Buzz
Soạn văn Chinh phục những cuốn sách mới tóm tắt ngắn nhất mà vẫn đủ ý được soạn bám sát theo sách Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức giúp việc soạn văn 7 trở nên dễ dàng hơn.
Soạn văn Chinh phục những cuốn sách mới - Tóm tắt ngắn nhất Kết nối tri thức
* Trước khi đọc:
Bài 1 (trang 103 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Một số cuốn sách mà học sinh có thể tìm kiếm để bổ sung cho kho sách của mình bao gồm:
- Đất rừng phương Nam - Đoàn Giỏi.
- Ngắm cảnh qua cửa sổ trong khi đang nhắm mắt.
- Tác phẩm Quê nội của tác giả Võ Quảng.
Bài 2 (trang 103 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Mục đích của việc đọc sách là để củng cố kiến thức, hiểu biết về văn học, tác phẩm văn học, các tác giả, và mở rộng hiểu biết về cuộc sống … nhằm phát triển và nâng cao kiến thức cá nhân.
- Cách đọc sách hiệu quả:
+ Tạo môi trường đọc sách thoải mái.
+ Lựa chọn những cuốn sách phù hợp với sở thích của bản thân.
+ Áp dụng ít nhất một kiến thức đã học từ sách vào cuộc sống hàng ngày
+ Trò chuyện cùng bạn bè về những điều thú vị trong sách và những nội dung mình chưa hiểu để cùng nhau giải đáp.
* Cùng đọc và trải nghiệm
Cuốn sách mới – cơ hội mới
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong phần đọc:
Bài 1 (trang 103 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Học sinh tự lựa chọn một cuốn sách văn học hoặc khoa học mà họ yêu thích.
Bài 2 (trang 103 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Tác phẩm: “Đất rừng phương Nam” của tác giả Đoàn Giỏi
a. Sách đề cập đến văn hóa và con người ở miền Nam
b. Cấu trúc và nội dung chính:
- Bao gồm 20 chương
+ Chương 1: Một xóm chợ nhỏ trong một vùng quê xa lạ
+ Chương 2: Tại quán rượu
+ Chương 3: Người bán rắn
+ Chương 4: Đêm kinh hoàng
+ Chương 5: Nhớ lại những ngày xưa
+ Chương 6: Bắt đầu cuộc hành trình lưu lạc
+ Chương 7: Gia đình của người nuôi tôi
+ Chương 8: Ra câu bắt rắn
+ Chương 9: Thu hoạch mật ong
+ Chương 10: Trong lều của người đàn ông cô đơn giữa rừng
+ Chương 11: Rừng bốc cháy
+ Chương 12: Đối mặt với con hổ
+ Chương 13: Sự ra đi của Võ Tòng
+ Chương 14: Mũi tên báo thù
+ Chương 15: Thị trấn săn cá sấu
+ Chương 16: Đi qua Sóc Miên
+ Chương 17: Sân bay chim
+ Chương 18: Rừng đặc dụng Cà Mau
+ Chương 19: Cuộc du kích trong rừng
+ Chương 20: Chuẩn bị cho trận chiến
c. Nhân vật, sự kiện, bối cảnh quan trọng được mô tả trong tác phẩm
- Nhân vật: cô bé tên An
- Sự kiện: Cô bé An mất cha mẹ trong một trận tấn công của kẻ thù trong khi cô đang chơi một mình.
- Bối cảnh: Thời kỳ xâm lược của thực dân Pháp đến nước ta
d. Có những chi tiết nào quan trọng? Những đoạn văn, câu văn nào có thể gợi lên ý nghĩa, vấn đề chính trong tác phẩm?
- Những điều quan trọng trong cuốn sách 'Đất rừng phương Nam' là hình ảnh những người dân miền Nam đối diện với sự tàn bạo của kẻ xâm lược, bọn phản động độc ác. Điều này phản ánh tình hình đất nước vào thời điểm đó.
- Những đoạn văn, câu văn có thể nêu lên ý nghĩa, vấn đề chính trong cuốn sách bao gồm:
+ 'Cuộc sống con người không chỉ được giới hạn trong vùng quê! Dù quê hương là nơi gắn bó nhất với cuộc sống, nhưng khi trẻ con cần phải khám phá, đi đến mọi nơi. Dù lúc nào cũng nhớ về quê hương, đó là dấu hiệu của tuổi trẻ'
+ 'Má nuôi tôi lau đi một giọt nước mắt còn trên má tôi. Lần đầu tiên, tôi thấy giọt nước mắt của mình sáng bừng, rơi vào bàn tay nhỏ bé của một bà lão nghèo với đầu gối nếm mọi khó khăn của cuộc đời. Tất cả những giọt nước mắt không phải lúc nào cũng biểu hiện sự yếu đuối và khuất phục'
+ “Buổi sáng, trong rừng yên bình dường như không một tiếng động. Không có cơn gió, nhưng không khí vẫn mát mẻ. Hơi ấm từ sông, từ những dòng suối nhỏ, từ đất ấm và hương thơm của thảo mộc bay ra từ bình minh, ánh sáng trong lành, những tia nắng nhẹ nhàng chiếu qua cành hoa tràm lay động, tạo cho mọi thứ như được bao quanh bởi một lớp kính trong suốt.”
e. Chủ đề, ý nghĩa, bài học mà ta có thể rút ra sau khi đọc tác phẩm là:
- Chủ đề: Tác phẩm tái hiện một cách sống động vẻ đẹp của miền Tây Nam bộ hoang sơ, hùng vĩ và tình yêu sâu đậm đối với quê hương của tác giả.
- Ý nghĩa: Tôn trọng và trân trọng những giá trị về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người ở vùng đất rừng phương Nam.
Đọc cùng nhà phê bình: Vẻ đẹp giản dị và chân thực của Quê nội (Võ Quảng)
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Giám sát: Vấn đề được đưa ra để thảo luận
Vấn đề được đưa ra để thảo luận là về những tập truyện dài không có cốt truyện của tác giả Võ Quảng.
2. Giám sát: Ý kiến của tác giả về hoàn cảnh sống trong tác phẩm
Hoàn cảnh sống trong tác phẩm là cảnh quan của quê hương.
3. Giám sát: Ý kiến của tác giả về thế giới của nhân vật trong tác phẩm
Thế giới của nhân vật trong tác phẩm được mô tả là những người có tâm hồn lương thiện. Mỗi người mang nét riêng biệt nhưng đều chung lòng làm việc xã hội tích cực.
4. Giám sát: Cách trình bày bằng chứng để làm rõ ý kiến của tác giả
Tác giả liệt kê một loạt các nhân vật để chứng minh quan điểm của mình: chị Ba, anh Bốn Linh,…
5. Giám sát: Ý kiến của tác giả về người kể chuyện trong tác phẩm.
Người kể chuyện trong tác phẩm, vai tôi thường có cơ hội tiết lộ và hướng dẫn người đọc suy ngẫm về tâm trạng ẩn sau của nhân vật, nhưng đồng thời vai tôi cũng có hạn chế là không thể nhìn xa trước.
6. Giám sát: Đánh giá tổng quan về sức hấp dẫn của tác phẩm
Bạn đọc sẽ luôn bị cuốn hút và xúc động bởi những đoạn mô tả cảnh đẹp hoặc những mô tả về các nhân vật.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Bài viết phân tích về bối cảnh và vai trò của người kể chuyện trong tác phẩm của Võ Quảng.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Trong tác phẩm Quê nội của Võ Quảng, tác giả tập trung thảo luận về:
+ Nội dung của câu chuyện diễn ra trong bối cảnh quê hương.
+ Vai trò của nhân vật 'tôi' trong tác phẩm.
Câu 2 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Để thảo luận vấn đề, tác giả đã trình bày những quan điểm về đặc điểm nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm:
- Về mặt nghệ thuật:
+ Truyện gần như không có cốt truyện với nhiều nhóm nhân vật hoạt động.
+ Người kể chuyện ở ngôi thứ nhất, tự xưng là 'tôi'.
- Về nội dung: Câu chuyện diễn ra trong khung cảnh quê hương với đề tài xây dựng chế độ xã hội mới.
Dựa vào nội dung văn bản, em có thể khẳng định như vậy.
Câu 3 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Những lập luận, chứng cứ được tác giả sử dụng để làm rõ ý kiến về các đặc điểm của tác phẩm Quê nội:
- Lý do: Câu chuyện diễn ra trong bối cảnh quê hương.
- Chứng cứ:
+ Không gian: Nông thôn miền Trung, ở thôn Hòa Phước, ven sông Thu Bồn.
+ Thời gian: Những ngày đầu tiên sau Cách mạng tháng Tám thành công, như một buổi sáng tươi mới.
+ Nhân vật: Người dân nông thôn, cùng các bà cụ và trẻ em đầy năng động trong làng.
+ Hoạt động: Xây dựng chính quyền cách mạng địa phương và chuẩn bị chống giặc bảo vệ làng.
- Cách trình bày chứng cứ của tác giả đáng chú ý ở việc liệt kê các bằng chứng theo từng chủ đề: không gian, thời gian, nhân vật, hoạt động.
Câu 4 (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
- Mục tiêu viết của văn bản phân tích văn học: Hiểu rõ hơn về một khía cạnh của tác phẩm.
- Nội dung và đặc điểm chính của văn bản: Trình bày lập luận và bằng chứng để ủng hộ quan điểm hoặc làm sáng tỏ một vấn đề.
Như vậy, mối quan hệ giữa mục tiêu viết và nội dung, đặc điểm của văn bản là tương tác hai chiều. Mục tiêu viết định hình nội dung và đặc điểm của văn bản, trong khi nội dung và đặc điểm của văn bản thể hiện mục đích viết.
* Kết nối với việc đọc
Bài tập (trang 106 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Hãy tưởng tượng mình là một nhà phê bình văn học và viết một đoạn văn ngắn (khoảng 6 - 8 câu) chia sẻ ý kiến của mình về một tác phẩm văn học về chủ đề tuổi thơ hoặc quê hương, đất nước mà bạn đã đọc.
Đoạn văn tham khảo:
Bài thơ Hắc Hải của Nguyễn Đình Thi là một tác phẩm văn học về chủ đề quê hương, đất nước. Tác giả đã tài tình thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Nam thông qua hình thức thơ lục bát, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam. Bốn câu đầu của bài thơ, 'Việt Nam đất nước ta ơi/ Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn/ Cánh cò bay lả rập rờn/ Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều', đặt ra một lời kêu gọi mãnh liệt, một lời kêu gọi trước vẻ đẹp của quê hương. Tác giả đã kết hợp tả cảnh với lời tựa biểu đạt cảm xúc. Điều đó chứng tỏ quê hương Việt Nam phải thật đẹp đẽ! Tương tự, con người Việt Nam kiên cường, bất khuất nhưng cũng rất hiền lành, trung dung và đặc biệt, đầy nghĩa tình: 'Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên/ Đạp quân thù xuống bùn đen/ Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa', 'Yêu ai yêu trọn tấm tình thủy chung', 'Trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ'. Dù thể thơ lục bát có vẻ quen thuộc và ít sáng tạo, nhưng lại thành công trong việc truyền đạt tâm tư của tác giả. Bài thơ này để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.
Đọc và trải nghiệm cùng nhân vật
Đọc và trò chuyện cùng tác giả: Mon và Mên ở đâu?
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Cuộc trò chuyện giữa tác giả và một nhân vật nhỏ về Mon và Mên.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 2 (trang 109 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
a. Mon và Mên là những bạn cùng tuổi với tác giả truyện ngắn Bầy chim chìa vôi.
b. Theo quan điểm của em, tác giả khẳng định rằng 'tất cả các em nhỏ trong làng đều thức dậy để lắng nghe tiếng mưa, suy ngẫm về bãi sông và lo lắng cho bầy chim chìa vôi non' vì bầy chim non là điều mà các em nhỏ quan tâm nhất vào thời điểm đó. Các em đã bàn luận về bầy chim chìa vôi non ở bãi sông, nên trong đêm mưa, các em nhỏ sẽ lo lắng cho bầy chim đó.
c. Cậu bé, người 'phỏng vấn' tác giả, bất ngờ khi tác giả biết được rằng trong đêm mưa, Mon và Mên đã lo lắng cho bầy chim chìa vôi. Cậu bé cho rằng tác giả đã ở cùng Mon và Mên trong đêm hôm đó, và hỏi tại sao tác giả không đi cùng với Mon và Mên, và ngăn chặn họ, vì họ chỉ là trẻ con, cần có người lớn đi cùng.
d. Ngoài Mon và Mên, các em nhỏ trong làng (bao gồm cả tác giả vào thời điểm đó) là những người có những trải nghiệm và ký ức sâu sắc về đêm mưa, bãi sông và bầy chim chìa vôi.
e. - Mon và Mên vẫn còn sống trong ký ức của tác giả và các độc giả.
- Bầy chim chìa vôi đã bay đến một nơi rất xa, nơi mà thiên nhiên không bị tàn phá, nơi mà chúng có thể tồn tại.
Câu 3 (trang 109 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):
Em đã đọc tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài.
Em sẽ đặt một số câu hỏi cho nhà văn:
- Tại sao ông đã tạo ra nhân vật Dế Mèn ban đầu với tính cách hung hăng, hống hách như vậy?
- Tại sao nhân vật Dế Choắt lại được mô tả là ốm yếu, yểu điệu như vậy? Ông có ý định gửi gắm điều gì tới độc giả thông qua nhân vật Dế Choắt không ạ?
