Buzz
Truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê đã thể hiện tâm hồn trong sáng, mơ mộng và tinh thần dũng cảm, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn. Tác phẩm này được học trong môn Ngữ văn lớp 9.
Mytour cung cấp tài liệu Soạn văn 9: Những ngôi sao xa xôi. Tham khảo chi tiết dưới đây.
Soạn bài 'Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 1'
(1) Mở đầu
Giới thiệu về tác giả Lê Minh Khuê và truyện ngắn 'Những ngôi sao xa xôi'.
(2) Nội dung chính
a. Bối cảnh sống và làm việc của các cô gái trong đội trinh sát
- Ba cô gái ở trong một hang dưới chân cao điểm, nơi tập trung nhiều bom đạn và nguy hiểm, phải đối mặt với bom rơi, đạn nổ. Có nhiều thương tích do bom đạn: “Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh. Chỉ có cây tước khô cháy. Những cây nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất”.
- Công việc của các cô gái rất nguy hiểm: “Họ phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm của máy bay địch để đo và ước tính khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và phá bom. Nhiệm vụ của họ quan trọng và đầy gian khổ, hy sinh, phải mạo hiểm với cái chết, căng thẳng thần kinh, yêu cầu sự dũng cảm và bình tĩnh hết sức”.
b. Vẻ đẹp của các cô gái
b.1. Điểm chung
- Họ có phẩm chất của người thanh niên xung phong: gan dạ, dũng cảm và lạc quan, yêu đời.
- Họ có lý tưởng sống cao đẹp: họ sẵn lòng hi sinh tuổi thanh xuân, hạnh phúc cá nhân để đáp ứng tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc.
- Dũng cảm và kiên định đối mặt với bom đạn:
- Nơi làm việc của họ thực sự là một thách thức, nhưng họ không sợ hy sinh.
- Bị thương nhưng vẫn kiên trì ở lại để chia sẻ khó khăn với đồng đội.
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc: Dù khối lượng công việc lớn nhưng họ luôn cố gắng hoàn thành tốt mà không cần sự giúp đỡ.
- Họ còn có tình đồng chí, đồng đội gắn bó và đầy yêu thương: Khi có ai đó bị thương, họ luôn lo lắng và chăm sóc nhau như những người bạn thân thiết và đồng đội đồng lòng.
=> Các cô đều có những nét tính cách đẹp và dễ thương, là những cá nhân sống động và tự nhiên trong tác phẩm.
b.2. Điểm đặc biệt
* Nhân vật Nho: là em út, thích ăn kẹo, có vẻ nhỏ nhắn, mỗi lần trở về từ trinh sát lại đi tắm khiến Phương Định nghĩ Nho như que kem mát mẻ. Mặc dù trẻ con nhưng khi bị thương, Nho luôn rất mạnh mẽ và can đảm.
* Nhân vật Thao:
- Chị Thao là chị cả nhưng thích làm duyên: Lông mày tỉa gọn như que tăm, áo lót luôn thêu chỉ màu. Chị rất chăm chú bài hát dù không hát trôi chảy bài nào.
- Trong công việc, chị luôn dũng cảm và quyết đoán nhưng lại rất sợ máu và việc vắt.
=> Trong Phương Định, có sự kết hợp độc đáo giữa tính nhút nhát, mềm yếu và tính bản lĩnh quyết đoán đến tận cùng.
* Nhân vật Phương Định:
- Một cô gái mang trong mình tâm hồn trong sáng:
- Là người Hà Nội, từng trải qua những ngày học sinh hồn nhiên vô tư.
- Luôn nhớ về những kỷ niệm, những kỷ niệm sống lại ngay giữa chiến trường khốc liệt; chỉ cần một cơn mưa đá nhỏ là những kỷ niệm lại trỗi dậy trong cô... Đó vừa là niềm khao khát, vừa là liều thuốc tinh thần động viên cô giữa những cảnh địa ngục.
- Đặc biệt nhạy cảm và luôn chú ý đến vẻ bề ngoại (tự đánh giá mình là một cô gái khá... ); cô biết mình thu hút nhiều ánh nhìn, tự hào nhưng không tự phụ mà thể hiện sự kín đáo, giữ gìn.
- Mang một tinh thần mơ mộng, tìm thấy niềm thú vị trong cuộc sống và trong công việc đầy nguy hiểm. “Mọi công việc đều có cái thú vị của nó. Có điều này ở đâu mà không có thú vị như thế này... ”, như một thách thức cho tâm hồn con người để vượt qua, chiến thắng và cảm thấy thú vị.
- Rất thích hát, biết nhiều bài hát (từ bài hành khúc của bộ đội đến... ), thậm chí tự mình bày tỏ cảm xúc qua những bài hát.
- Dưới cơn mưa đá, Phương Định “vui thích cuống cuồng”, thưởng thức cơn mưa một cách hồn nhiên như chưa từng nghe thấy tiếng bom đạn nổ.
- Phương Định tỏ ra là một người anh hùng với phẩm chất cao quý:
- Mang tinh thần trách nhiệm với công việc.
- Thể hiện sự dũng cảm, gan dạ.
- Giữ vững bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng.
=> Phương Định (như cả Nho và Thao) là biểu tượng tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ chống Mỹ giải phóng quốc gia.
(3) Kết bài
Nhấn mạnh lại giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi.
Soạn bài Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 2
Soạn văn chi tiết về truyện Những ngôi sao xa xôi
I. Tác giả
- Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê quán ở Thanh Hóa.
- Là một nhà văn nữ chuyên sáng tác truyện ngắn, với cách viết tinh tế và sắc sảo trong mô tả tâm lí nhân vật.
- Bắt đầu sáng tác từ đầu những năm 70 của thế kỷ XX.
- Những đề tài chính là:
- Trước 1975: Cuộc sống của thanh niên trên đường Trường Sơn.
- Sau 1975: Theo dõi những biến động trong cuộc sống con người.
- Một số tác phẩm nổi bật của tác giả:
- Những ngôi sao xa xôi (tập truyện, 1973)
- Cao điểm mùa hạ (tập truyện, 1978)
- Đoạn kết (tập truyện, 1982)
- Một chiều xa thành phố (tập truyện, 1986)
- Tôi đã không quên (truyện vừa, 1991)
- Bi kịch nhỏ (tập truyện, 1993)
- Lê Minh Khuê truyện ngắn (tập truyện, 1994)....
II. Tác phẩm của tác giả
1. Bối cảnh sáng tác
- Truyện được viết vào năm 1971, trong những năm cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra khốc liệt và đầy gay go nhất.
- Trích từ tập truyện có tựa đề tương tự (Những ngôi sao xa xôi, NXB Kim Đồng)
2. Cấu trúc
Bao gồm 3 phần chính:
- Phần 1. Từ đầu đến “là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ”: Hoàn cảnh sống và làm việc của các cô gái trong tổ trinh sát.
- Phần 2. Tiếp theo đến “Chị Thao bảo”: Một trận phá bom của tổ trinh sát.
- Phần 3. Còn lại: Trận mưa đá diễn ra trên cao điểm
3. Tóm tắt
Cuộc truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong - Nho, Thao, và Phương Định, đang làm việc trong một tổ trinh sát tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc hàng ngày của họ đầy nguy hiểm nhưng cũng có những giây phút hồn nhiên và mơ mộng của tuổi trẻ. Trong một trận phá bom, Nho bị thương và được chăm sóc tận tình bởi chị Thao và Phương Định. Một cơn mưa đá đột ngột trên cao điểm khiến họ suy tư và khao khát nhiều hơn.
4. Ý nghĩa nhan đề
- “Những ngôi sao xa xôi”: hình ảnh chỉ những ngôi sao trên mũ của ba cô gái thanh niên xung phong.
- Hình ảnh “Những ngôi sao xa xôi” nhắc nhở về quê hương luôn hiện hữu trong tâm hồn các cô gái thanh niên xung phong.
- Bên cạnh đó, tên truyện còn mang ý nghĩa biểu tượng. Những ngôi sao trên bầu trời xa xôi, nhưng phát ra ánh sáng dịu dàng và mê hoặc, tượng trưng cho phẩm chất cách mạng của các cô gái thanh niên xung phong Trường Sơn. Họ giống như “những ngôi sao xa xôi” cuối rừng Trường Sơn, làm sáng bừng khu rừng bằng vẻ đẹp của tinh thần cách mạng, lòng dũng cảm kiên cường và niềm đam mê yêu đời.
III. Đọc - hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh sống và làm việc của các cô gái trong tổ trinh sát
- Ba cô gái sống trong hang dưới chân cao điểm, tại một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, nơi tập trung nhiều bom đạn và nguy hiểm, mỗi ngày họ phải đối mặt với bom rơi và đạn nổ. Vùng đất trở nên loét loạt, màu đất đỏ trắng. Cây cối không còn xanh tươi, chỉ thấy cây khô cháy và những tảng đá lớn. Nhiều phương tiện bị hỏng nằm trong đất.
- Công việc của các cô gái trong tổ trinh sát đặc biệt nguy hiểm. Họ phải di chuyển trên cao điểm vào ban ngày, tiếp xúc với vùng trọng điểm bị tấn công của máy bay địch để đo lường và ước tính khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom chưa phát nổ và phá bom khi cần. Nhiệm vụ của họ rất quan trọng nhưng cũng đầy nguy hiểm, đòi hỏi sự hy sinh và dũng cảm tối đa.
2. Vẻ đẹp của các cô gái
a. Điểm chung
- Các cô gái trong tổ trinh sát thể hiện phẩm chất tích cực của thanh niên xung phong: gan dạ, dũng cảm, và tinh thần lạc quan yêu đời.
- Họ có đạo đức sống cao đẹp, sẵn lòng hi sinh tuổi thanh xuân và hạnh phúc cá nhân để vâng lời thiêng liêng của Tổ quốc.
- Dũng cảm và kiên cường đối mặt với thử thách của mưa bom bão đạn.
- Công việc tại đây là một thử thách lớn, nhưng họ không sợ hy sinh.
- Dù bị thương, họ vẫn dũng cảm bám trụ bên đồng đội trong lửa đạn.
- Tinh thần trách nhiệm cao với công việc, dù khối lượng công việc lớn nhưng họ luôn cố gắng hoàn thành một cách xuất sắc mà không cần sự giúp đỡ từ bên ngoài.
- Họ có tình đồng chí và đồng đội đầy yêu thương. Khi Nho gặp chấn thương, chị Thao và Phương Định luôn lo lắng và chăm sóc tận tình như một cô y tá thành thạo.
=> Tất cả các cô gái đều mang những đặc điểm tích cực và đáng yêu, là những con người sống động và tự nhiên từ cuộc sống hàng ngày.
b. Đặc điểm riêng
* Nhân vật Nho: Là em út, có tính trẻ con, thích ăn kẹo, dáng vẻ nhỏ nhắn. Mỗi khi trở về từ nhiệm vụ, Nho thường đi tắm, khiến cho Phương Định nhớ đến hình ảnh của Nho như một que kem mát lạnh. Tuy vậy, khi gặp chấn thương, Nho lại tỏ ra rất rắn rỏi và bản lĩnh.
* Nhân vật Thao:
- Chị Thao là chị cả nhưng thích làm duyên: Lông mày chăm chỉ tỉa nhỏ như cái tăm, áo lót nào cũng thêu chỉ màu. Chị rất sành điệu trong việc chăm sóc bài hát mặc dù không hát trôi chảy bài nào.
- Trong công việc, chị luôn dũng cảm quyết đoán nhưng lại sợ máu và vắt.
=> Trong cô gái này, có sự kết hợp đặc biệt giữa tính nhút nhát, mềm yếu và bản lĩnh quyết đoán đến mức cực độ.
* Nhân vật Phương Định:
- Một cô gái mang tâm hồn trong sáng:
- Là người Hà Nội, từng trải qua một thời tuổi học trò hồn nhiên, vô tư.
- Luôn giữ trong lòng những kỷ niệm (những kỷ niệm đọng lại trong cô ngay giữa những cảnh chiến tranh ác liệt; chỉ cần một cơn mưa đá thoáng qua là kỷ niệm lại tỉnh giấc trong cô... ). Đó không chỉ là mong ước, mà còn là liều thuốc tinh thần động viên cô giữa những nguy hiểm thường xuyên.
- Cô rất nhạy cảm, thường quan tâm đến hình thức (tự đánh giá bản thân là một cô gái khá... ); cô biết mình thu hút nhiều ánh nhìn, tự hào nhưng không quá phô trương, tỏ ra kín đáo, tự tin mà không tự cao.
- Mơ mộng, luôn tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, cả trong công việc đầy rủi ro “Mọi công việc đều có cái thú vị riêng của nó. Có ở đâu đó như thế này hay không... ”. Đó như là một thách thức cho tâm trí con người, và khi vượt qua nó, cô cảm thấy rất thú vị.
- Thích hát, biết nhiều bài hát (từ bài hành khúc của bộ đội đến... ), thậm chí còn sáng tác lời để hát.
- Dưới cơn mưa đá, cô “rất vui thích cuồng nhiệt”, vẫn say sưa tận hưởng cơn mưa như một đứa trẻ hồn nhiên, không hề nghe thấy tiếng bom rơi đạn nổ.
- Phương Định là một người có phẩm chất anh hùng:
- Mang tinh thần trách nhiệm đối với công việc.
- Luôn dũng cảm, gan dạ.
- Bình tĩnh, tự tin và tự trọng cao.
=> Phương Định (và cả Nho cùng Thao) được ví như biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ cứu nước.
Soạn văn ngắn gọn về những ngôi sao xa xôi
I. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Tóm tắt nội dung của truyện.
Câu chuyện được kể từ góc nhìn của nhân vật nào? Lựa chọn cách kể như thế ảnh hưởng như thế nào đến việc diễn đạt nội dung truyện?
- Tóm tắt: Cuộc sống của ba nữ thanh niên xung phong tại một tổ trinh sát trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc nguy hiểm nhưng họ vẫn giữ niềm vui tuổi trẻ, những giây phút thanh thản và mơ mộng.
- Truyện kể từ góc nhìn của Định - nhân vật chính, giúp diễn đạt sinh động tâm hồn và cảm xúc của ba cô gái, làm tăng tính chân thực của câu chuyện.
Câu 2. Ba cô gái thanh niên xung phong có phẩm chất chung của chiến sĩ: gan dạ, dũng cảm và lạc quan, yêu đời.
a. Điểm chung
- Họ có phẩm chất chung: gan dạ, dũng cảm và lạc quan, yêu đời.
- Họ mang trong mình lý tưởng sống cao đẹp: sẵn lòng hy sinh tuổi thanh xuân và hạnh phúc cá nhân để đáp ứng lời kêu gọi cao cả của Tổ quốc.
- Dũng cảm và kiên trì đối mặt với mưa bom bão đạn:
- Chỗ làm việc của họ không chỉ là nơi thách thức mà còn là nơi không sợ sự hy sinh.
- Dù bị thương, họ vẫn kiên trì chia sẻ gánh nặng và đối mặt với nguy hiểm cùng đồng đội.
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc: Dù công việc đòi hỏi nhiều nhưng họ luôn nỗ lực hoàn thành một cách xuất sắc mà không cần phải nhờ đến sự giúp đỡ.
- Họ còn thể hiện tình đồng chí, đồng đội đầy lòng yêu thương: Khi Nho bị thương, chị Thao và Phương Định chăm sóc Nho như một cô y tá kỳ cựu, không ngừng quan tâm và chia sẻ.
=> Mỗi cô gái đều mang những đặc điểm tâm hồn đẹp và quyến rũ, là những người sống động, tự nhiên trong cuộc sống và được tái hiện trong tác phẩm.
b. Tính cách đặc biệt
* Nhân vật Nho: Là em út, có tính cách trẻ trung, yêu thích ăn kẹo, dáng vẻ nhỏ nhắn. Mỗi khi kết thúc nhiệm vụ, Nho thường tắm gọn gàng, làm Phương Định nhớ đến một que kem mát lạnh. Tuy vậy, khi gặp chuyện bất lợi, Nho luôn biết tỏ ra mạnh mẽ và can đảm.
* Nhân vật Thao:
- Chị Thao, người chị cả nhưng lại thích làm duyên: Lông mày cắt tỉa nhỏ gọn, áo lót mỗi mẫu đều có sự chăm chỉ thêu chỉ màu sắc. Chị rất say mê việc viết lời bài hát, mặc dù không phải là ca sĩ chuyên nghiệp.
- Trong công việc, Thao luôn thể hiện sự dũng cảm và quyết đoán, nhưng lại có nỗi sợ máu và cảm giác khó chịu khi nhìn thấy máu chảy.
=> Trong Phương Định tồn tại sự kết hợp giữa tính nhút nhát, yếu đuối và lòng gan dạ, quyết đoán đến cực điểm.
* Phương Định:
- Một cô gái mang tâm hồn trong sáng:
- Là người Hà Nội, từng trải qua một thời học sinh vô tư, hồn nhiên.
- Luôn lưu giữ những kỷ niệm quý báu (kỷ niệm luôn sống mãi trong cô ngay giữa cảnh chiến trường khốc liệt; chỉ cần một cơn mưa đá vụt qua là kỷ niệm lại tỉnh giấc trong lòng cô... ). Đây là nguồn động viên, khao khát cho cô giữa những khó khăn và nguy hiểm của tuyến lửa.
- Cảm nhận nhạy bén, thường quan tâm đến vẻ bề ngoại (tự đánh giá mình là một cô gái khá... ); biết mình được nhiều người để ý, tự hào nhưng không quá lộ diện, tạo cho mình vẻ nội lực nhưng không phô trương, gợi lên vẻ kiêu ngạo.
- Mơ mộng, tìm thấy sự hứng thú trong cuộc sống và công việc nguy hiểm “Mọi công việc đều mang những thách thức và thú vị riêng. Đâu cũng có điều thú vị. Có phải không... ”. Đây như một thử thách tinh thần đối với con người, khi vượt qua nó, chiến thắng, cô cảm thấy hứng thú và phấn khích.
- Mê hát, thuộc rất nhiều bài hát (từ bài hành khúc bộ đội đến... ), thậm chí tự sáng tác lời bài hát.
- Dưới cơn mưa đá, cô vui sướng, hào hứng, say mê tận hưởng cảm giác trong lành của cơn mưa, như chưa bao giờ nghe thấy tiếng bom rơi, đạn nổ.
- Phương Định là hình ảnh của anh hùng:
- Mental responsibility towards work.
- Brave and courageous.
- Calm, confident, and very self-respecting.
=> Phuong Dinh (like Nho and Thao) is a typical image of the young generation in Vietnam during the anti-American resistance.
Question 3. The author has portrayed the authentic and vivid, natural psychology of young female soldiers who are still very young.
Analyze the psychology of the character Phuong Dinh, focusing on the following passages:
- The character's self-observation and self-assessment at the beginning of the story.
- Tâm trạng của cô sau khi thực hiện một vụ phá bom ở phần cuối của câu chuyện.
- Cảm xúc trước trận mưa đá vào phần kết của truyện.
Gợi ý:
- Đoạn trong truyện mô tả nhân vật tự nhận thức và đánh giá về bản thân, thể hiện cô rất nhạy cảm và quan tâm đến vẻ ngoài của mình. Cô tự nhận định: “Tôi là một cô gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi có ngoại hình khá tốt. Tóc dày, mềm mại, cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn. Đôi mắt của tôi được các tài xế đánh giá: “Cô có cái nhìn rất xa vời!”. Cô biết mình thu hút được nhiều sự chú ý, đặc biệt là từ các lính và được sự ủng hộ. Điều này làm cô tự hào và tự tin, nhưng chưa dành tình cảm riêng cho ai. Cô nhạy cảm, nhưng không thích biểu lộ tình cảm của mình, tỏ ra kín đáo giữa đám đông, tạo ra vẻ kiêu kỳ. Cô vẫn giữ sở thích âm nhạc của mình, gửi trái tim vào tiếng hát, thích phối hợp lời cho những điệu nhạc: “Tôi thích nhiều bài. Những bài hành khúc quân đội hay hát trên những con đường mặt trận. Tôi yêu thích dân ca quan họ, mềm mại, dịu dàng, và Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô”. Điều này phản ánh sự lịch lãm, hiểu biết của một cô gái trí thức, có văn hoá.
- Tâm trạng của Phương Định trong một lần thực hiện phá bom được miêu tả rất chi tiết, tinh tế đến từng cảm giác, suy nghĩ dù chỉ thoáng qua trong vài giây. Cô luôn giữ bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng; luôn hoàn thành nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhất. Khi thực hiện nhiệm vụ phá bom, ban đầu cô cảm thấy hồi hộp, căng thẳng, nhưng cảm nhận được ánh mắt động viên từ các chiến sĩ, lòng tự trọng, khích lệ, cô vượt qua được mọi khó khăn. Cô không uốn cong mình mà đi thẳng, tự tin thực hiện từng bước phá bom, chạy đua với thời gian để vượt qua nguy hiểm.
- Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối truyện: Khi mưa đá giữa hang đưa ra một Phương Định hồn nhiên của tuổi thơ, như đang “nở rộ, say mê, tràn ngập” như chưa từng nghe tiếng bom rơi đạn nổ. Mưa đá đưa cô trở lại những kỷ niệm tuổi thơ. Cùng với mưa đá, những kí ức tuổi nữ trỗi dậy trong cô, không thể kìm nén “cuồng nhiệt như sóng” trong trí tưởng tượng của cô về gia đình và quê hương.
Câu 4. Em nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của truyện?
- Ngôn ngữ của câu chuyện rất tự nhiên, trẻ trung và phong phú trong yếu tố nữ tính.
- Nhịp kể chuyện thay đổi linh hoạt: từ nhanh chóng, căng thẳng đến chậm rãi, sâu lắng.
Câu 5. Đọc truyện ngắn này, em cảm nhận như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ?
Truyện này cho thấy tuổi trẻ thế hệ thanh niên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ phải đối mặt với nhiều khó khăn, nguy hiểm nhưng vẫn luôn tỏa sáng bằng tinh thần tự do, dũng cảm và kiên định. Họ không sợ hãi, sẵn lòng hy sinh vì tình yêu sâu đậm dành cho quê hương, đất nước.
II. Thực hành
Câu 1. Tìm đọc một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ:
- Ví dụ như: Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây của Phạm Tiến Duật; Nghĩa Trang Trong Rừng Đuốc của Nguyễn Duy,...
“Cùng mắc võng trên rừng Trường Sơn
Hai đứa ở hai đầu xa xôi
Đường ra trận mùa này thật đẹp
Trường Sơn Đông và Trường Sơn Tây”
(Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây, Phạm Tiến Duật)
“Ðắp cho anh nấm đất mặn nơi này
Nơi anh ngã muối ngấm vào vết đạn
Xót thịt xót xương, xót người nằm dưới
Thủy triều lên nấm mộ cũng tràn ngập”
(Nghĩa trang trong rừng đuốc, Nguyễn Duy)
“Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”
(Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Phạm Tiến Duật)
“Anh ngã trên đường băng Tân Sơn Nhứt
Nhưng Anh vẫn dựng đứng, vùng dậy, tìm súng trên xác trực thăng
Và Anh ra đi trong lúc đang đứng bắn
Máu Anh phun theo dòng lửa đạn, tạo thành cầu vồng”
(Dáng dấp của Việt Nam, Lê Anh Xuân)
Câu 2. Đánh giá cảm xúc về nhân vật Phương Định:
Gợi ý:
- Một người con gái mang tâm hồn trong sáng:
- Người Hà Nội, đã từng là một học sinh vui vẻ, không lo lắng.
- Thường nhớ về những kỷ niệm (những kỷ niệm luôn sống trong tâm trí cô, dù ở trong môi trường chiến tranh khốc liệt; chỉ cần một trận mưa đá nhỏ là những kỷ niệm đó lại hiện về... ). Đó không chỉ là một niềm mong muốn, mà còn là nguồn động viên tinh thần giữa những ngày tháng đầy sóng gió.
- Rất nhạy cảm và luôn quan tâm đến vẻ bề ngoại (cô tự nhận mình là một cô gái khá... ); cô biết rằng mình thu hút nhiều sự chú ý, tự hào về điều đó nhưng không tỏ ra kiêu căng, luôn giữ sự kín đáo, dễ hiểu nhầm là tự tin quá mức.
- Thích mơ mộng, luôn tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, trong cả công việc nguy hiểm nhất “Mỗi công việc đều có cái thú vị của nó. Liệu có công việc nào như thế này không... ”. Đó như là một thách thức tinh thần, và khi vượt qua được, cảm giác chiến thắng làm cô thấy hứng thú.
- Rất thích hát, biết rất nhiều bài hát (từ những bài hát quân đội đến... ), và thậm chí có thể tự sáng tác lời cho những bài hát đó.
- Dưới cơn mưa đá, cô thấy “vui vẻ mãnh liệt”, thưởng thức cơn mưa với tâm hồn nhẹ nhàng như chưa bao giờ nghe thấy tiếng bom đạn vang vọng.
- Phương Định là một người có phẩm chất anh hùng:
- Luôn có tinh thần trách nhiệm với công việc của mình.
- Can đảm và quả cảm.
- Luôn giữ bình tĩnh, tự tin và kiêng nể.
=> Phương Định là biểu tượng của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Nhân vật này đã khiến người đọc cảm thấy kính phục, yêu quý một cách sâu sắc.
Soạn bài Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 3
Câu 1. Hãy tóm tắt nội dung của câu chuyện. Ai là người kể câu chuyện? Việc chọn góc nhìn như vậy có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nội dung của câu chuyện?
- Tóm tắt nội dung câu chuyện: Nho, Thao và Phương Định là ba cô gái thanh niên xung phong trong một đội trinh sát tại một điểm chiến lược trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc hàng ngày của họ là quan sát kẻ địch ném bom, đo lường lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu bom chưa nổ và tiêu diệt bom. Mọi việc đều rất nguy hiểm, nhưng ba cô gái vẫn giữ được tinh thần lạc quan, tính hồn nhiên và mơ mộng của tuổi trẻ. Trong một trận phá bom, Nho bị thương. Thao và Phương Định lo lắng và chăm sóc cô một cách tử tế. Một trận mưa đá bất ngờ tại điểm cao khiến ba cô gái suy tư nhiều điều.
- Câu chuyện được kể từ góc nhìn của Phương Định, thông qua lời kể của mình. Việc lựa chọn góc nhìn như vậy giúp tường thuật chi tiết, chân thực về những khó khăn và nguy hiểm trên chiến trường, tình hình thực tế của cuộc chiến.
Câu 2. Câu chuyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong trong một đội trinh sát phá bom tại một điểm cao. Họ có những điểm chung nào khiến họ trở thành một thể thống nhất và điều gì là đặc điểm riêng của từng người?
a. Điểm chung
- Tính cách mạnh mẽ, can đảm và lạc quan, yêu đời.
- Lý tưởng sống cao cả: Sẵn lòng hy sinh tuổi trẻ, niềm vui để bảo vệ đất nước.
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
- Họ còn có tình đồng chí, đồng đội gắn bó và đầy tình thương.
b. Đặc điểm riêng
- Nhân vật Nho: Tính cách trẻ trung, hồn nhiên; khi gặp chấn thương vẫn luôn là một cô gái mạnh mẽ và dũng cảm.
- Nhân vật Thao: Can đảm, quyết đoán nhưng lại có sợ máu và vết thương.
- Nhân vật Phương Định: tâm hồn trong trắng; Nhạy cảm, luôn quan tâm đến vẻ ngoại hình; Thích mơ mộng, tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, cả trong công việc nguy hiểm; Tinh thần trách nhiệm trong công việc…
Câu 3. Tác giả đã thể hiện một cách chân thực và sinh động, tự nhiên tâm lý của những cô gái thanh niên xung phong ở độ tuổi rất trẻ.
Hãy phân tích tâm lý của nhân vật Phương Định, tập trung vào các phần:
- Nhân vật tự nhìn nhận và tự đánh giá về bản thân ở phần đầu của câu chuyện.
- Tâm trạng của cô trong một trận phá bom ở phần cuối câu chuyện.
- Cảm xúc trước cơn mưa đá ở phần kết thúc câu chuyện.
Gợi ý:
- Nhân vật tự nhìn nhận và tự đánh giá về bản thân ở phần đầu của câu chuyện: Nhận thức về sự đẹp của mình “Tôi là một cô gái Hà Nội. Nói một cách khiêm nhường, tôi là một cô gái khá. Tóc dày, mềm mại, và cổ cao, tự hào như đài hoa loa kèn. Mọi người thường nói về ánh mắt của tôi là “Có cái nhìn xa vời!”...
- Tâm trạng của Phương Định khi thực hiện nhiệm vụ phá bom: Cô luôn bình tĩnh, tự tin và tự trọng; luôn hoàn thành nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhất. Khi thực hiện nhiệm vụ phá bom, cô ban đầu cảm thấy căng thẳng, hồi hộp, nhưng cảm thấy có sự động viên từ ánh mắt của các chiến sĩ, lòng tự trọng của cô đã giúp cô vượt qua khó khăn. Cô không đi khom lưng mà tự tin bước đi, bình tĩnh, tự tin thực hiện từng thao tác, chạy đua với thời gian để hoàn thành nhiệm vụ.
- Cảm xúc trước trận mưa đá cuối truyện: Hồn nhiên, vui vẻ như một đứa trẻ. Trận mưa đá bất ngờ đưa cô trở lại với tuổi thơ. Nhớ về những ký ức thời thiếu nữ với hình ảnh thân thương của gia đình và quê hương.
Câu 4. Em có nhận xét gì về ngôn ngữ và giọng điệu của câu chuyện?
- Ngôn ngữ trẻ trung, hồn nhiên và nữ tính.
- Giọng điệu linh hoạt: Lúc gấp gáp, khẩn trương; lúc thì chậm rãi, sâu lắng.
Câu 5. Đọc câu chuyện ngắn này, em hình dung và cảm nhận như thế nào về tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ?
Tình hình tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ: Can đảm, lạc quan, đam mê học hỏi, sẵn lòng hy sinh cho tổ quốc.
