Buzz
Tài liệu Soạn văn lớp 11: Bài học Con đường mùa đông sẽ được Mytour cập nhật nội dung chi tiết ngay sau đây.
Các bạn học sinh lớp 11 có thể tham khảo để nâng cao kiến thức và chuẩn bị cho bài học.
Làm bài tập về bài học Con đường mùa đông
Trước khi đọc
Hãy tưởng tượng những trở ngại tinh thần mà một người đi bộ trên con đường lạnh vắng có thể phải đối mặt. Theo bạn, để vượt qua những trở ngại đó, người ta có thể làm gì?
- Những trở ngại tinh thần mà một người đi bộ trên con đường lạnh vắng có thể phải đối mặt: Cảm thấy cô đơn, lạc lõng; Mất phương hướng…
- Để vượt qua những trở ngại đó, con người cần rèn luyện bản lĩnh, tăng sự tự tin…
Đọc nội dung văn bản
Câu hỏi 1: Sự tương phản giữa ngoại cảnh và hình ảnh trong tâm tưởng được miêu tả như thế nào?
- Ngoại cảnh: Bức tranh phong cảnh Nga đẹp đẽ, hoang sơ của mùa đông Nga.
- Hình ảnh trong tâm tưởng: Đêm đông vô cùng lạnh lẽo, cô đơn.
Câu hỏi 2: Lời than thở “Ôi buồn đau, ôi cô đơn...” kết nối tâm tưởng của nhân vật trữ tình với ai? Ở đâu?
Tâm tưởng nhân vật trữ tình kết nối với nhân vật “em” trong không gian yên bình với lửa sưởi ấm, tiếng đồng hồ kêu lặp đi lặp lại.
Câu hỏi 3. Các hình ảnh thơ đã xuất hiện trong bài được tổng kết như thế nào?
Các hình ảnh thơ đã xuất hiện trong bài được tổng kết theo thứ tự ngược lại.
Sau khi hoàn thành việc đọc
Câu hỏi 1. Đề tài bài thơ Con đường mùa đông gợi cho bạn những suy nghĩ gì?
Đề tài bài thơ gợi nhớ đến hình ảnh một con đường lạnh lẽo, hoang vắng. Tác giả truyền đạt nỗi cô đơn, lạc lõng của mình qua hình ảnh này.
Câu hỏi 2. Cách tác giả sử dụng hình ảnh (trăng, cột sọc chí đường) và âm thanh (tiếng lục lạc, tiếng kìm đồng hồ kêu) trong bài thơ tạo ra một mâu thuẫn giữa nỗi buồn và ý chí vượt qua trở ngại của nhân vật trữ tình trên con đường mùa đông như thế nào?
Hình ảnh (trăng, cột sọc chí đường) và âm thanh (tiếng lục lạc, tiếng kìm đồng hồ kêu) hiện lên với tâm trạng buồn. Tuy nhiên, trong từng sự vật, ta thấy sự cố gắng vượt qua của tác giả từ những biểu hiện tích cực như: cột sọc chỉ đường – chào đón chúng ta, tiếng kìm đồng hồ tích tắc – xua tan sự tẻ nhạt của ngày thường...
=> Tâm trí của nhân vật trữ tình đang dấy lên cuộc chiến giữa nỗi buồn, cô đơn vì nhớ nhà, nhớ quê hương với sự cố gắng, sự nỗ lực tinh thần như một lời an ủi của tác giả dành cho chính mình.
Câu hỏi 3. Xác định các hình ảnh, hành động tương phản trong khổ thơ 4. Nhân vật trữ tình xuất hiện ở khổ thơ này có còn chìm trong cảnh vật u buồn không? Tại sao?
- Phân biệt những hình ảnh, hoạt động tương phản trong khổ thơ 4:
- Phân biệt về ánh sáng và màu sắc của những hình ảnh “ánh lửa”, “mái lều”, “rừng sâu”, “tuyết” (trắng)
- Phân biệt giữa cái có và cái không có, cái ấm áp và cái lạnh lẽo.
- Phân biệt giữa tâm cảnh và ngoại cảnh, phân đoạn vận động tâm tưởng của nhân vật trữ tình rời khỏi cảnh vật bên ngoài của thực tại.
- Phân biệt trong chuyển động ngược chiều nhau giữa cảnh vật và người lữ hành không chỉ nhấn mạnh sự tách biệt về tâm tưởng của người lữ hành ra khỏi cảnh vật bên ngoài mà còn nhấn mạnh hướng vận động không ngừng về phía trước.
- Nhân vật trữ tình xuất hiện trong khổ thơ này không còn chìm trong cảnh vật u buồn nữa bởi vì nó không ngừng vận động ngược chiều với cảnh vật, tiến về phía trước, không ngừng rời xa nỗi buồn sau lưng.
Câu hỏi 4. Xác định không gian, thời gian tâm tưởng của nhân vật trữ tình trong hai khổ thơ 5 - 6. Hãy tưởng tượng nhân vật trữ tình đang trải nghiệm những gì và tiếp tục chiến đấu với nỗi buồn ra sao.
- Không gian: ở gần lửa đỏ
- Thời gian: vào ngày mai, trong đêm đông
- Nhân vật trữ tình trải qua tâm trạng nhớ thương người lữ khách, nhưng không sa vào bi lụy, tuyệt vọng mà đấu tranh với nỗi buồn bằng cách gọi tên người yêu, hy vọng có thể trở về đoàn tụ.
Câu 5. Những hình tượng “xe tam mã”, “bài ca của người xà ích”, “mái lều, ánh lửa”, “Nhi-na” mang ý nghĩa tinh thần thế nào đối với hành trình của nhân vật trữ tình trên “con đường mùa đông”?
- Hình tượng “xe tam mã” là phương tiện chuyên chở trên đường cùng người lữ hành, biểu tượng cho sự di chuyển nhanh chóng “như bay lên” vượt qua các trở ngại của nước Nga.
- “Bài ca của người xà ích”: tiếng hát của người lái xe truyền bá âm nhạc dân gian, như một tiếng vọng “thân thuộc” từ cội nguồn dân tộc, nhắn nhủ quy luật luân chuyển nỗi buồn và niềm vui trong cuộc sống.
- “ Mái lều, ánh lửa”: gợi nhớ đến khái niệm về ngôi nhà, nơi dừng chân có ánh sáng và sự ấm áp, hoặc nơi bình yên.
Câu 6. Nhận xét về những hình tượng thơ được đề cập trong khổ thơ cuối. Chia sẻ suy nghĩ của bạn về cách tìm lại cảm giác bình yên trên những “con đường mùa đông” trong cuộc sống.
- Những hình tượng thơ được nêu bật trong khổ thơ cuối sâu sắc hơn diễn đạt tâm trạng của người đi lữ hành, từ ảo mộng trở về hiện thực, với con đường mùa đông lạnh lẽo, con đường đi vào cô đơn xa vắng.
- Cách tìm lại cảm giác bình yên trên những “con đường mùa đông” trong cuộc sống: suy ngẫm về những điều tốt đẹp (như gia đình, những người thân yêu,...)
Câu 7. Bạn có nhận xét gì về cấu trúc của bài thơ? Liên kết với một bài thơ khác có cùng cấu trúc mà bạn biết.
Cấu trúc hành trình kết hợp suy nghĩ sâu của nhân vật trữ tình với hình ảnh, tạo nét chính giữa, tâm trạng phức tạp được phát triển thông qua các khía cạnh của hình ảnh, kết thúc bằng sự giải quyết mâu thuẫn, tạo ra cảm xúc hài hòa,...
Kết nối giữa việc đọc và việc viết
Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) về một hình ảnh tượng trưng mà bạn cho là nổi bật nhất trong bài thơ Con đường mùa đông.
Gợi ý:
Bài thơ “Con đường mùa đông” của tác giả Pu-skin gợi nhớ hình ảnh một con đường lạnh lẽo, vắng vẻ. Qua hình ảnh này, tác giả muốn truyền tải nỗi cô đơn, lạc lõng của bản thân. Tác giả đã mô tả hình ảnh “con đường mùa đông” để gợi lên cảm xúc buồn bã, cô đơn của người đi lữ khách và vẻ đẹp thiên nhiên trong mùa đông nước Nga. Khung cảnh vắng vẻ bao la, trải dài vô tận. Tác giả không chỉ sử dụng hình ảnh, đường nét, màu sắc mà còn có cả âm thanh du dương của tiếng lục lạc buồn tẻ, khúc hát dân ca của người xà ích. Thiên nhiên trong bài thơ hiện lên với vẻ đẹp trong trẻo, thanh khiết, chân thực, tự nhiên, gần gũi và sống động lạ thường.
