Soạn Văn Tiếng Việt: Đoạn văn diễn dịch và đoạn văn quy nạp trang 64, 65 Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 8 Kết Nối Tri Thức sẽ hỗ trợ học sinh trả lời câu hỏi và dễ dàng soạn văn.
Soạn Văn Tiếng Việt Lớp 8 Trang 64 - Kết Nối Tri Thức
* Đoạn Văn Diễn Dịch và Đoạn Văn Quy Nạp
Câu 1 (trang 64 Sách Giáo Khoa Ngữ Văn Lớp 8 Tập 1): Tìm câu chủ đề trong các đoạn văn sau, sau đó, xác định kiểu đoạn văn (diễn dịch, quy nạp). Phân tích tác dụng của từng cách tổ chức đoạn văn.
a. Câu chuyện về những bậc trung thần nghĩa sĩ hy sinh vì nước đã trở nên truyền thống từ xưa. Nếu họ không hy sinh, họ sẽ không được ghi trong sách vở lịch sử, không được tôn vinh bởi thế hệ sau.
(Trích từ bài 'Hịch tướng sĩ' của Trần Quốc Tuấn)
b. Đồng phục không chỉ đẹp mà còn là một phần không thể thiếu trong việc thể hiện bản sắc của mỗi trường. Học sinh này đến từ Trường THCS Lê Quý Đôn, học sinh kia lại là của Trường THCS Lương Thế Vinh, và cô bé kia học tại Trường THCS Đặng Thai Mai,… tất cả đều được nhận biết nhờ bộ đồng phục mà họ mặc. Trong cuộc thi “nhóm bạn lí tưởng” ở huyện, “màu cờ sắc áo” không chỉ phản ánh tài năng của năm bạn trong đội hình thi đấu trên sân khấu, mà còn ở những nhóm cổ động viên nổi bật, sôi động, thể hiện trong bộ đồng phục của trường trên khán đài.
Theo Ngữ văn 6, tập hai
(Kết nối tri thức với cuộc sống), Nhà Xuất Bản Giáo Dục Việt Nam, 2021, trang 67
Trả lời:
a. Câu chủ đề: Giả sử những người đó tiếp tục theo đuổi tình cảm và cảm xúc cá nhân, họ sẽ chỉ kết thúc cuộc đời mình một cách vô nghĩa, không thể ghi lại trong sách vở, trở thành huyền thoại không bao giờ phai nhạt trong lịch sử của loài người!
=> Đoạn văn quy nạp.
- Tác dụng của cách tổ chức đoạn văn: Các câu đầu tiên đặt ra những ví dụ về sự hy sinh của những người tốt. Nhờ đó, câu chủ đề ở cuối đoạn văn trở nên thuyết phục hơn, nhấn mạnh sự quan trọng của trách nhiệm xã hội.
b. Đồng phục không chỉ làm đẹp mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện bản sắc của từng trường học.
=> Đoạn văn diễn dịch.
- Hiệu quả của cách tổ chức đoạn văn: Câu chủ đề được đặt ở đầu đoạn, rõ ràng khẳng định vai trò của đồng phục không chỉ trong việc làm đẹp mà còn trong việc tạo ra bản sắc riêng cho mỗi trường học. Các câu tiếp theo mô tả chi tiết về đặc điểm độc đáo của từng trường qua bộ đồng phục.
Câu 2 (trang 64 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy sắp xếp các câu sau thành một đoạn văn diễn dịch, sau đó sắp xếp lại thành một đoạn văn quy nạp và cho biết dựa vào cơ sở nào, em sắp xếp như vậy.
(1) Một cô Tấm (trong truyện “Tấm Cám”) mặc dù phải trải qua nhiều gian khổ và bị hại nhưng cuối cùng vẫn được kết cử làm hoàng hậu, trong khi đó mụ dì ghẻ và Cám – những kẻ tàn ác thì nhận được sự trừng phạt xứng đáng.
(2) Một Thạch Sanh (trong truyện “Thạch Sanh”) là một người đơn giản, chân thành, tin tưởng vào con người, dù gặp nhiều khó khăn và bị oan uất nhưng cuối cùng cũng cưới được công chúa và trở thành vua, trong khi Lý Thông – người lừa dối và xảo trá thì không được tha thứ.
(3) Nguyên tắc nhân quả, kẻ ác gặp oan, kẻ thiện gặp lành, là một chủ đề phản ánh lòng công bằng và đạo đức mà nhân dân ấp ủ trong truyện cổ tích.
(4) Một đứa em (trong truyện “Cây khế”) thật thà, hiền lành, bị anh trai đối xử không công, không ngờ sau này lại trở nên giàu có và hạnh phúc, trong khi anh trai tham lam thì gặp nạn giữa biển.
Trả lời:
- Đoạn văn diễn dịch: (3) – (1) – (2) – (4)
- Đoạn văn quy nạp: (1) – (2) – (4) – (3)
- Cơ sở để sắp xếp: Câu (3) là câu nêu luận điểm, các câu (1), (2), (4) là câu dẫn chứng phục vụ cho việc chứng minh luận điểm đó.
Câu 3 (trang 65 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): “Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất” (I-li-a Ê-ren-bua). Hãy xem đây là câu chủ đề, từ đó, viết hai đoạn văn, một đoạn văn đặt câu chủ đề ở đầu đoạn (diễn dịch) và đoạn văn đặt câu chủ đề ở cuối đoạn (quy nạp).
Trả lời:
- Bản dịch:
Tình yêu nước ban đầu chính là tình yêu dành cho quê hương, đất nước; sự cố gắng không ngừng để xây dựng và phát triển đất nước ngày càng mạnh mẽ hơn. Tình yêu nước là một tình cảm cao quý, thiêng liêng của mỗi người dành cho quê hương và đất nước. Đó là tình yêu sâu sắc cho con sông, con núi, làng quê, làng xóm và những người dân sinh sống trên mảnh đất S-shaped. Tình cảm ấy đơn giản, gần gũi và hiện diện trong mỗi lời nói hàng ngày của mọi người. Mỗi người từ khi sinh ra cho đến khi trưởng thành, gia đình là nơi nuôi dưỡng, dạy dỗ. Đó là nơi chúng ta cần phải yêu thương trước tiên. Khi trưởng thành, chúng ta có trường học, cộng đồng, và những người bạn xung quanh. Chúng ta cần chia sẻ tình yêu thương của mình với tất cả mọi người nếu có thể. Đôi khi, tình yêu nước chỉ đơn giản là một tình cảm bình dị nhưng lại mang ý nghĩa vô cùng lớn lao.
- Phần tổng kết:
Tóm lại, tình yêu nước không chỉ là yêu quê hương mà còn là tình yêu và trách nhiệm xây dựng đất nước. Nó là biểu hiện của tình cảm cao quý và thiêng liêng, hiện diện trong mỗi hành động và lời nói hàng ngày của mỗi người dân. Việc chia sẻ và lan tỏa tình yêu nước là nhiệm vụ của mỗi cá nhân trong xã hội.