Sốc phản vệ là gì và tại sao nó nguy hiểm?

1. Sốc phản vệ là gì?

Sốc phản vệ là một loại phản ứng dị ứng cấp tính rất nghiêm trọng, là tình trạng một số chất hóa học được giải phóng từ hệ miễn dịch trong phản vệ khiến cho nạn nhân bị sốc.

Đây cũng được xem là một tình trạng dễ nhận biết, khi xuất hiện tình trạng giãn mạch và thành mạch tăng tính thẩm thấu, phế quản của người bệnh trở nên quá nhạy cảm.

Một số trường hợp có thể xác định nguyên nhân nhưng số còn lại thì không thể xác định được vì nó có thể do nhiều nguyên nhân kết hợp lại và việc chẩn đoán càng trở nên khó khăn hơn.

Sốc phản vệ do tiêm kháng sinh penicillin chính được cho là phổ biến nhất.

2. Nguyên nhân dẫn đến sốc phản vệ

Các loại thuốc uống, thuốc tiêm, kháng sinh, truyền dịch, thuốc giãn cơ, thuốc gây tê,… được coi là những nguyên nhân phổ biến của tình trạng sốc phản vệ do thuốc.

Ngoài ra, nọc côn trùng như nọc ong cũng có thể gây ra tình trạng này.

Một số loại thức ăn như hải sản, trứng, lạc cũng là một nguyên nhân gây ra hiện tượng sốc phản vệ do thức ăn.

Các trường hợp gặp chấn thương nghiêm trọng như mất máu nhiều, cơ thể bị tàn phá cũng có thể gây ra sốc.

3. Sốc phản vệ có nguy hiểm không?

Chỉ sau vài giây hoặc vài phút tiếp xúc với phản ứng dị ứng nghiêm trọng, tính mạng của người bệnh có thể đang đứng trước nguy cơ nghiêm trọng.

Tình trạng sốc xuất hiện càng sớm thì mức độ nguy hiểm càng cao và tỉ lệ tử vong càng tăng.

Vì vậy, hiểu rõ nguyên nhân cũng như dị nguyên cụ thể là cực kỳ quan trọng để cấp cứu nhanh chóng và chính xác cho người bệnh.

Diễn biến của sốc phản vệ được phân thành 3 mức độ: nhẹ, trung bình và nặng.

Nếu bệnh ở mức độ nhẹ, bệnh nhân có thể cảm thấy đau đầu, chóng mặt và sợ hãi. Có thể xuất hiện nốt mề đay, buồn nôn hoặc nôn, tê ngón tay, khó thở, đau bụng, mệt mỏi, không kiểm soát tiểu tiện. Phổi có âm thanh hen, ngáy giống hen phế quản, tim đập nhanh, huyết áp giảm.

Ở mức độ nặng hơn, các biểu hiện có thể rõ ràng hơn, bệnh nhân thường choáng váng, hoảng loạn, ngứa khắp người, khó thở, co giật, chảy máu mũi, xuất huyết dạ dày, hôn mê. Da tái nhợt, môi thâm, niêm mạc tái tím, tim yếu, không bắt được mạch, không đo được huyết áp.

Ở mức độ nghiêm trọng, có thể xảy ra ngay trong những phút đầu tiên khi bệnh nhân tiếp xúc với dị nguyên khiến người bệnh hôn mê, khó thở, da tái nhợt, co giật, không đo được huyết áp, có thể tử vong sau ít phút hoặc một số ít trường hợp tử vong sau vài giờ.

• Áp lực tĩnh mạch trung tâm và áp lực động mạch phổi của bệnh nhân đều thấp. Ở giai đoạn này, rõ ràng nhận thấy bệnh nhân thiếu oxy máu và thể tích tuần hoàn giảm.
• Sốc giảm thể tích là sự giãn mạch, mất máu vào các khoang chứa ngoài thành mạch, và kèm theo giảm co bóp cơ tim. Vì thế, cấp cứu sốc giảm thể tích là điều quan trọng nhất trong cấp cứu sốc phản vệ.
• Một số biến chứng muộn như viêm cầu thận, viêm thận, viêm cơ tim dị ứng,…chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong.
• Một số trường hợp đã được điều trị nhưng khoảng 1,2 tuần sau đó mới xuất hiện tình trạng hen phế quản, mày đay tái phát nhiều lần và đôi khi là một số bệnh như viêm nút quanh động mạch, Lupus ban đỏ,...

4. Bệnh nhân cần được cấp cứu càng sớm càng tốt

Một số biểu hiện nguy hiểm của sốc phản vệ như da người bệnh nhợt nhạt, lạnh hoặc ẩm, khó thở, mạch nhanh, yếu, bệnh nhân mất ý thức,…

Người bị sốc phản vệ cần được cấp cứu sớm. Vì vậy, nếu bạn nghi ngờ ai đó gặp phản ứng dị ứng hoặc có các triệu chứng giống sốc phản vệ, hãy vẫn thực hiện những hành động sau: 

Gọi 115 hoặc đến trung tâm y tế gần nhất để nhận sự hỗ trợ kịp thời.

Hãy giúp bệnh nhân nằm thoải mái và đặt chân của họ lên cao.

Kiểm tra nhịp tim, nhịp thở của bệnh nhân. Có thể thực hiện các biện pháp sơ cứu hoặc hồi sức tim phổi cho nạn nhân.

Sự xuất hiện của sốc phản vệ là một tình trạng cực kỳ nguy hiểm. Những người có nguy cơ nên mang theo ống tiêm tự động, giúp chậm lại các phản ứng tử vong và tăng cơ hội sống cho bệnh nhân.

Mytour là một địa chỉ y tế uy tín tại Hà Nội với đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp và chu đáo. Bệnh viện sở hữu cơ sở vật chất hiện đại và thiết bị tiên tiến giúp chẩn đoán nhanh chóng và chính xác, mang lại trải nghiệm điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.