Soạn văn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản - ngắn nhất với Kết nối tri thức

Soạn văn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản trang 45, 46 ngắn nhất nhưng vẫn đủ ý, tuân thủ sách Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức, giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn 10.

Soạn văn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản - ngắn nhất Kết nối tri thức

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

- Bài thơ ngắn nhất mà tôi từng đọc là “Tụng giá hoàn kinh sư” của Trần Quang Khải, một bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt chỉ với 20 tiếng. Điều làm cho nó ấn tượng với tôi là ngôn từ sâu sắc, gọn gàng, chứa đựng nhiều tư tưởng nhân văn.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc: 

1. Hãy tưởng tượng về gam màu, không khí của cảnh vật được mô tả trong bài thơ.

- Gam màu: nâu của cành cây khô, đen của con quạ

- Không khí: lạnh lẽo, u ám, ảm đạm

2. Bạn cảm nhận thế nào về hình ảnh “hoa triêu nhan” và “dây gàu”?

- Hình ảnh này đem lại cảm giác sức sống mạnh mẽ của tự nhiên

3. Khi nói đến “con ốc” và “núi Phu-gi”, mọi người thường liên tưởng đến những đặc điểm gì?

- Khi nói về “con ốc”, thường gợi lên tưởng tượng về sự chậm chạp, lê thê, còn núi “Phu-gi” thì thường liên tưởng đến sự cao vút, vô tận.

* Sau khi đọc

Chùm thơ hai-cư Nhật Bản mang lại cho độc giả những ấn tượng về hình thức đơn giản, nhưng chứa đựng những ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Sử dụng hình ảnh của tự nhiên và vật liệu độc đáo, tác giả truyền đạt tình yêu với thiên nhiên, ý nghĩa của cuộc sống và sự tồn tại của con người. 

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc: 

Câu 1 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

Hình ảnh cánh quả đậu trên cành khô trong bài thơ thứ nhất tạo ra một bầu không khí chiều thu yên bình, đơn giản và dịu dàng, tạo ra sự tương đồng.

Câu 3 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

Bài thơ của Chi-y-ô tập trung vào việc phát hiện những bông hoa triêu nhan vương vấn dây gàu ở bên giếng. Đối diện với vẻ đẹp và sự sống, nhà thơ ôm ấp và trân trọng, không muốn phá vỡ, do đó, ông lựa chọn “xin nước nhà bên” để giữ cho vẻ đẹp luôn tồn tại.

Câu 4 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

So sánh giữa hình ảnh của con ốc nhỏ bé và ngọn núi Phu-gi hùng vĩ được nêu lên.

Câu 5 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

Khi nhìn vào khoảnh khắc của chiều thu cùng với hình ảnh của cành cây khô và con quạ, đọc giả cảm nhận được sự cô đơn, nhỏ bé và đầy buồn bã giữa không gian trống trải và im lặng.

Câu 6 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

Triết lí về cách ứng xử của con người đối với tự nhiên: tôn trọng sự sống tự nhiên dù nhỏ bé.

Câu 7 (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức):

- Đó là hành trình của con người trong việc chinh phục những đỉnh cao của cuộc sống. Để đạt được thành công, không có con đường nào là dễ dàng, mỗi bước đi đều phải cẩn trọng, nỗ lực và cố gắng hết mình.

* Kết nối đọc – viết 

Bài tập (trang 46 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 - Kết nối tri thức): Từ việc đọc ba bài thơ trong chùm thơ hai-cư, hãy viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày về điều bạn thấy thú vị nhất trong thể thơ Hai-cư.

Đoạn văn tham khảo:

Thơ hai-cư là một thể loại thơ phổ biến ở Nhật Bản. Khác với Việt Nam, ở đây, làm thơ không cần phải có vần. Các bài thơ hai-cư ngắn gọn nhưng sâu sắc, thường thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên với hình ảnh của cây cỏ, động vật. Trong thơ, cần phải có 'kigo' (từ miêu tả mùa màng một cách gián tiếp). Mặc dù không nói rõ về mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, mùa đông, nhưng sẽ nhắc đến hoa anh đào, lá úa vàng, tuyết phủ trắng... Bên cạnh đó, bài thơ thường liên kết hình ảnh rộng lớn của vũ trụ với hình ảnh bé nhỏ của cuộc sống hàng ngày. Đó chính là điểm đặc biệt và hấp dẫn của thơ hai-cư.