Soạn tóm tắt về bài văn Hoàng Lê nhất thống chí
Tóm tắt
Nghe tin quân Thanh xâm lược Thăng Long, Bắc Bình Vương (Nguyễn Huệ) tức thì triệu hồi tướng lĩnh để tố cáo trời đất và lên ngôi hoàng đế, sau đó ra lệnh xuất quân đánh Thanh. Ông vừa đi vừa tuyển quân. Đến ngày 30 tháng chạp, ông tổ chức tiệc khao quân, và vào ngày mùng 7 năm mới, ông tiến vào Thăng Long.
Dưới sự chỉ huy thông minh của Quang Trung, quân đội Tây Sơn tiến lên như một cơn gió lốc, khiến quân địch hoảng sợ, Tôn Sĩ Nghị sợ lộ bí mật, không kịp mặc áo giáp, không kịp lên ngựa, và phải chạy về phía biên giới phía Bắc. Các quan lại của đế vương cũng phải vội vàng trốn thoát khi thấy tình thế nguy cấp.
Soạn tóm tắt
Câu 1 (trang 72 trong Sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Bố cục:
- Phần 1: Bắt đầu từ .... năm Mậu Thân (1788): Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và dẫn dắt quân đội ra Bắc chiến đấu với quân giặc
- Phần 2: Tiếp theo .... đến khi đưa quân vào thành: Hành trình quân đội vô cùng nhanh chóng và những chiến thắng huy hoàng
- Phần 3: Phần còn lại: Câu chuyện thất bại của quân giặc do Tôn Sĩ Nghị dẫn dắt và các vua phản quốc như Lê Chiêu Thống
Ý chính của bài viết là kể về sự kiện Nguyễn Huệ lên ngôi và thành tích vĩ đại của ông trong việc đánh bại kẻ thù ngoại xâm.
Nguyễn Huệ được tôn vinh như một anh hùng của dân tộc với tất cả các phẩm chất: trí tuệ, tài năng lãnh đạo quân sự, sự mưu lược…
- Hành động quyết đoán và mạnh mẽ:
+ Nghe tin quân Thanh xâm lược Thăng Long, ngay lập tức triệu hồi các tướng sĩ, tự đích thân dẫn đội quân ra Bắc.
+ Khi lên ngôi hoàng đế, ông ra lệnh sắp xếp quân lính và tiến hành dẹp bỏ kẻ thù.
+ Gặp gỡ Nguyễn Thiếp để tìm hiểu về tình hình và lên kế hoạch.
+ Tuyển mộ quân lính từ Nghệ An, tổ chức duyệt binh, phân phối vũ khí, và lập kế hoạch tiến công chống giặc.
- Sử dụng trí tuệ thông minh, kiểm soát được tình hình chiến trường, và lãnh đạo quân đội một cách tài tình:
+ Phân tích tình thế và quyết định tiến quân để đánh bại kẻ thù.
+ Sử dụng lời nói sắc sảo và thuyết phục để khích lệ tinh thần tự hào dân tộc của các tướng sĩ: lời kêu gọi gia nhập quân đội.
+ Lập kế hoạch tấn công kẻ thù, áp dụng chiến lược và chiến thuật hiệu quả, độc đáo (bao gồm cách tiến quân nhanh chóng, cách đối phó với vũ khí của địch, và chiến thuật phản binh…)
+ Sử dụng người theo đúng khả năng và tài năng của họ, đối xử công bằng.
- Ý chí quyết tâm chiến đấu và chiến thắng, tầm nhìn xa và chiến lược rộng lớn: can đảm, tự tin trong việc lập kế hoạch đánh địch, tính toán kỹ lưỡng (tính đến cả đối phó với địch sau khi chiến thắng)…
- Tác giả lấy cảm hứng từ lòng yêu nước, tự hào trước anh hùng quốc gia Nguyễn Huệ, người đã thống nhất đất nước mặc dù ông là con người của triều đại nhà Lê
Câu 3 (trang 72 trong Sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Sự thất bại của quân tướng nhà Thanh
+ Quân Thanh không thể chống lại, bị đánh tan tán loạn, trampled lên nhau và chết
+ Quân Thanh hoảng sợ, mất hết tinh thần và tìm cách rút lui
- Sự đáng trách của Tôn Sĩ Nghị và Lê Chiêu Thống, những kẻ phản bội quốc gia
+ Tôn Sĩ Nghĩ sợ rằng bí mật sẽ bị lộ, quân lính không kịp mặc áo giáp, ngựa không kịp lên yên, dẫn đến sự hoảng loạn
+ Vua Lê cùng với bọn Lê Quýnh và Trịnh Hiến chạy trốn và gặp được người hào hiệp sẵn lòng giúp đỡ
+ Vua Lê đến nơi Tôn Sĩ Nghị ẩn náu và phàn nàn, khiến Tôn Sĩ Nghị cảm thấy xấu hổ
- Đoạn văn miêu tả sự thất bại của quân Thanh thể hiện sự rõ ràng và quyết đoán. Đoạn văn miêu tả sự thất bại của vua Lê mang trong mình nét bi ai và ân hận. Cho thấy sự tiếc nuối của tác giả
Câu 4 (trang 72 trong Sách Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Nghệ thuật trình bày: Tác giả kể lại câu chuyện theo diễn biến sự việc từ khi quân Thanh xâm lược, Vua Quang Trung lên ngôi, đại phá quân Thanh và bọn giặc bán nước. Mỗi đoạn trình bày nhà văn kết hợp với giọng điệu khác nhau. Khi thì hùng tráng, bi tráng, phấn khởi, sung sướng, lúc lại nhẹ nhàng, sâu lắng, tiếc nuối.
Tập luyện
Chỉ trong thời gian ngắn chưa đến mười ngày, năm đạo quân dưới sự chỉ đạo của vua Quang Trung đã đạt được chiến thắng nhanh chóng, tiêu diệt quân Thanh, khiến vua Lê Chiêu Thống phải chạy trốn trong tình cảnh thê thảm. Ban đầu, quân đội của vua Quang Trung tấn công mạnh mẽ vào nghĩa binh trấn thủ ở sông Gián, bắt sống không chút khoan nhượng, ngăn chặn chúng gửi tin cho những đạo quân Thanh ở Hà Hồi và Ngọc Hồi. Vào nửa đêm ngày mồng 3 tháng Giêng năm Kỉ Dậu, vua Quang Trung cùng binh lính vây hãm làng Hà Hội mà không một giọt máu, thu thập hết vũ khí và thức ăn của đối phương. Sáng sớm ngày mồng 5, vua Quang Trung tổ chức quân dàn trận, phòng thủ chặt chẽ, tấn công liên tục, kết hợp với chiến thuật nghi binh, bao vây từ mọi phía, tiến gần đồn Ngọc Hồi. Nhờ vào sự thông minh trong việc sắp xếp binh lực của vua Quang Trung, sự đoàn kết và dũng cảm của binh lính, cùng với sự ủng hộ của thiên nhiên, quân Thanh thảm bại. Trong buổi trưa ấy, vua Quang Trung tiến thẳng đến Thăng Long, sau đó xâm nhập thành, vua Lê của chúng tôi bất ngờ và chạy trốn trong cảnh tủi nhục, thảm hại.