Để giúp các bạn học sinh lớp 7 chuẩn bị cho bài học tiếp theo, chúng tôi sẽ giới thiệu một số tài liệu tham khảo.
Tài liệu Soạn văn 7: Hình ảnh của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” thuộc sách Chân trời sáng tạo tập 1. Hãy cùng theo dõi nội dung chi tiết sau đây.
Tạo hình hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”
Sẵn sàng đọc
Câu 1. Hãy thu thập và chia sẻ với bạn bè một số bài ca dao về hình ảnh của hoa sen.
Một số bài ca dao về hình ảnh của hoa sen:
Bàn tay em trắng như ngà
Đôi mắt em như dao cau
Nụ cười em như hoa ngâu,
Chiếc nón đội trên đầu như hoa sen.
*
Thân chị như cánh hoa sen,
Em như bèo bọt chẳng chen vào.
Lạy trời cho mưa rào,
Cho sấm, chớp, bão gió to như núi,
Hoa sen chìm, bèo trèo lên trời!
Câu 2. Em hãy tạo ra một sản phẩm sáng tạo (tranh, đoạn văn...) để chia sẻ cảm nhận của mình về bài ca dao:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà không tanh hôi bùn.
Bài ca dao này đem đến cho người đọc nhiều cảm xúc. Ban đầu, nó miêu tả vẻ đẹp thực của hoa sen. Câu hỏi tế nhị “Trong đầm gì đẹp bằng sen” khẳng định rằng không có loài hoa nào có thể vượt qua hoa sen về vẻ đẹp. Tiếp theo, hình ảnh hoa sen được mô tả thông qua “lá xanh, bông trắng, nhị vàng”. Sự sắp xếp của các bộ phận hoa sen tạo ra một hình ảnh rất đẹp. Hoa sen sống trong môi trường đầm lầy, nơi có nhiều bùn. Tính chất của bùn là tanh, khó chịu. Tuy nhiên, hoa sen vẫn tỏa ra mùi thơm dễ chịu. Từ hình ảnh hoa sen, bài ca dao ca ngợi phẩm chất tốt của những người không bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh.
Khám phá cùng văn bản
Em hãy chỉ ra các từ và câu thể hiện quan điểm, logic và minh chứng trong đoạn trao đổi về câu ca dao thứ hai.
Quan điểm: Người dân mô tả sự đẹp của từng phần của cây sen.
Logic: Lá xanh, bông trắng và nhị vàng xen kẽ nhau.
Minh chứng:
- Từ “lá xanh” đến “bông trắng” và “nhị vàng” mô tả một cách tự nhiên và hợp lý.
- Từ “lại” được sử dụng một cách quan trọng…
- Từ “chen” thể hiện…
Em hiểu gì về hình tượng của hoa sen trong các câu ca dao khác nhau?
Hình tượng của hoa sen thường nhấn mạnh vẻ đẹp của người Việt Nam.
Suy ngẫm và đánh giá
Em hãy xác định mối liên hệ giữa các ý lớn và ý nhỏ của văn bản bằng cách sử dụng biểu đồ sau:
- Ý lớn 1: Sự tài tình và khéo léo trong việc miêu tả vẻ đẹp của hoa sen.
- Ý kiến nhỏ 1: Đặt nặng vào sự đẹp của hoa sen
- Ý kiến nhỏ 2: Mô tả chi tiết vẻ đẹp từng phần
- Ý kiến nhỏ 3: Tôn trọng vẻ đẹp từng phần, chuyển đổi ý
- Ý lớn 2: Bài học về ảnh hưởng của môi trường đối với tính cách con người.
Câu 2. Đề cập đến các lý lẽ, minh chứng được sử dụng để làm rõ các quan điểm.
- Lý lẽ 1: “Trong đầm không gì đẹp bằng hoa sen”; Minh chứng: “Vì người tạo ra câu ca dao đã khéo léo thể hiện sự chắc chắn… trở nên hấp dẫn và có sức thuyết phục”
- Lý lẽ 2: “Lá xanh, bông trắng xen lẫn nhị vàng”; Minh chứng: “Từ “lá xanh”… bông hoa sen mới nở”.
- Lý lẽ 3: “Nhị vàng, bông trắng, lá xanh”. Bằng chứng: “Bài ca dao đã biến đổi thứ tự và âm vận… vẫn giữ được sức sống, tươi mới”
- Lý lẽ 4: “Gần bùn mà không bị tanh mùi bùn”; Bằng chứng: “Và như thế “sen” trở thành biểu tượng… duy trì phẩm chất cao quý, tinh khiết”
Câu 3. Mục đích của văn bản là gì? Nhận diện nội dung chính của văn bản.
- Mục tiêu: Thảo luận về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm…”
- Nội dung chính: Khẳng định giá trị của bài ca dao với ý nghĩa nhân văn cao quý.
Câu 4. Theo em, có thể thay đổi thứ tự các ý lớn, ý nhỏ không? Cách sắp xếp thứ tự các ý như vậy ảnh hưởng như thế nào đến việc thực hiện mục đích của văn bản?
- Quan điểm: Không có sự thay đổi.
- Sắp xếp thứ tự các ý đã hợp lý, làm rõ vấn đề cần thảo luận.
Câu 5. Có những đặc điểm nào giúp em nhận biết văn bản trên là một bài nghị luận phân tích về một tác phẩm văn học?
- Văn bản có luận điểm chính, lập luận và minh chứng thuyết phục.
- Các từ như: Đầu tiên, Ngoài ra…
Câu 6. Văn bản đã giúp em hiểu thêm điều gì về bài ca dao Trong đầm không có gì đẹp bằng sen? Hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 đến 200 từ) để thể hiện quan điểm của em.
Gợi ý:
Mẫu 1
Bài viết về “Hình ảnh của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” của tác giả Hoàng Tiến Tựu đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về bài ca dao này. Tác giả nhấn mạnh rằng bài ca dao đã mô tả vẻ đẹp của hoa sen một cách khéo léo và tài tình. Các lập luận và minh chứng được tác giả trình bày rất rõ ràng, chi tiết. Bài ca dao bắt đầu bằng lời khẳng định rằng trong đầm không gì đẹp bằng sen. Mỗi phần của hoa sen, từ lá xanh, bông trắng, nhị vàng - cách quan sát từ bên ngoài rất hợp lý. Tác giả cũng làm rõ ý nghĩa sâu xa mà bài ca dao muốn truyền đạt. Hoa sen sống trong môi trường bùn lầy hôi, nhưng vẫn không mang mùi hôi mà vẫn tỏa hương thơm. Tương tự, con người sống trong môi trường đen tối, vẫn giữ được phẩm chất trong sạch. Tóm lại, bài viết này ngắn gọn nhưng đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về bài ca dao.
Mẫu 2
Về văn bản “Hình ảnh của hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” đã giúp người đọc hiểu sâu hơn về vẻ đẹp của bài ca dao trên. Tác giả đã khẳng định vẻ đẹp của hoa sen được mô tả một cách khéo léo và tinh tế. Các lập luận và minh chứng cụ thể đã làm sáng tỏ nhận định trên. Vẻ đẹp của hoa sen qua từng phần: lá xanh, bông trắng, nhị vàng. Tiếp theo, tác giả cũng thể hiện ý nghĩa sâu xa mà bài ca dao gửi gắm. Đó là bài học về ảnh hưởng của môi trường đến nhân cách con người. Hoa sen sống gần bùn lầy nhưng vẫn phát hương thơm. Con người sống trong môi trường khó khăn nhưng vẫn giữ được phẩm chất cao đẹp. Có thể thấy văn bản trên đã khẳng định giá trị của bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” với ý nghĩa nhân văn cao đẹp.