Buzz
Soạn văn Nguyễn Đình Chiểu, ngôi tinh tú trong văn nghệ của dân tộc
Bố cục
- Phần một (từ đầu đến “cách đây một trăm năm”): Đặt vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu – danh sĩ văn của dân tộc
- Phần hai (tiếp theo đến “hay của Lục Vân Tiên”): Giải quyết vấn đề
+ Nguyễn Đình Chiểu là một danh sĩ văn yêu nước
+ Văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu là gương sáng phản chiếu phong trào chống Pháp kiên cường, quyết liệt của nhân dân Nam Bộ.
+ Truyện Lục Vân Tiên là tác phẩm vĩ đại nhất của Nguyễn Đình Chiểu, phổ biến trong dân gian Nam Bộ
- Phần ba (còn lại): Kết thúc vấn đề: Cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu là một bài học sáng sủa cho toàn dân tộc
Câu 1 (trang 53, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
- Các điểm chính được bàn luận:
+ Điểm chính tổng quát: Trên bầu trời có những vì sao tỏa sáng đặc biệt nhưng phải nhìn kỹ mới thấy và thấy rõ hơn
+ Điểm chính chi tiết:
• Cuộc sống và quan niệm trong việc sáng tác
• Thơ yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu
• Tác phẩm Lục Vân Tiên
- Đặc điểm độc đáo: tác giả trình bày điểm chính tổng quát trước sau đó phát triển các điểm cụ thể để làm rõ điểm chính tổng quát
Câu 2 (trang 53, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu tương tự như “những vì sao tỏa sáng đặc biệt”, bởi: thơ văn của Đồ Chiểu mang một vẻ đẹp riêng biệt, độc đáo, không dễ dàng để nhận biết mà chúng ta cần phải tìm kiếm, nghiên cứu, suy ngẫm thì mới khám phá được vẻ đẹp ấy, đó chính là vẻ đẹp không lẫn vào đâu được.
Câu 3 (trang 54, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
“Những vì sao tỏa sáng đặc biệt” của ngôi sao sáng Nguyễn Đình Chiểu:
- Cuộc đời và quan điểm về văn chương:
+ Một chiến sĩ hy sinh, đấu tranh cho một lý ideal lớn
+ Ông coi văn chương như một loại vũ khí trong cuộc chiến
- Trong thơ văn yêu nước và cách mạng:
+ Tái hiện mạnh mẽ trong tâm trí của người đọc phong trào chống Pháp quyết liệt và kiên cường của nhân dân Nam Bộ từ năm 1860 trở đi, kéo dài suốt hai mươi năm.
+ Các tác phẩm: Văn tế danh sĩ Cần Giuộc, Bài thơ Vắng gió đông,...
- Tác phẩm “Lục Vân Tiên”:
+ Là một bản trường ca tôn vinh chân lý, những phẩm giá đáng trân trọng trong cuộc sống và tôn vinh những người có chính trực
+ Nghệ thuật: văn phong dân dã, dễ tiếp thu, dễ nhớ. Mặc dù còn một số sai sót nhỏ nhưng vẫn không làm giảm đi sức hấp dẫn của nó.
Câu 4 (trang 54, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu nên được sáng tỏ hơn nữa:
- Ít người biết đến văn thơ yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu, một số người thậm chí còn phê phán văn thơ ông đơn giản, dân dã.
- Các tác phẩm của ông mang giá trị lịch sử vĩ đại, tái hiện lại lịch sử một thời khó khăn nhưng vĩ đại của dân tộc.
Câu 5 (trang 54, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Bài văn luận này không tẻ nhạt mà ngược lại rất hấp dẫn, lôi cuốn bởi:
- Bài viết có lập luận chặt chẽ, rõ ràng nhưng vẫn đầy cảm xúc, sâu sắc
- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh đặc biệt
- Viết với tất cả trái tim, tình cảm của tác giả
Luyện tập
Câu 1 (trang 54, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
- Văn tế danh sĩ Cần Giuộc có giá trị về nội dung và nghệ thuật sâu sắc:
+ Thành công trong việc miêu tả vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất, sự kiêng nhẫn, dũng cảm của những người nông dân
+ Tái hiện lại một thời kỳ lịch sử đầy đau thương nhưng cũng huy hoàng, vĩ đại của dân tộc.
+ Dù viết theo lối cổ nhưng vẫn tràn ngập cảm xúc, lòng nhiệt thành của tác giả nên khiến người đọc cảm thấy sâu lắng.
- Thông qua tác phẩm, truyền đạt cho thanh niên hiện nay những bài học quý báu như lòng yêu nước, tinh thần gan dạ,...
Nội dung chính của văn bản
- Giá trị nội dung
Bằng cách nhìn nhận, suy ngẫm sâu xa, sáng tạo và đam mê của một người tận tụy với quê hương và nhân dân, Phạm Văn Đồng đã làm rõ mối liên hệ chặt chẽ giữa văn thơ của Nguyễn Đình Chiểu với tình hình quốc gia và với thế giới hiện đại. Đồng thời, tác giả tận tình khen ngợi Nguyễn Đình Chiểu, một nhà văn dành trọn cuộc đời sức mạnh của mình để viết văn bản làm vũ khí chiến đấu cho dân tộc, cho đất nước, một ngôi sao tỏa sáng trong lĩnh vực văn nghệ của dân tộc Việt Nam.
- Giá trị nghệ thuật
+ Bố cục rõ ràng, mạch lạc, lập luận chặt chẽ, logic sắc bén
+ Sự kết hợp chặt chẽ giữa lập luận và cảm xúc
+ Hình ảnh, ngôn từ độc đáo
