Hướng dẫn soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - Soạn văn 9 hay nhất
Soạn văn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (trích Truyện Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu)
Bố cục:
Phần 1 (14 câu đầu): Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Phần 2 (còn lại): Cuộc đối thoại Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (Trang 115 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Cấu trúc truyền thống: thứ tự theo thời gian, người tốt đối mặt với khó khăn, gặp rắc rối nhưng được giúp đỡ và cứu giúp, cuối cùng được đền đáp xứng đáng (anh hùng cứu mỹ nhân), thể hiện lòng hiếu kỳ ở điều tốt lành.
Cuối cùng, sự biểu lộ của khát vọng ở việc tốt lành.
Câu 2 (trang 115 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Phẩm chất của Lục Vân Tiên:
- Một mẫu người lý tưởng, có phẩm chất anh hùng, dũng cảm, tôn trọng lẽ phải, có võ nghệ: thấy người gặp nạn liền cứu giúp, một mình đánh cướp
- Tôn trọng giá trị của lễ nghĩa, tôn trọng khí phách: cứu người không đòi hỏi báo đáp, không mong muốn sự công nhận, giữ vững lòng trung hiếu của nàng
Hành động này thể hiện tính cách anh hùng, tài năng và lòng cao thượng của Vân Tiên. Hình ảnh của Vân Tiên trong trận đánh được mô tả theo phong cách văn chương cổ, so sánh với mẫu hình lí tưởng là Triệu Tử Long (Triệu Vân) một mình đánh phá vòng vây của Tào Tháo trong trận Đương Dang (Đương Dương) nổi tiếng.
Thái độ của Vân Tiên với Kiều Nguyệt Nga sau khi đánh cướp cũng thể hiện rõ bản chất của con người hào hiệp, trọng nghĩa, từ tâm và nhân hậu. Tuy có yếu tố của lễ giáo phong kiến nhưng đoạn thơ vẫn thể hiện đức tính khiêm nhường đáng quý của chàng.
Câu 3 (trang 115 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Nét đẹp tinh thần của Kiều Nguyệt Nga
- Con gái kiều diễm, dịu dàng, tinh tế, có kiến thức: gọi mình là “tiện thiếp – quân tử”, lời nói thể hiện sự khiêm tốn, mực thước, sự tôn trọng và lòng biết ơn
- Trọng tình bạn: nhận sự giúp đỡ của Vân Tiên, hy vọng được đền đáp
- Là con hiếu thảo: vâng lời cha mẹ mặc dù lòng không muốn
Câu 4 (trang 115 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Nhân vật được tả chủ yếu thông qua hành động, ngôn ngữ và cử chỉ
Truyện Lục Vân Tiên gần gũi với truyện dân gian (truyền thuyết, cổ tích, truyện thơ Nôm bình dân…), kể theo trình tự thời gian
+ Nhân vật có tính cách nhất quán từ đầu đến cuối truyện
+ Truyện theo mô-típ ở hiền gặp lành
+ Thể hiện lòng khát khao về công bằng và chân lí
Câu 5 (trang 115 sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
- Biểu diễn ngôn ngữ trong tác phẩm: chân thực, giản dị, gần gũi với lời nói hàng ngày, phản ánh rõ nét văn hóa Nam Bộ
- Sự phong phú và sinh động của ngôn ngữ miêu tả trong tác phẩm
- Sử dụng ngôn ngữ ngắn gọn, súc tích, được sắp xếp theo hình thức lục bát, dễ dàng ghi nhớ và hiểu
Thực hành
Tính chất riêng biệt của mỗi lời thoại của các nhân vật trong đoạn trích:
- Vân Tiên: mạnh mẽ, quả cảm, hùng hồn (với Phong Lai), ân cần và nhẹ nhàng với Nguyệt Nga.
- Phong Lai: hung dữ, kiêu ngạo, tàn ác và thiếu hiểu biết.
- Nguyệt Nga: diệu dàng, duyên dáng, tinh tế.
Ý nghĩa - Giá trị
- Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của các nhân vật: Lục Vân Tiên - tài năng, dũng cảm, tôn trọng nhân tài, Kiều Nguyệt Nga - hiền từ, dịu dàng, tình cảm. Từ đó thấy rõ khát vọng nhân văn và giá trị nhân bản của tác giả.
- Ngoài ra, học sinh cũng hiểu biết cách phân tích một nhân vật văn học thông qua ngôn ngữ và cử chỉ.