Buzz
1. Khám phá bài nghị luận về tác phẩm (hoặc đoạn trích) từ truyện
Xem trang 61 trong SGK Ngữ văn 9 Tập 2
Câu 1: Chủ đề nghị luận trong văn bản
Văn bản 'Lặng lẽ Sa Pa' của Nguyễn Thành Long miêu tả cuộc sống và đam mê của một thanh niên làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu tại Sa Pa, một trong những vùng núi xinh đẹp của Việt Nam. Sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và nhân vật trong tác phẩm tạo ra nhiều vấn đề nghị luận sâu sắc, nổi bật nhất là vẻ đẹp và tinh thần cống hiến của nhân vật chính.
Câu 2:
Dựa vào các vấn đề nghị luận đã nêu, hãy gợi ý một số nhan đề cho văn bản như: Người con của Sa Pa, Con người âm thầm, hoặc Cống hiến lặng lẽ của Sa Pa.
Vấn đề nghị luận trong văn bản được triển khai thông qua các luận điểm sau:
- Tấm lòng yêu đời và tận tâm với công việc: 'Nhân vật thanh niên này thể hiện tình yêu đời và nghề nghiệp sâu sắc...'; 'Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn'.
- Tinh thần hiếu khách và sự quan tâm chân thành: 'Nhân vật này thật đáng mến với lòng 'thèm người', sự hiếu khách nồng nhiệt...'; 'Sự chăm sóc tỉ mỉ đối với người khác'
- Khiêm tốn và năng động: 'Dù làm công việc khó khăn và đóng góp lớn cho đất nước, người thanh niên hiếu khách và nhiệt huyết ấy vẫn giữ được sự khiêm tốn'.
- Giá trị của sự cống hiến và hy sinh âm thầm: 'Cuộc sống của chúng ta được xây dựng từ nhiều nỗ lực và hy sinh âm thầm'; 'Những con người cần mẫn và tận tâm như anh thanh niên ấy xứng đáng được trân trọng và yêu mến'.
Các câu văn trích dẫn từ bài viết thể hiện rõ ràng sự ngưỡng mộ và tôn vinh nhân vật anh thanh niên trong 'Lặng lẽ Sa Pa', đồng thời nhấn mạnh giá trị của sự hy sinh và lòng chân thành đối với người khác trong cuộc sống.
Câu 3: Đánh giá cách trình bày luận điểm trong bài viết
Bài viết 'Lặng lẽ Sa Pa' của Nguyễn Thành Long thể hiện các luận điểm một cách rõ ràng và sâu sắc, nhấn mạnh vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu, từ đó làm nổi bật vấn đề nghị luận của tác phẩm.
- Tâm huyết với công việc và tình yêu nghề: Tác giả thể hiện sự ngưỡng mộ đối với tâm huyết và sự tận tụy của nhân vật chính. Anh thanh niên không chỉ làm việc với trách nhiệm cao mà còn với niềm đam mê mãnh liệt, tạo nên sự kết nối sâu sắc giữa bản thân và công việc, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo đuổi đam mê trong cuộc sống.
- Tinh thần hiếu khách và sự quan tâm chân thành: Tác giả làm nổi bật lòng hiếu khách và sự kết nối của nhân vật chính với người khác, thể hiện qua sự chia sẻ và quan tâm sâu sắc. Đây là một khía cạnh quan trọng của vẻ đẹp của anh thanh niên, phản ánh tinh thần cộng đồng và sự hòa nhập xã hội.
- Khiêm tốn và nhiệt huyết: Tác giả mô tả nhân vật chính với tính cách khiêm tốn, không khoe khoang về những đóng góp quan trọng của mình, mà chỉ âm thầm làm việc và sống sôi nổi. Điều này tôn vinh giá trị của sự khiêm nhường và sự nhiệt tình trong cuộc sống thường nhật.
- Giá trị của sự cống hiến và hy sinh âm thầm: Tác giả đặt câu hỏi về giá trị của những người đóng góp và hy sinh âm thầm trong xã hội. Những cá nhân như anh thanh niên, dù công việc vất vả và hy sinh lớn lao, vẫn đóng góp cho cộng đồng một cách vô điều kiện. Câu chuyện này tôn vinh và trân trọng những đóng góp vô danh trong xã hội.
Các luận điểm trong bài văn được trình bày một cách rõ ràng và sâu sắc, làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trong tác phẩm 'Lặng lẽ Sa Pa'.
Câu 4:
Để chứng minh các luận điểm trong bài viết 'Lặng lẽ Sa Pa,' tác giả đã sử dụng những dẫn chứng cụ thể từ tác phẩm, chú trọng vào các chi tiết và hình ảnh nổi bật để làm rõ từng luận điểm. Những luận cứ chi tiết trong tác phẩm giúp làm sáng tỏ vẻ đẹp của nhân vật thanh niên trong công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu.
2. Tổng kết lý thuyết về nghị luận tác phẩm (hoặc đoạn trích) truyện
Nghị luận về tác phẩm truyện là phần thiết yếu trong việc phân tích và hiểu sâu một tác phẩm văn học. Trong quá trình viết nghị luận, chúng ta cần trình bày những quan điểm và đánh giá cá nhân về nhân vật, sự kiện, chủ đề và nghệ thuật của tác phẩm. Để có một bài nghị luận ấn tượng, cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng.
Trước tiên, để nhận xét và đánh giá một câu chuyện, chúng ta cần nắm vững ý nghĩa cốt lõi của nó. Điều này yêu cầu chúng ta tìm hiểu kỹ lưỡng về nhân vật, sự kiện và tình huống trong tác phẩm. Cần hiểu rõ cảm xúc, tâm trạng, và mục tiêu của nhân vật chính, đồng thời nhận diện các yếu tố quan trọng mà tác giả muốn truyền tải. Ý nghĩa cốt truyện thường sâu xa hơn các sự kiện bề mặt, và phân tích kỹ lưỡng sẽ giúp đánh giá chính xác hơn.
Hơn nữa, khi đưa ra nhận xét và đánh giá, cần chú trọng đến tính cách, số phận và sự phát triển của các nhân vật. Mô tả rõ nét các nhân vật về cả tính cách lẫn ngoại hình, và sự thay đổi của họ trong suốt câu chuyện sẽ giúp độc giả hiểu sâu hơn về nhân vật và tác động của họ đến câu chuyện. Phân tích sự phát triển nhân vật có thể phản ánh sự tinh tế của tác giả trong việc xây dựng nhân vật đa dạng.
Ngoài ra, cần chú ý đến yếu tố nghệ thuật trong tác phẩm khi đưa ra nhận xét và đánh giá. Nghệ thuật có thể bao gồm cách tác giả sử dụng ngôn ngữ, cách diễn đạt ý tưởng, xây dựng bối cảnh và áp dụng các kỹ thuật văn học khác để làm cho câu chuyện nổi bật. Phân tích nghệ thuật sẽ giúp hiểu tại sao tác phẩm lại có sức hấp dẫn và ấn tượng.
Cuối cùng, một bài nghị luận về tác phẩm truyện cần có cấu trúc rõ ràng và logic. Điều này giúp trình bày ý kiến một cách mạch lạc, từ phần giới thiệu đến các luận điểm chính và kết luận. Lời văn cần được chọn lọc cẩn thận để truyền đạt ý tưởng một cách hiệu quả và gợi cảm. Lập luận thuyết phục là chìa khóa để làm cho quan điểm của bạn trở nên rõ ràng và có sức thuyết phục.
Tóm lại, việc viết nghị luận về tác phẩm truyện tuy có vẻ đơn giản nhưng yêu cầu sự hiểu biết sâu sắc và khả năng phân tích. Khi thực hiện đúng cách, bài nghị luận sẽ giúp hiểu rõ hơn về tác phẩm, từ nhân vật đến nghệ thuật và ý nghĩa của câu chuyện.
3. Thực hành
Đọc đoạn văn trong sách giáo khoa và trả lời câu hỏi sau:
Vấn đề nghị luận của đoạn văn:
Vấn đề nghị luận trong đoạn văn này tập trung vào tình huống dằn vặt của lão Hạc khi phải chọn lựa giữa sự sống và cái chết. Các quan điểm chính trong đoạn văn được nêu rõ như sau:
- Lão Hạc đứng trước sự lựa chọn giữa việc tiếp tục sống hay từ bỏ cuộc sống: Đoạn văn mô tả tình cảnh éo le của lão Hạc, khi ông phải đối mặt với quyết định sinh tử quan trọng. Cuộc sống của lão Hạc trở nên cực kỳ khó khăn và ông phải đưa ra quyết định nghiêm trọng về việc giữ lại cuộc sống hay chấp nhận cái chết.
- Lão Hạc đã chọn cái chết hơn là sống trong khổ sở và nhục nhã: Đoạn văn cho thấy quyết định của lão Hạc là từ bỏ sự sống để tránh sống trong đau khổ và sự ô nhục. Điều này làm nổi bật lòng kiên cường và sự tự trọng của nhân vật trong việc gìn giữ phẩm giá và tình người của mình.
- Cái chết của lão là nền tảng cho cuộc sống của con trai: Đoạn văn cũng nhấn mạnh rằng cái chết của lão Hạc không chỉ là sự kết thúc bi thảm mà còn là một hành động cao cả và hy sinh để bảo đảm một tương lai tốt đẹp cho con trai của ông. Điều này phản ánh sự hy sinh và tình yêu gia đình sâu sắc của nhân vật.
Nhân vật lão Hạc qua đoạn văn:
Nhân vật lão Hạc trong đoạn văn được khắc họa là người chịu đựng nỗi đau của cảnh nghèo khổ nhưng vẫn giữ được phẩm hạnh và lương thiện. Ông là hình mẫu của sự hy sinh vì tình yêu và trách nhiệm đối với gia đình, và quyết định cuối cùng của ông thể hiện rõ sự kiên định và quyết tâm trong cuộc sống.
