Sông Bạch Đằng ở đâu? Cùng khám phá lịch sử và vẻ đẹp đặc biệt của dòng sông này.

Sông Bạch Đằng không chỉ là một biểu tượng lịch sử mà còn là nơi ghi dấu những chiến công oai hùng của dân tộc. Nơi đây được vinh danh trong văn hóa và lịch sử nước ta. Bạn đã biết sông Bạch Đằng ở đâu chưa? Hãy cùng Mytour.vn tìm hiểu về vị trí và những giá trị lịch sử của nó qua bài viết này.

Tổng quan về sông Bạch Đằng.

Sông Bạch Đằng là địa điểm của nhiều trận đánh quan trọng, nổi bật nhất là các chiến thắng vĩ đại của quân dân Việt Nam trước kẻ thù phương Bắc. Để hiểu rõ hơn về sông Bạch Đằng, chúng ta cần tìm hiểu vị trí và những sự kiện lịch sử gắn liền với con sông này.

Vị trí của sông Bạch Đằng.

Sông Bạch Đằng, hay còn gọi là Bạch Đằng Giang hay sông rừng, hiện nay được biết đến là sông Đá Bạch. Con sông này chảy qua thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) và huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng). Điểm đầu của sông là phà Rừng, nằm ở ranh giới giữa Hải Phòng và Quảng Ninh, còn điểm cuối là cửa Nam Triệu. Với chiều dài 32km và hệ thống sông ngòi phong phú, cùng địa hình núi non hiểm trở, sông Bạch Đằng là vị trí chiến lược thuận lợi cho phòng thủ Quốc gia.

Sông Bạch Đằng là tuyến đường thủy quan trọng nối liền thủ đô Hà Nội (thành Thăng Long xưa) với miền Nam Trung Quốc. Hiện nay, các tàu thuyền có trọng tải từ 300 đến 400 tấn vẫn thường xuyên hoạt động trên sông, phục vụ vận tải mùa vụ.

Hướng dẫn di chuyển đến sông Bạch Đằng.

Sông Bạch Đằng nằm tại thôn Tràng Kênh, xã Minh Đức, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng, cách trung tâm Hải Phòng khoảng 20km về phía Đông Bắc. Từ thủ đô Hà Nội, bạn sẽ phải di chuyển khoảng 124km về hướng Đông để đến đây.

Để đến sông Bạch Đằng, bạn có thể chọn các phương tiện di chuyển sau đây.

• Ô tô hoặc xe máy: Từ trung tâm Hà Nội, bạn di chuyển theo Quốc lộ 5 về Hải Phòng, rồi tiếp tục theo Quốc lộ 10 về Quảng Yên, Quảng Ninh. Sông Bạch Đằng nằm ngay giữa Hải Phòng và Quảng Ninh. Thời gian di chuyển mất khoảng 2,5 đến 3 giờ, tùy vào tình hình giao thông.

• Xe khách: Bạn có thể bắt xe khách từ các bến xe lớn ở Hà Nội như bến xe Gia Lâm hoặc bến xe Nước Ngầm đến Hải Phòng hoặc Quảng Ninh. Sau đó, di chuyển thêm bằng taxi hoặc xe ôm để đến sông Bạch Đằng. Thời gian di chuyển bằng xe khách cũng khoảng 3 giờ.

• Tàu hỏa: Ngoài ô tô và xe khách, tàu hỏa là một lựa chọn tiện lợi. Bạn có thể đi tàu từ Ga Hà Nội đến Ga Hải Phòng, sau đó tiếp tục đi xe buýt, taxi hoặc xe máy đến sông Bạch Đằng. Thời gian di chuyển bằng tàu hỏa cũng tương tự, khoảng 2,5 đến 3 giờ.

Lịch sử sông Bạch Đằng

Sông Bạch Đằng nổi tiếng với ba trận thủy chiến lịch sử, ghi dấu những chiến công oai hùng và tinh thần kiên cường của dân tộc Việt Nam. Các trận đánh này là những biểu tượng sáng chói của lòng yêu nước.

• Chiến thắng sông Bạch Đằng lần 1 năm 938

Trận đánh năm 938, dưới sự lãnh đạo của tướng Ngô Quyền, đã tiêu diệt hoàn toàn quân Nam Hán và phá tan âm mưu xâm lược. Trong trận chiến này, tướng Hoàng Tháo, con trai vua Nam Hán, đã bị giết chết, một chiến thắng vĩ đại của quân và dân ta.

• Chiến thắng sông Bạch Đằng lần 2 năm 981

Chiến thắng sông Bạch Đằng lần thứ hai gắn liền với tên tuổi của vua Lê Hoàn (Lê Đại Hành), người đã chỉ huy quân Đại Cồ Việt chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống lại sự bành trướng của nhà Tống. Dưới sự lãnh đạo tài ba của ông, quân dân Đại Việt đã giành được một chiến thắng oanh liệt trước quân Tống đông đảo.

• Chiến thắng sông Bạch Đằng lần 3 năm 1288

Trận chiến sông Bạch Đằng lần thứ ba vào năm 1288 là một chiến thắng vĩ đại của quân dân Đại Việt dưới sự chỉ huy của Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo, Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông trước quân xâm lược Nguyên Mông. Đây được xem là trận thủy chiến huyền thoại trong lịch sử Việt Nam, ghi dấu một thắng lợi tuyệt vời của Đại Việt trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên. Chiến thắng này không chỉ là chiến công oanh liệt, mà còn là biểu tượng cho sức mạnh và tinh thần quật cường của dân tộc.

Các di tích dọc sông Bạch Đằng

Mặc dù trải qua bao biến cố lịch sử, sông Bạch Đằng vẫn lưu giữ những dấu tích của các trận chiến anh hùng năm xưa. Một số di tích nổi bật dọc theo con sông này có thể kể đến như:

Bãi cọc Yên Giang

Bãi cọc Yên Giang nằm ở cửa sông Chanh, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, dài khoảng 118m và rộng 20m. Di tích này được phát hiện vào năm 1983 khi người dân nơi đây đào đê. Các cọc tìm thấy chủ yếu làm từ cây lim hoặc táu, vẫn còn nguyên vỏ, dài từ 2,6m đến 2,8m và được vót nhọn để cắm xuống lòng sông khoảng 1m. Hiện tại, bãi cọc đã được bảo vệ và trở thành điểm đến tham quan nổi tiếng.

Bãi cọc đồng Vạn Muối

Bên cạnh đó, một số cọc tại Vạn Muối đã được đưa về trưng bày tại Bảo tàng sông Bạch Đằng, trở thành một phần quan trọng trong việc bảo tồn và giới thiệu lịch sử nơi đây.

Bãi cọc đồng Má Ngựa

Bãi cọc đồng Má Ngựa nằm cách bãi cọc Vạn Muối khoảng 1km, tọa lạc tại sông Kênh, khu Hưng Học, phường Nam Hòa, thị xã Quảng Yên. Khu vực này có diện tích lên đến 2100m2, trải dài 70m theo hướng Đông Tây và rộng 30m theo hướng Bắc Nam. Các cọc ở đây có kích thước và mật độ phân bố không đồng đều, đặc biệt được cắm theo một dãy thẳng, với nguyên liệu đa dạng như hoàng linh, chò nâu, lim, giẻ đỏ, tạo nên một hình ảnh độc đáo.

Đền Trần Hưng Đạo

Đền Trần Hưng Đạo tọa lạc ven bờ sông Bạch Đằng, thuộc xã Yên Giang, huyện Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh. Ban đầu, đền được xây dựng cách vị trí hiện tại khoảng 1000m về phía Đông, tại khu hậu đồng. Năm 1936, đền được di dời về vị trí hiện nay và đã trở thành một di tích lịch sử quan trọng.

Ngôi đền có kiến trúc theo hình chữ “đinh”, gồm ba gian tiền đường, hai gian bái đường và một gian hậu cung. Nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật quý, trong đó có những câu đối ca ngợi công lao của Trần Hưng Đạo, các kiệu bát cống được chạm trổ tinh xảo, cùng bốn đạo sắc phong của các vua triều Nguyễn dành cho những chủ nhân đền Trần Hưng Đạo.

Miếu Vua Bà

Miếu Vua Bà tọa lạc tại xã Yên Giang, huyện Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh và đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là di tích lịch sử, cùng với đền Trần Hưng Đạo, theo quyết định số 100 VH/QĐ ngày 21/1/1990, bổ sung cho quần thể di tích sông Bạch Đằng. Miếu được xây dựng trên nền đất cổ từ thời Trần, nằm gần bến đò cũ và đã trải qua nhiều lần tu sửa. Hằng năm, lễ hội đền Trần Hưng Đạo và Miếu Vua Bà được tổ chức vào ngày 8 tháng 3 âm lịch.

Một số điểm tham quan tại khu vực Bạch Đằng Giang

Khu vực sông Bạch Đằng là một quần thể di tích rộng lớn, bao gồm nhiều công trình tâm linh và các nhà trưng bày có giá trị lịch sử. Khi đến thăm Bạch Đằng Giang, bạn không thể bỏ qua các điểm tham quan nổi bật dưới đây:

Vườn cuội cổ và Trụ Chiến Thắng

Trong khu di tích Bạch Đằng Giang, có một vườn cuội với tuổi đời hàng triệu năm, trung tâm là Trụ Chiến Thắng được chế tác từ đá hồng ngọc nguyên khối, khai thác từ mỏ đá Nam Trường Sơn. Trụ đá Chiến Thắng cao 5,5m, có mặt cắt ngang 1,5m2, nặng khoảng 100 tấn, với 4 mặt chữ nhật và khắc nổi 108 chữ, tượng trưng cho 72 thiên can và 36 địa chi.

Đền thờ Đức Vương Ngô Quyền

Để tưởng nhớ công lao của Đức Vương Ngô Quyền và các quan quân tướng sĩ trong trận chiến lịch sử chống quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, Đền thờ Đức Vương Ngô Quyền được xây dựng vào năm 2011. Đền có diện tích hơn 5000m2, mang đậm nét kiến trúc truyền thống miền Bắc.

Đền được xây dựng bằng gỗ lim theo kiểu chữ Đinh, gồm 5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung. Trong cung cấm, thờ tượng Đức Vương Ngô Quyền theo mẫu tượng cổ tại đền Lương Xâm. Hai bên là nơi thờ các quan văn, quan võ, còn ở giữa là nơi thờ công đồng gia tiên cùng các tướng sĩ. Các họa tiết chạm trổ rồng phượng trên đền được thực hiện tỉ mỉ bởi các nghệ nhân từ Hải Dương, Ninh Bình, Nam Định và Thanh Hóa.

Đền Tràng Kênh Vọng Đế thờ vua Lê Đại Hành

Nằm trong khu di tích Bạch Đằng Giang, Đền thờ Lê Đại Hành là nơi tôn vinh vị vua anh hùng đã có công lớn trong chiến thắng Bạch Đằng lần thứ hai, đẩy lùi sự xâm lược của quân Tống.

Được xây dựng vào năm 2009, ngôi đền gồm 3 gian tiền tế và 1 gian hậu cung, tất cả đều được làm từ gỗ lim xanh. Trong hậu cung là tượng đồng của Đức Vương Lê Đại Hành, dát vàng, cao 1m76 và nặng 1,2 tấn. Phía bên trái thờ vua cha, hoàng hậu và tổ tiên, trong khi bên phải là nơi thờ thái hậu Dương Vân Nga. Ba gian tiền tế thờ các tướng sĩ, quan văn, và quan võ.

Trước cổng đền, có một cây đa cổ thụ hơn ngàn năm tuổi. Tương truyền, trước khi tham gia trận đánh với quân Mông Nguyên vào năm 1288, Đức Thánh Trần đã lập đền này để tế lễ và cầu xin linh khí của Đức vương Ngô Quyền và Lê Đại Hành, giúp sức cho cuộc chiến vĩ đại.

Linh từ tràng Kênh thờ Trần Quốc Tuấn

Linh từ tràng Kênh là nơi thờ Trần Quốc Tuấn, vị tướng huyền thoại đã lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại quân xâm lược Nguyên Mông trong trận chiến trên sông Bạch Đằng năm 1288. Công trình này được khởi công vào năm 2008, nhân dịp kỷ niệm 800 năm ngày sinh của Đại vương, với nhiều điểm nhấn trong kiến trúc độc đáo.

Cổng tam quan tại đây cao 10m, được chạm khắc tỉ mỉ từ đá nguyên khối, với những họa tiết tinh xảo phản ánh đậm nét văn hóa Đông A. Linh từ được xây dựng từ gỗ lim, bao gồm 3 gian tiền tế và một gian hậu cung. Trong hậu cung thờ tượng Đức Thánh Trần uy nghi, hai bên thờ công đồng gia tiên cùng với nhị vị Vương cô.

Vào các ngày 14 và 15 tháng 1 (lễ khai ấn Đức Thánh Trần), ngày 20 tháng 8 âm lịch (giỗ Ngài), và ngày 14 tháng chạp (khánh tân linh từ), nơi đây tổ chức các lễ hội lớn, thu hút đông đảo du khách và người dân tham gia cúng lễ và dâng hương.

Trúc Lâm Tự Tràng Kênh

Chùa Bạch Đằng Giang tọa lạc trên đỉnh núi Phượng Hoàng, thuộc khu di tích Bạch Đằng Giang, được xây dựng theo mô hình Chùa Đồng Yên Tử. Nơi đây có nhiều tượng Phật và 18 vị La Hán, đồng thời còn được biết đến với tên gọi Trúc Lâm tự Tràng Kênh. Đây là nơi du khách có thể dâng hương tưởng niệm Phật Tổ Như Lai và đặc biệt là Phật Hoàng Trần Nhân Tông, người sáng lập Thiền phái Trúc Lâm.

Đền thờ Thánh Mẫu Tràng Kênh

Là một phần của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt, Đền thờ Thánh Mẫu Tràng Kênh là nơi tôn thờ quyền năng sinh sôi và che chở của Thánh Mẫu. Tại khu di tích Bạch Đằng Giang, thờ Mẫu Đệ Tam – Thoải Phủ, Mẫu Đệ Nhất – Thượng Thiên, Mẫu Đệ Nhị – Thượng Ngàn, cùng các pho tượng thờ Ngũ Vị Tôn Ông, Mẫu Sơn Trang, Đức Nam Hải Thần Vương và ba vị Hoàng.

Đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh

Một điểm đến không thể thiếu khi tham quan sông Bạch Đằng chính là đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, được khởi công vào ngày 2/9/2015 và khánh thành vào ngày 12/12/2015. Ngôi đền được thiết kế theo kiểu chữ Đinh, với mái chồng diêm và gác nóc, tạo nên một tổng thể kiến trúc độc đáo. Hai tầng mái của đền được tạo hình như đóa sen hồng, tượng trưng cho phẩm giá và tinh hoa của dân tộc Việt Nam.

Hai câu đối khắc trên cổng đền thờ Hồ Chí Minh – “Đoàn kết đoàn kết, đại đoàn kết – Thành công, thành công, đại thành công” – là những lời dạy quý giá mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại, phản ánh tầm nhìn và sức mạnh đoàn kết dân tộc Việt Nam.

Khu bảo tàng lịch sử chiến thắng sông Bạch Đằng

Quảng trường Chiến Thắng – Bạch Đằng Giang

Quảng trường Chiến Thắng tọa lạc trên sông Bạch Đằng với diện tích rộng hơn 2000m2. Nơi đây đặt ba bức tượng đồng trang nghiêm, khắc họa hình ảnh của ba anh hùng dân tộc vĩ đại: Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Trần Hưng Đạo. Công trình này không chỉ là một biểu tượng của khu di tích Bạch Đằng Giang, mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa Thiên – Địa – Nhân, mang đến một không gian đầy hào khí và niềm tự hào của dân tộc.

Nhà trưng bày mô hình Bãi cọc trên sông Bạch Đằng

Khu nhà trưng bày mô hình Bãi cọc nằm ngay cạnh quảng trường Chiến Thắng, tái hiện lại cảnh tượng hàng trăm khối trụ cổ lớn, nhỏ nổi bật trên mặt sông, là minh chứng cho những chiến công huyền thoại trong ba trận đánh quân xâm lược trên sông Bạch Đằng.

Khu vực khảo cổ Bãi cọc tại nhà Trần, nằm ở cánh đồng Cao Quỳ thuộc xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên, là một di chỉ khảo cổ có giá trị lớn. Công trường khảo cổ này rộng 950m2, bao gồm ba hố khai quật, là nơi phát hiện bãi cọc nổi bật liên quan đến trận chiến lịch sử trên sông Bạch Đằng năm 1288, khi quân nhà Trần đánh bại quân xâm lược Nguyên Mông.