phát, bé gọi ba mình, không phải là một tiếng thầm lặng, mà là một tiếng kêu thét dài.

Tình huống thứ nhất kết thúc, mở ra tình huống thứ hai. Nỗi nhớ con, sự hối tiếc vì đã trừng phạt con khiến anh Sáu không ngừng làm chiếc lược ngà cho con - theo lời dặn của bé khi chia tay cha: 'Ba về! Ba mua cho con một cây lược ngà nhé ba!'

Một buổi chiều, anh Sáu hối hả chạy về như đứa trẻ vui mừng với món quà. Anh đã tìm được một khúc ngà voi. Sau đó, anh dùng vỏ đạn cưa nhỏ từng miếng khúc ngà, tỉ mỉ chế tạo từng chiếc răng lược. Trong quá trình làm lược, anh Sáu tưởng như đang bước chân cùng con, tâm sự, trò chuyện, vì thế, mỗi lúc rảnh rỗi, anh cắt từng chiếc răng lược như một nghệ nhân. Anh còn khắc dòng chữ lên lược để tặng con: 'Yêu nhớ tặng Thu con của ba'. Thật đáng tiếc khi anh không kịp trao chiếc lược với tất cả tình yêu thương của mình cho con gái. Trước khi rời bỏ thế giới này, không còn sức lực nhiều, tình cha con vẫn mãi sống, anh đưa cây lược cho bạn đồng đội của mình, mong muốn gửi gắm lại cho bé Thu.

Nhờ vào những tình huống bất ngờ nhưng hợp lý, Nguyễn Quang Sáng đã thành công trong việc thể hiện tình cha con, một chủ đề cao cả và thiêng liêng. Tình cảm này không chỉ là nguồn động viên cho lính trên chiến trường mà còn là sức mạnh cho những người thân ở nhà.